لايحه اخير تصويب شده از سوي سناي فرانسه در حالي افزايش و تنش بين فرانسه و تركيه را به دنبال داشت كه وزير تركيه در امور اروپا نسبت به تبعات جدي اين اقدام فرانسه هشدار داد.
"اگمن باگيس"، وزير ۴۱ ساله تركيه در خصوص مسائل اروپا كه پيشتر بارها در خصوص عضويت اين كشور در اتحاديه اروپا سخن گفته بود در گفتوگو با بنیاد مطالعات قفقاز، ضمن اشاره به طرحي كه اخيرا توسط سناي فرانسه به تصويب رسيد گفت كه اين اقدام فرانسه مغاير با تمام ارزشهاي اساسي اروپايي محسوب ميشود. وي ضمن اشاره به خشم مردم كشورش از اين اقدام فرانسه تشكيل كميسيوني مستقل براي بررسي تاريخي اين مساله را خواستار شد.
متن مصاحبه صورت گرفته با وي به شرح زير است:
سوال : آقاي باگيس شما فرانسه را تهديد كرده بوديد كه با پيامدهاي بسيار جدي در صورت تصويب قانون مجازات انكاركنندگان كشتار ارامنه در امپراطوري عثماني و در جريان جنگ جهاني اول روبه رو مي شود. منظور شما از اين پيامدها چيست و آيا ممكن است يك دوره توقف روابط ديپلماتيك بين دو كشور به وجود آيد؟
پاسخ: بسيار زود است كه بخواهم راي نهايي خود را در اين مورد صادر كنم و هنوز در اين ارتباط زمان كلام پاياني نرسيده است.من فكر ميكنم كه هنوز در فرانسه سياستمداراني هستند كه داراي درك و شعور انساني باشند.كميته قانونگذاري پارلمان فرانسه چنين قانوني را مغاير با قانون اساسي اعلام كرده است و اكنون هم منتظريم كه برخي از سناتورهاي عاقل، شوراي قانونگذاري را براي تجديدنظر در اين مساله مجاب كنند، بسياري از قضات فرانسه هم اين قانون را واهي اعلام كردهاند.
سئوال: در صورتي كه اين تجديد نظر مورد نظر شما نهايتا عملي نشود، چه پيامدهايي در انتظار روابط دو كشور خواهد بود؟
پاسخ: نميخواهم در اين ارتباط گمانهزني كنم و بيشتر اين مساله را به قدرت تصور فرانسويها واگذار ميكنم.
سئوال: آيا شما ميخواهيد سفيرتان را براي هميشه از پاريس خارج كنيد و يا روابط ميان دو كشور را به حالت تعليق درآوريد و يا حتي تحريمهاي اقتصادي عليه فرانسه از گزينههاي شما محسوب ميشود؟
پاسخ: ما منتظريم تا ببينيم كه نخست وزير ما در اين ارتباط چه تصميماتي دارد. مطمئن باشيد كه وي سكوت نخواهد كرد. من هم با اعلام قبلي نميخواهم غافلگيري و شگفتي بعد از آنكه تصميم وي اعلام شد را از بين ببرم.
سئوال: روابط تركيه و فرانسه بسيار تنگاتنگ است و سهم مبادلات تجاري بين دو كشور بالغ بر ۱۲ ميليارد يوروست. با وجود اين مساله تحريمها چگونه عملي ميشود؟
پاسخ: ما از اين آمار و ارقام مطلعيم و اميدواريم كه فرانسه هم مطلع باشد. اين دو كشور از يكديگر منتفع ميشوند. علاوه بر اين بايد بگويم كه ما كنش نشان نميدهيم بلكه ما واكنش نشان ميدهيم. تحريمها نيز واكنشي به اقدام فرانسويهاست كه بسيار ظالمانه بود. اگر اين تصميم فرانسه باز پس گرفته شود ما هم واكنشي نشان نخواهيم داد.
سئوال: در صورتي كه ديگر كشورهاي اروپا نيز چنين اقدامي را مرتكب شوند، چه اتفاقي خواهد افتاد. آيا شما باز هم خواستار عضويت در اتحاديه اروپا هستيد و شايد روابط تجاري خود را با اين كشورها متوقف مي كنيد؟
پاسخ:خير، اين مساله براي ما پيش نخواهد آمد اين قانون مغاير با تمام ارزشهاي مشخص اروپاست. تصور كنيد كه يك مورخ اسناد و مدارك جديدي را پيدا كند و به بحث و بررسي در خصوص وقايع سال ۱۹۱۵ و آنچه كه واقعا در اين تاريخ روي داد بپردازد. در اين صورت چه اتفاقي خواهد افتاد. مطمئنا وي نميتواند اين اسناد و مدارك خود را در يك كنفرانس در فرانسه ارائه دهد و يا در مورد آن بنويسد. ما تحليل در مورد وقايع جنگ جهاني را به مورخان و نه سياستمداران واگذار ميكنيم. سياستمداران بايد به آينده و نه به گذشته نظر داشته باشد.
سئوال: چرا رويكرد تركيه در برابر آنچه كه بر سر ارامنه آمده است تا اين حد حساس است؟
پاسخ: به اين دليل كه ما نميخواهيم به عنوان جنايتكار شناخته شويم، جنايتي كه هرگز مرتكب نشدهايم. تركيه هرگز نميتواند چنين جنايتي را بپذيرد. اردوغان هشت سال پيش به رئيس جمهوري ارمنستان يك نامه نوشت كه در آن به وي پيشنهاد كرد كه يك كميسيون تاريخي مشترك تشكيل شود.
نخست وزير ما، اردوغان تاكنون تنها مقام دولتي تركيه بوده است كه خطاب به مقامات ارمنستان آشكارا و علنا اعلام كرده كه ميتواند گذشته كشورش را مورد بررسي قرار دهد، در صورتي ارمنستان آمادگي آن را داشته باشيد. متاسفانه ما تاكنون از طرف ارمنستان هيچ پاسخي دريافت نكرديم.
سئوال: تصور تركيه از رويدادهاي سال ۱۹۱۵ چيست؟
پاسخ: طبق آرشيوهايي كه ما در اختيار داريم آنچه كه در خاك تركيه در سال ۱۹۱۵ روي داد يك جنگ داخلي در جريان يك جنگ جهاني بود. در جريان اين جنگها آوارگي، درگيري و خونريزي و همين طور خشونت عليه برخي از نيروهاي غيرنظامي دو طرف هم انجام شد، اما هرگز نسل كشي وجود نداشت.
ما هرگز فراموش نميكنيم كه آلمانها هم به عنوان مهمترين متحدان عثمانيها نقش حائز اهميتي در اين جنگ داشتند. من از خودم سئوال مي كنم كه در آرشيوهايي كه آلمانها از اين جنگ در اختيار دارند چه چيزها و در آرشيوهايي كه ارمنيها دارند چه چيزهايي يافت مي شود.
در هر صورت ما ميخواهيم كه مورخان بين المللي تركيه و ارمنستان يك نشست مشترك داشته باشند و اسناد و مدارك علمي مستند و عيني خود را در اين ارتباط ارائه دهند.
سئوال: روابط تركيه و فرانسه اخيرا علاوه بر اين به دليل آنكه ساركوزي بارها با عضويت تركيه در اتحاديه اروپا مخالفت كرده بود، آسيب ديده است. نظر شما در مورد انتخاب دوباره ساركوزي توسط فرانسويها چيست؟
پاسخ: از سال ۱۴۸۴ امپراطوري عثماني سفير خود را به فرانسه فرستاد. از آن زمان تاكنون پادشاهان و روساي جمهوري بسياري آمدند و رفتند و روابط ما هم در صورتي كه يك سياستمدار رويكردي اين گونه داشته است، آسيب ديده است.