بد شانسی بزرگ حزب عدالت و توسعه در انتخابات و برنامه اردوغان برای آینده ترکیه

 بد شانسی بزرگ حزب عدالت و توسعه در انتخابات
با اعلام نتایج انتخابت ترکیه و مشخص شدن پیروزی حزب حاکم عدالت و توسعه، این حزب اسلامگرای ترک برای سومین دوره متوالی عهده دار تشکیل دولت شد تا از این طریق سیاست های خاص خود را ادامه دهد؛ سیاست هایی که بواسطه آن وضعیت اقتصادی مردم ترکیه بهتر شده و از لحاظ سیاسی نیز اکنون این کشور را یکی از قدرتهای اصلی خاورمیانه به حساب می آورد.
حزب عدالت و توسعه در این انتخابات توانست حدود ۵۰ در صد آرا مردم ترکیه را به خود اختصاص دهد این در حالی است که فقط ۳۲۶ کرسی از ۵۵۰ کرسی مجلس بزرگ ملی ترکیه را به خود اختصاص داد اما در دوره قبل ( ۲۰۰۷ ) که نسبت به این انخابات آرائ کمتری را کسب نموده بود یعنی حدود ۴۶ درصد آرائ مردم ترکیه را کسب کرده بود تعداد کرسی های نمایندگی اش بیشتر از الان یعنی در حدود ۳۴۱ کرسی بود و حتی در انتخابات دو دوره قبل ( یعنی در سال ۲۰۰۲ ) فقط موفق به کسب ۳۴ درصد آرائ مردم ترکیه شده بود اما با این حال تقریبا بیش از ۳۶۳ کرسی نمایندگی از ۵۵۰ کرسی را در اختیار داشت .
اما چرا با وجود رای بیشتر این بار تعداد کرسی های کمتری در اختیار دارد؟ علت این بد شانسی چیست؟ جواب این سوال برمیگردد به میکانیزم های انتخاباتی در ترکیه و خصوصا قانون انتخابات مجلس بزرگ ملی ترکیه ، یعنی به این صورت که اولا تعداد احزاب راه یافته به مجلس با توجه به سیستم ۱۰ درصدی راه یابی احزاب در این دوره بیشتر است . و مهم تر از همه اینکه در این دوه تعداد نامزد های مستقل راه یافته خیلی بیشتر از دوره های گذشته بوده است و این اساسا به ضرر حزب عدالت و توسعه تمام شده است.
البته قابل ذکر است که الان هم حزب عدالت و توسعه به راحتی می تواند مستقل از دیگر احزاب اقدام به تشکیل دولت کند اما در پیشبرد اهداف و برنامه های اعلامی از جمله تغییر قانون اساسی مشکلاتی را در پیش رو خواهد داشت که باید آهسته تر و با تدبیر بیشتری به تعامل و گفتگو با مخالفان قدرش بپردازد چرا که برای اصلاح قانون اساسی در مجلس و بدون رجوع به همه پرسی نیاز به ۳۶۷ رای دارد و البته برای اصلاح با مراجعه به همه پرسی هم باز نیاز به ۳۳۰ رای دارد .
نکته دیگر اینکه؛ يك نامزد حزب حركت ملي و دو نامزد جمهوريخواه خلق كه در ارتباط با پرونده موسوم به ارگنه كن در حال حاضر تحت محاكمه قرار دارند و در زندان سيليوري استانبول بسر مي برند در انتخابات روز گذشته موفق به راهيابي به مجلس ملي تركيه شدند و پيش بيني مي شود اين سه در روزهاي آينده از زندان آزاد شده و محاكمه آنان به بعد از پايان يافتن دوران نمايندگي مجلس موكول شود.
متمهان ارگنه كن متهم به برنامه ريزي و اقدام براي انجام كودتا عليه اردوغان در بين سالهاي ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ بوده اند.


برنامه اردوغان برای آینده ترکیه
در حالی که انتخابات پارلمانی ترکیه با پیروزی حزب عدالت و توسعه به بایان خود رسیده، گویا رهبران این حزب و ترکیه، هنوز با چالش های بسیاری در عرصه های گوناگون روبه رو هستند.
البته هنوز مشکلاتی در ترکیه هست، برای مثال بازداشتهای اخیر چندین روزنامه نگار و نظامی و سیاستمدار به اتهام طرح ریزی چندین کودتا در سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ نشان از آینده مبهم برای این کشور که همچنان ثبات داخلی آنرا تهدید می کند است.
تأثیرات منطقه ای پیروزی حزب عدالت و توسعه، بستگی به ادامه ثبات داخلی در ترکیه، اقتدارگرایی اردوغان، پاسخ مخالفین و حزب کارگران کردستان به نام «پ ک ک» دارد.
در حوزه هاي منطقه اي به نظر مي رسد كه سياست خارجي تركيه، ادامه روندهاي گذشته باشد. در اين چهارچوب، دولت اردوغان تلاش خواهد كرد با بازتعريف رويكردها به منطقه خاورميانه با توجه به تحولات اخير، منافع بيشتري را عايد تركيه جديد كند البته با این وجود اردوغان درصدد تأثیرگذاری ترکیه به شیوه ای مثبت بر کشورهای همسایه است و نخبگان سیاسی ترکیه هم می خواهند کشورشان منبع الهام کشورهای بالکان، قفقاز، آسیای مرکزی، آفریقای شمالی و خاورمیانه در زمینه اقتصادی و تحقق دمکراسی باشد البته در حوزه سیاست خارجی ، هرچند ترکیه دچار فراز و فرودهاي متعددي بوده، حزب عدالت و توسعه، همواره تلاش كرده است از شرايط به سود خود بهره ببرد. اين كشور در تلاش بوده تا با توجه به عضويت در ناتو و همچنين ایجاد پلي ميان اروپا، خاورميانه و آسيا، نقش پررنگ‌تري در سياست بين‌الملل داشته باشد. سياست خارجي تركيه تحت زعامت حزب عدالت و توسعه در دور جديد نيز ادامه راه تداوم و تغيير با توجه به عواملي مانند باز شدن فضاي تعاملي اين كشور در حوزه منطقه اي، مشروعيت سازي بين المللي و توجه به توازن نيروهاي منطقه اي و جهاني، تا سبب وسعت بخشيدن به منافع ملي اين كشور شود.
و از طرفی هم عملكرد اسلامگرايان در دوره پیش سبب شد تا حضور نظاميان در عرصه هاي سياسي تا اندازه ای كمرنگ شود. اين مسير احتمالا در دوره جديد نيز ادامه مي يابد؛ رويكردي كه نيازمند اصلاح قانون اساسي تركيه و به دنبال آن، جلوگیری از حضور نظاميان در عرصه هاي سياست خارجي است. اردوغان در سخنراني اعلام پيروزي خود هم به این موضوع اشاره داشت که حزب او با احزاب مخالف درباره اصلاح قانون اساسي گفت وگو مي كند او به هواداران خود در آنكارا گفت: مردم اين پيام را دارند كه قانون اساسي جديدي با اجماع و مذاكره تدوين شود.
نكته با اهمیت اينكه تابحال فضاي كم تنش داخلي به پويا بودن سياست خارجي اين كشور در عرصه هاي منطقه اي و بين المللي كمك بسیاري كرده است و ترکیه به خوبی توانسته است که به گسترش نفوذ خود در منطقه بالکان، قفقاز، خاورمیانه شمال آفریقا و حتی آسیاسی مرکزی بپردازد اما باید توجه داشت که پاشنه آشیل این کشور ثبات داخلی آن است و اگر ادامه ثبات داخلی در ترکیه، اقتدارگرایی اردوغان، مسئله حزب کارگران کردستان به نام «پ ک ک» با مخاطره روبه رو شود قطعا نقش بسیار بالای در کاهش توان نفوذ این کشور در منطقه خواهد داشت و این نکته ای است که نباید رقبای منطقه ای این کشور از آن غافل شوند.