به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاري فارس، عصر سه‌شنبه، 4 تيرماه 1392، در محل بنیاد مطالعات قفقاز نشست بررسی اعتراضات اخیر در ترکیه با حضور دو تن از کارشناسان این حوزه برگزار شد.
در این نشست احمد مرجانی‌نژاد کارشناس مسائل ترکیه با اشاره به اینکه خشونت‌های پلیس در میدان تقسیم و در برخورد با معترضان افکار عمومی ترکیه را جریحه‌دار کرده به طوری که سایر اقشار مردم نیز مانند احزاب، گروه‌ها و افراد ناراضی چه از لحاظ فرهنگی و چه اقتصادی به معترضان بپیوندند.
در این فراخوان شبکه‌های اجتماعی نقش مهمی داشتند به طوری که ۶۷ شهر ترکیه درگیر ناآرامی‌ها شدند.
کارشناس مسائل ترکیه در خصوص دلایل این نافرمانی اجتماعی در ترکیه تصریح کرد: ترکیه در چند سال اخیر با ۵/۸ درصد رشد اقتصادی پس از چین مطرح شد، منتهی نرخ تورم نیز ۱۰ درصد ایجاد شد و کسری بودجه وجود داشت. یکی از معضلات این کشور انحصار سرمایه بود. ۱۴ استان ترکیه از نظر سطح رفاه در شرایط استانداردی هستند اما ۲۷ استان در حد فقر به سر می‌برند.
وی افزود: با دستور کاهش نرخ سود بانک از سوی اردوغان ضرر عظیمی متوجه سرمایه‌داری بورس و بانک‌های خارجی شد و به همین دلیل بود که سرمایه‌داران از تحریک‌کنندگان معترضین از سوی اردوغان معرفی شدند.
کارشناس مسائل ترکیه با اشاره به دیپلماسی توسعه‌طلبانه ترکیه که با رهنمودهای احمد داوداوغلو وزیر خارجه این کشور مطرح شد، گفت: این دیپلماسی نگرانی و ناراحتی‌هایی را بوجود آورد. تئوری نوعثمانی گري و الگو شدن ماجراجویی، پديده اي بود که براي دولت تركيه هزینه‌زا شد.
وی گفت: قدرتمندترین حزب مخالف حزب عدالت و توسعه، حزب جمهوری‌خواه خلق است که ۸۰ سال سابقه دارد و تمام دوران گذشته به نحوي از انحا قدرت را در تركيه در دست داشته است اما در طي ده سال گذشته با چيرگي حزب عدالت و توسعه از راس قدرت به دور افتاده است. این حزب متوجه شده است که در شرايط فعلي از طریق قانونی نمی‌تواند بر حزب عدالت توسعه پیروز شود و لذا تلاش دارد كه از ديگر طرق نظير اعتراضات مردمي حزب عدالت و توسعه را تضعيف كند. واقعيت اين است كه در ترکیه افراد نقش مهمی در احزاب دارند اگر فرد اول حزب را هدف قرار دهند، موفق می‌شوند كه حزب را به شدت تضعيف كنند، لذا به همین دلیل احزاب مخالف اردوغان وي را هدف قرار دادند تا وی تخریب شود.
مرجانی‌نژاد با اشاره به نارضایتی برخی نظامیان ترکیه از حزب عدالت و توسعه، گفت: نظامیان ترکیه که عادت کرده بودند كه از طرق گوناگون از جمله کودتا راه خود را به قدرت هموار سازند، در پی به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه بسيار تضعيف شدند و قضايايي نظير ارگنه‌كون به نقطه عطف برخوردهاي حزب عدالت و توسعه و نظاميان تبديل شد، آنها نشان داده‌اند که مخالف حزب عدالت و توسعه هستند. در همین دلیل در این اعتراضات شاهد نقش نظامیان نیز بودیم. حتي جالب است كه برخي خبرگزاريها مدعي شدند كه ماسكهايي كه بر چهره معترضان ديده ميشد نيز تنها در اختيار نظاميان تركيه ميباشد و سئوال اين است كه چگونه به دست معترضان رسيده است؟
کارشناس مسائل ترکیه در ادامه با اشاره به اسلام هراسی در ترکیه عنوان کرد: كه اساسا اسلام هراسي موجود در بين برخي از اقشار تركيه تفاوت اساسي با اسلام هراسي اروپا دارد. در واقع این اسلام هراسی به معنی واهمه اين اقشار از سبك زندگي اي است كه آنها مدعي اند حزب عدالت و توسعه در پي تحميل آن است. مثلا محدود کردن خرید و فروش مشروبات الکلی این ترس را در لائیک‌ها بوجود آورد که ممکن است این محدودیت‌ها به حجاب و یا تغییر چهره پارک‌ها و مکان‌ها نیز گسترش پیدا کند. همچنین گروه‌هایی نیز که نگران بیان و آزادی اندیشه در ترکیه بودند نیز در این اعتراضات حضور داشتند. به اذعان مجامع غربی ترکیه به عنوان بزرگترین زندان روزنامه‌نگاران در آمده است.
وی در خصوص توافقات اردوغان با گروه نظامی پ.ک.ک معتقد است محافل محافظه‌کار و ملی گرای ترکیه نگرانی شدید از توافق اردوغان با پ.ک.ک دارند. چون در قانون اساسی قول داده شده است که ملت کرد به رسمیت شناخته شود، اما محافظه‌کاران نگرانند به استناد این اصل در آینده کشور تجزیه شود.
مرجانی‌نژاد با اشاره به حضور علویان ترکیه در ناآرامی‌های اخیر گفت: این گروه نیز به خاطر تجارب دوره عثمانی طرفدار لائیک‌ها هستند تا اسلام‌گرایان. آتاتورک برتری عثمانی بودن را برداشت و فقط ترک بودن را ملاک قرار داد به همین خاطر اکثر علویان لائیک هستند و از حزب عدالت و توسعه ناراحتند چرا که به وعده‌های خود در خصوص امتیاز دادن به علویان عمل نکرده است علویان نگران زنده شدن عثمانیان هستند و به همین دلیل به جمع معترضین پیوستند.
این کارشناس مسائل ترکیه در ادامه در خصوص دلایل خارجی ایجاد این ناآرامی‌ها گفت: اختلافات با ارمنستان و یونان خود از گذشته موجب شده است که ارامنه از لابی خود در آمریکا علیه سیاست‌های ترکیه استفاده کنند. بعلاوه لابی‌های صهیونیستی نیز امکانات قوی در خارج و داخل ترکیه دارند.
مرجانی‌نژاد با اشاره به عواقبی که واکنش پلیس در قبال معترضان داشته است، گفت: به طور مثال در ۱۲ روز اول اعتراضات و در پی خشونت علیه مردم، ۶ پلیس خودکشی کردند و این به خاطر فشار روانی بود که به بخاطر مواجهه با مردم ایجاد شده بود. بسياري از نيروهاي پليس نتوانسته بودند خود را درباره لزوم چنين شدت عملي توجيه و اقناع كنند.
وی پس از ارائه نظرات خود در خصوص عوامل داخلی و خارجی ناآرامی‌های ترکیه گفت: خیلی‌ها معتقد هستند که این درگیری‌ها برای دولت اردوغان امتیازهایی نیز داشته است، چرا که اگر می خواست می‌توانست سریع‌تر با یک نرمش و حتی عذرخواهی نارضایتی‌ها را خاتمه دهد، بر این اساس این عده معتقدند که دست عمدی در کار است که این تظاهرات ادامه پیدا کند. بازار بورس در حال سقوط بود و این حوادث باعث شد که اردوغان با معرفی کردن محافل بهره و خارجیان به عنوان عامل اين وضعيت بر نقصان خود سرپوش بگذارد. در موضوع سوریه نیز ترکیه ضربه سختی خورد و این شکست سیاسی بزرگی بود. این اعتراضات و اغتشاشات می‌توانست این شکست را به فراموشی بسپارد. به علاوه اردوغان طرفداران خود را دعوت به تظاهرات کرد تا رای‌دهندگان خود را متحدتر کند و این پیام را به رقیبان خود داد که در صحنه بی‌رقیب است.
https://ccsi.ir//vdch.mn-t23n6qftd2.html
ccsi.ir/vdch.mn-t23n6qftd2.html