ترند: ۳۴ سال از پیروزی انقلاب اسلامی ایران می گذرد، هم اکنون جایگاه ایران منطقه و جهان را در مقایسه با دوران پهلوی چگونه می بینید؟
عراقچي: انقلاب اسلامی در ایران یک جهش فوق العاده ای به ظرفیتهای کشور ایران برای شکوفا شدن داد. با توجه به اینکه ایران از زیر دو عامل، یکی نفوذ کشورهای غربی و آمریکا و دوم دیکتاتوری رژیم شاه رهایی پیدا کرد فرصتی یافت با تکیه بر استعدادها و تواناییهای خودش، کشور را به پیش ببرد. البته امریکا همه گونه تلاشی را در طی این ۳۴ سال کرده است تا جلو رشد و پیشرفت مردم ایران را بگیرد. نمونه اش را در تحمیل جنگ، تحمیل تحریمها، تحمیل فشارها و تبلیغات منفی دیدیم. علیرغم همه اینها با توجه به اینکه ملت ایران به استعدادهای خودش و ظرفیتهای خودش رجوع کرد، در ۳۴ سال گذشته به پیشرفتهای قابل توجهی هم رسیده است.
سطح علمی جمهوری اسلامی ایران با ۳۴ سال پیش اصلا قابل مقایسه نیست. ایران الان در بین کشورهای منطقه رتبه اول را از نظر میزان پیشرفت علمی و در جهان رتبه هفدهم را دارد. سطح اقتصادی ما نیز قابل مقایسه نیست . الان پیشرفتهایی که در عرصه های مختلف حاصل شده بخصوص در خودکفایی اقتصادی، در تولید بسیاری از نیازها و مایحتاج کشور.
در سطح سیاسی هم همین طور. یک دموکراسی پیشرفته از نوع اسلامی در ایران برقرار شده است. ملت ایران مشارکت سیاسی قوی دارند که هر بار در انتخاباتهایی که صورت می گیرد این بروز و ظهور پیدا می کند. در عرصه دفاعی هم همین طور، تواناييهای دفاعی ما علیرغم اینکه از هیچ گونه تسلیحات خارجی هم استفاده نمی کنیم و همه متکی به خودمان است قابل مقایسه با زمان شاه نیست. نتیجه اش این شده است که الان جمهوری اسلامی ایران در سطح منطقه و حتی در سطح بین المللی یک کشور تاثیرگذار هست و سیاستهای جمهوری اسلامی ایران مورد توجه واقع می شود. کما اینکه مشاهده می کنید در موضوع عراق، در موضوع افغانستان، در موضوع فلسطین در روزهای اخیر در موضوع سوریه، در همه این موضوعات ایران یک بازیگر اصلی و کلیدی است. که نقش خودش را در ایجاد صلح و ثبات ایفا می کند و همه اذعان دارند که بدون ایران این مسائل واقعا حل شدنی نیست و اگر ما شاهد برقراری یک نظام دموکراتیک در عراق هستیم، در افغانستان هستیم و در سایر کشورها، خوب این بخاطر نقش مثبتی بوده است که جمهوری اسلامی ایفا کرده است.
به اعتقاد من، بیش از سه دهه گذشته کشور ایران و نظام جمهوری اسلامی ایران به برکت آرمانها و اندیشه های انقلاب اسلامی از رشد و توسعه بسیار بالایی برخوردار است.
ترند: تجارت دو جانبه ایران با کشورهای آسیای مركزي و قفقاز به خصوص جمهوری آذربایجان در مقایسه با سال پیش در چه وضعیتی است؟ می توانید آماری در رابطه با تجارت دوجانبه ایران با کشورهای شمالی طی سال گذشته بفرمائید و چشم انداز همکاریها را برای سال جدید میلادی چگونه می بینید؟
عراقچي: کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز جایگاه بسیار مهمی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارند و این بدلیل اشتراکات و قرابتهای جغرافیایی، تاریخی، فرهنگی و اعتقادی است. ما با تمامی این کشورها در منطقه آسیای مرکزی و در منطقه قفقاز بخصوص با جمهوري آذربایجان از نزدیکی و قرابت فوق العاده زیادی برخوردار هستیم و اعتقاد داریم که یک ملت ولی در قالب دولتهای مختلف در منطقه حضور دارند.
یعنی بین ایران و ملتهای منطقه ما جدایی قایل نیستیم. به همین دلیل نگاه ما به توسعه روابط سیاسی، توسعه روابط اقتصادی و توسعه تجارت با همه این کشورها بوده است و سعی کرده ایم اگر موانعی هم هست، مشکلاتی هم هست برطرف کنیم. بعضا سوءتفاهماتی پیش آمده ولی ما تلاش کرده ایم که برطرف کنیم .
صلح و ثبات در این منطقه، توسعه و پیشر فت در این منطقه و سعادت و بهروزی مردم این منطقه را ما صلح و ثبات خودمان در ایران و سعادت مردم خودمان می دانیم. به همین دلیل تجارت ما با کشورهای منطقه و روابط اقتصادی و پروژه های اقتصادی که با انها داشتیم سال به سال در حال گسترش و زیاد شدن است و همین روند را در سال جدید میلادی هم ادامه خواهیم داد.
ترند: ترکمنستان سال گذشته صادرات گاز خود به ایران را ۶۰ درصد کاهش داده است . این مطلب در آمار رسمی وزارت نفت هم اعلام شده است. مشکل در این مسئله چیست؟ خبرگزاری مهر نوشته بود که ایران یک میلیارد دلار به ترکمنستان بدهی دارد در این زمینه چه اقداماتی را قصد دارید انجام دهید؟
عراقچي: صادرات گاز ترکمنستان به ایران پروژه ای است که برای گسترش همکاریهای بین دو ملت دارد صورت می گیرد. می دانید که ایران خودش صادر کننده بزرگ گاز است. دومین منابع گازی دنیا را ایران در اختیار دارد و لذا واردات گاز از ترکمنستان به دلیل نیازهای داخلی ایران نیست. ما این گاز را برای صادرات مجدد و برای ترانزیت استفاده می کنیم. در حقیقت مقصود اصلی ما گسترش روابط اقتصادی با همسایه خوب خودمان ترکمنستان بوده است. بنابراین موضوعی نیست که نیاز جدی و جمهوری اسلامی ایران به آن وابسته باشد. در همین رابطه بعضا مشکلاتی پدید آمده است. بعضا فصل سرما و فصل گرما تاثیر داشته در اینکه میزان گاز وارداتی چه قدر باشد. به خاطر تحریمهای نا عادلانه ای غربی ها تحمیل کردند گاهی می شده که ما در نقل و انتقال پول مشکل داشتیم. ولی همه اینها مشکلات موقتی بوده است ما همه اینها را حل کردیم و هم پرداخت مبالغ گاز بطور کامل صورت گرفته و الان هم صورت می گیرد و مشکل جدی در این رابطه نداریم.
جریان گاز هم با توجه به نیاز ما و با توجه به میزانی که ترانزیت می کنیم، صادرات مجدد می کنیم ادامه دارد. فکر می کنم که این یک نمونه بسیار خوب و روشن از همکاریهای دو کشور همسایه است.
ترند: امریکا اعلام کرده است که به مذاکرات مستقیم با ایران بر سر برنامه هسته ایش آماده ایم. بنظر شما این نوع مذاکرات تا چه حد می تواند مفید واقع شود و ایران چه انتظاراتی از کشورهای ۵+۱ و چه انتظارات مشخصی از خود امریکا در رابطه با برنامه هسته ای دارد؟ چشم انداز مذاکرات به گروه پنج بعلاوه یک و درخواست آژانس از ایران برای بازدید از پارچین را چگونه می بینید؟
عراقچي: روز بیست و ششم فوریه 2013 (8 اسفند 1391) در کشور قزاقستان دور جدید مذاکرات را با کشورهای ۵+۱ خواهیم داشت. ما پیشنهادهای خودمان رابه کشورهای ۵+۱ دادیم و کماکان منتظر هستیم که آنها ایده های خودشان را در خصوص پیشنهادات ما بگویند و پاسخ ما را بدهند. گفته شده است که کشورهای ۵+۱ با پیشنهادات جدیدی به قزاقستان خواهند آمد.
ما امیدوار هستیم که این بار پیشنهادات آنها منطقی و متعادل و متناسب باشد و قابل پذیرش برای ملت بزرگ ایران.
طبعا پیشنهادات جدید را ما بررسی کامل خواهیم کرد. هدف و سیاست جمهوری اسلامی هم در موضوع هسته ای کاملا روشن است؛ ما خواهان برخورداری کامل از حقوق خودمان بر اساس قوانین بین المللی برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای هستیم و از این حقوق خودمان هیچ صرفنظر نمی کنیم، بیشتر از حقوق خودمان هم نمی خواهیم. اصلا به دنبال مصارف غیر صلح امیز نیستیم. این راه را باز می کند برای اینکه در یک مذاکرات متناسب و عادلانه ای ما بتوانیم فرمولهایی را پیدا بکنیم برای اینکه جلب اعتماد هم در ایران و هم در کشورهای دیگر صورت بگیرد و یک راه حل پیدا بشود.
اگر حسن نیست در کشورهای ۵+۱ وجود داشته باشد. ما رسیدن به راه حل را کاملا محتمل می دانیم و کاملا برای ان امادگی داریم. در این مسیر ما مذاکرات خودمان را با کشورهای ۵+۱ که امریکا هم جزئی از آن هست انجام می دهیم. فکر نمی کنیم مذاکرات دو جانبه با این کشورها بخصوص با امریکا در شرایط فعلی منفعتی داشته باشد. ما مذاکراتمان را با هر شش کشور باهمدیگر هست و مذاکرات دو جانبه را در این مرحله منفعتی برای آن قایل نیستیم. بخصوص که هیچ حسن نیتی را از سوی امریکا برای مذاکره ما مشاهده نکرده ایم.
حرفها و سخنان زیبا همیشه هست ولی آنچه که معیار هست عمل هست. اینکه در عمل چگونه حسن نیست خودشان را نشان بدهند. تا وقتی با سیاسیت فشار ، با سیاست تحریم جلو می ایند طبیعی هست که نباید انتظار مذاکره داشته باشند و ملت ایران هم تحت هیچ شرایطی مذاکره زیر فشار را نمی پذیرد.
ترند: جمهوری اسلامی تشکیل ارتشهای واحد برای کشورهای اسلامی را پیشنهاد کرده است. در این زمینه با کشورهای اسلامی رایزنیهایی صورت می گیرد؟ می توانید از کم و کیف این پیشنهاد توضیح بیشتری دهید و تشکیل چنین ارتشی چه دستاوردی را برای کشورهای اسلامی می تواند داشته باشد؟
آهنچي: آنچه که همه کشورهای اسلامی باید همیشه به دنبالش باشند وحدت کشورهای اسلامی و وحدت جهان اسلام بوده است. بطور مسلم اگر که کشورهای مسلمان و همه مردم مسلمان در مقابله توطئه های خارجی در مقابله با دشمنان خودشان در مقابل آنهایی که نمی خواهند پیشرفت مسلمانان را ببینند اگر باهم متحد باشند و وحدت داشته باشند می توانند به دستاوردهای زیادی برسند. این خواسته همه مسلمانان همه کشورهای اسلامی همواره بوده است. شاهدش هم در تشکیل سازمان همکاریهای اسلامی هست. همواره در اجلاس سازمان همکاری اسلامی ایده وحدت، ایده همبستگی و ایده همکاری بین همه کشورهای اسلامی ایده ایست که مورد پذیرش همه کشورهای اسلامی می باشد.
در این رابطه ایده های مختلفی هم مطرح شده است، غیر از سازمان همکاریهای اسلامی که نماد همکاریهای سیاسی کشورهای اسلامی است، ایده بازار مشترک اسلامی که در ان همکاریهای اقتصادی کشورهای اسلامی باهم دیگر در یک راستا واقع بشود. بحث دادگاه بین المللی اسلامی مطرح شده است، بحث همکاریهای فرهنگی کشورهای اسلامی مطرح شده است. در هر عرصه ای به هر حال پیشنهاداتی بوده است برای اینکه کشورهای اسلامی در یک جهت و در یک راستا باهم حرکت کنند. پیشنهاد جمهوری اسلامی هم برای تشکیل ارتشهای واحد کشورهای اسلامی در راستای همین پیشنهادات برای حرکت هر چه هماهنگتر کشورهای اسلامی بوده است.
ترند: محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران برای اولین بار بعد از سی و چهار سال به مصر سفر کرده است. وضعیت فعلی در روابط مصر و ایران را چگونه می بینید و ارزیابی شما از چشم انداز همکاریهای دو کشور چگونه است؟
عراقچي: دو کشور ایران و مصر دو کشور بزرگ منطقه و دو کشور بزرگ جهان اسلام هستند. همکاری بین این دو کشور در مسائل مربوط به منطقه و در مسائل مربوط به جهان اسلام یکی از ضروریات است. مسئولین هر دو کشور این را تشخیص داده اند و به ان معتقد هستند. مثال بارز این موضوع سوریه است که بدون همکاریهای مشترک ایران و مصر و البته با حضور ترکیه رسیدگی به موضوع سوریه مشکل هست. لذا ما جلسات سه جانبه ای را در این رابطه داشته ایم. ما مصر را کشور بزرگی می دانیم و خواهان گسترش روابط با مصر در همه عرصه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی هستیم .
ولی البته ایجاد رابطه بین هر دو کشور با توجه به مولفه ها و موضوعات مختلفی که بین دو کشور وجود دارد صورت می گیرد. به خاطر رژیم گذشته مصر، رژیم مبارک که یک رژیم صد در صد آمریکایی و دیکتاتوری، مشکلاتی در برقراری روابط بین دو کشور وجود داشت که ما امیدوار هستیم که این مشکلات بتدریج و با ارامش حل بشود و ما اصلا عجله ای در این خصوص نداریم. امیدوار هستیم که زمینه های لازم ایجاد بشود و روابط گسترش پیدا کند. سفر رئیس جمهور به مصر هم برای شرکت در اجلاس سران سازمان همکاریهای اسلامی بود. از این فرصت استفاده شد، ملاقاتهای دو جانبه هم صورت گرفت انشاء الله برکاتش را در آینده خواهیم دید.
مصاحبه كننده: تمكين جعراف، خبرگزاري ترند https://ccsi.ir//vdce.e8nbjh8on9bij.html
ccsi.ir/vdce.e8nbjh8on9bij.html