اوچ نقطه: قبل از هر چیز به خاطر این که به درخواست این نشریه در مورد انجام مصاحبه با جنابعالی پاسخ مثبت دادید و ما را در اینجا به حضور پذیرفتید، اظهار سپاسگزاری می نمایم. ابتدا مایلم سؤالی از شما بپرسم: اقامت و فعالیت در جمهوري آذربایجان چگونه است و شما وقتی از این «پنجره» به بیرون نگاه می کنید، کشور ما را چگونه می بینید؟
پاك‌آيين: ما جمهوري آذربایجان را به عنوان کشوری دارای فرهنگ مشترک با کشور خود می بینیم. در این کشور خود را در میان بستگان خود احساس می کنیم. کشور ما چه از لحاظ تاریخ، دین و چه آداب و رسوم و فرهنگ به یکدیگر بسیار نزدیک هستند. موسیقی ما شباهت زیادی به همدیگر دارد، شخصیت های مایه افتخار هر دو ملت مشترک هستند. زبانی که مردم ایران و جمهوري آذربایجان به آن تکلم دارند، بسیار نزدیک است. به طور کلی، ما در اینجا احساس غربت نمی کنیم. اگر از نظر اقتصادی نگاه کنیم، کشوری در حال توسعه سریع و مشغول به امور سازندگی می بینیم که روز به روز بهتر و قشنگ تر می شود. ما از توسعه سریع جمهوری آذربایجان خرسند هستیم. اگر از نظر سیاسی نگاه کنیم، می بینیم که مسئولان هر دو کشور عزم راسخی برای توسعه بیش از پیش مناسبات فیمابین دارند و مانعی بر سر راه توسعه این مناسبات وجود ندارد. در سطح بین المللی نیز آذربایجان و ایران دو کشوری هستند که در سازمان های بین المللی از همدیگر حمایت می کنند. به این دلیل فکر می کنیم که دو کشور به یکدیگر بسیار نزدیک هستد. کشورهای سومی در جهان یافت نمی شود که مانند آذربایجان و ایران چنین مشترکاتی داشته باشند. در ضمن ما این نکته را نیز به خوبی می دانیم که روزنامه نگاران و خبرنگاران بسیار خوب و صمیمی داریم و روابطی نزدیک بین نمایندگان رسانه های دو کشور برقرار شده است.
اوچ نقطه: جناب سفیر، به خاطر این که جمهوري آذربایجان را زیبا می‌بینید، تشکر می کنم. ولی این نکته نیز از کسی پوشیده نیست که هر خانه ای در عین حال مشکلات و مسایل نگران کننده ای دارد که به طور مصنوعی ایجاد شده است. مثلا، مانند مسأله قره باغ کوهستانی. وقتی از این زاویه نگاه می کنید، چه منظره ای مشاهده می نمایید؟
پاك‌آيين: زیبایی‌هایی که در حال حاضر در جمهوري آذربایجان وجود دارد، به مراتب بیشتر از مشکلات و نواقص موجود در این کشور است. به مرور توسعه تحولات مثبت جدیدی ایجاد خواهد شد. همان گونه که شما نیز اشاره کردید، مسأله قره باغ کوهستانی مسأله ای جدی است و ما امیدواریم که این مسأله نیز حل و فصل شود. کشور شما تمایل شدید و اراده محکمی برای حل این مناقشه دارد. مردم آذربایجان نیز آرزو می کندد که اراضی اشغالی کشورشان به زودی باز گردانده شود. ما امیدواریم که سازمان های بین المللی و گروه مینسک نیز وظایف محوله را اجرا نمایند و قطعنامه های صادر شده در رابطه با این مسأله نیز به اجرا گذاشته شود. انشاء الله در کشور شما نیز امنیت و صلح برقرار خواهد شد.
اوچ نقطه: انشاء الله! جناب سفیر، در تاریخ ۱۲ نوامبر سال جاری دیدار رسمی حسن روحانی رییس جمهور ایران به باکو انجام گرفت. در خلال دیدارهایی که با حضور الهام علی یف رییس جمهور آذربایجان و هیأت های نمایندگی هر دو کشور برگزار شد، حسن روحانی دیدگاه خوبی بیان نمود و گفت که روابط موجود بین ایران و آذربایجان در جهت منافع هر دو ملت خواهد بود. این، چهارمین دیدار الهام علی یف و حسن روحانی بود. به نظر شما، در پایان این دیدارها چه نتایجی به دست آمد و ما چه مسایلی را برای خود مشخص نمودیم؟
پاك‌آيين: این که رؤسای جمهور دو کشور ظرف یک سال، چهار مرتبه دیدار کرده اند، خود یک رکورد می باشد. این نشان دهنده آن است که هر دو طرف تمایل شدید و عزم راسخی برای توسعه روابط فیمابین دارند و یک امتیاز و ارزش می باشد. ما روابط فیمابین را در زمینه های مختلف گسترش می دهیم. اقداماتی برای رفع موانع موجود در زمینه تجارت انجام گرفته و شماری از این موانع از میان برداشته شده است. اکنون مرزهای بین دو کشور نسبت به گذشته امن تر است. تسهیلات جدیدی در رژیم روادید بین دو کشور به عمل آمده است. به ویژه رژیم صدور روادید اکنون به صورت آسان تری انجام می گیرد. روابط میان تجار و کارفرمایان دو کشور گسترش یافته و این روابط در حال رشد می باشد. در زمینه ترانزیت، هر دو کشور به اتفاق روسیه مشغول انجام کارهای مشخصی در جهت اتمام هر چه زودتر احداث خط آهن رشت - آستارا و به ویژه آستارا - آستارا هستند و مایلند این کار را هر چه زودتر به پایان برسانند. احداث اتوبان های آستارا و بیله سوار از طرف آذربایجان به سوی ایران رو به پایان است. در آینده تحرک جدیدی در حمل و نقل بین دو کشور به عمل خواهد آمد. در زمینه نیروی برق نیز تحولات مشخصی چه در بخش صادرات برق و چه مبادله آن به دست آمده است. در زمینه نفت و گاز مقرر شده است که ایران سرمایه گذاری بیشتری در طرح « شاهدنیز» نماید. انتقال گاز از آذربایجان به نخجوان از طریق اراضی ایران در حال حاضر ادامه دارد و پیش بینی می شود که حجم آن در آینده افزایش یابد. در زمینه گردشگری ما سفرهای کثیرالتعداد شهروندان آذربایجان به ایران را داریم. هر سال حدود یک میلیون نفر آذربایجانی به ایران سفر می نمایند. گردشگری در سه جهت اصلی مشخص می گردد: گردشگری به منظور سلامت، زیارت و سیاحت. اخیرا گردشگری ورزشی نیز در حال توسعه می باشد، شهروندان آذربایجان برای اسکی به ایران سفر می نمایند. دستاوردهای زیادی از دیدارهای رؤسای جمهور دو کشور به دست آورده ایم. در رابطه با مسایل منطقه ای تفاهم بیشتری بین دو کشور مشاهده می شود. در حال حاضر به منظور برقراری صلح در منطقه بیش از پیش همکاری می نماییم. اخیرا گروه های تکفیری و سایر گروه های افراطی در منطقه ما ظهور کرده اند که ما مایل به از میان برداشته شدن این گروه ها هستیم. اقدامات مشترکی در زمینه مبارزه با گروه های تکفیری و قاچاق مواد مخدر انجام می گیرد. در سازمان های بین المللی از موضع یکدیگر حمایت می کنیم. سالانه حدودا ۲۵۰-۲۰۰ هزار ایرانی از آذربایجان دیدن می کنند. در حال حاضر صدور روادید برای ایرانی ها جهت ورود به نخجوان در خود نخجوان انجام می گیرد که به این دلیل گردشگران زیادی از ایران به این منطقه جمهوری آذربایجان سفر می کنند. در صورتی که تسهیلات در نظر گرفته شده برای رژیم روادید در منطقه عبور و مرور مرزی آستارا و بیله سوار تحقق یابد، سفرهای گردشگران ایرانی به آذربایجان افزایش خواهد یافت. مذاکرات در حال حاضر ادامه دارد و طرف آذربایجان در این باره قول مساعد داده است.
اوچ نقطه: بهرام امیراحمدیان مفسر سیاسی ایرانی گفته است که معاملات تجاری بین دو کشور در سطح بالایی قرار دارد، ولی ما نمی توانیم از آن بهره زیادی ببریم. وی بر لزوم رفع برخی موانع موجود در قوانین مربوط به این بخش تأکید می نماید. به نظر شما، چه قوانینی می تواند این موانع را از میان بردارد؟
پاك‌آيين: بدیهی است که تعرفه های گمرکی و عوارض گمرکی از هر دو طرف هر قدر کاهش داده شود، رفت و آمدها و تجارت کارفرمایان نیز به همان اندازه مثمر ثمر خواهد بود. این مسأله در حال حاضر یکی از موضوعات اصلی مورد مذاکره بین دو کشور است. به این منظور باید سندهایی بین دو کشور تهیه و تدوین شود و به امضا برسد. فعالیت در این جهت ادامه دارد. تسهیل در صدور روادید نیز بسیار حایز اهمیت است و طرف آذربایجانی نیز باید کارهای مشخصی در جهت تسهیل صدور روادید انجام دهد.
اوچ نقطه: جناب سفیر، معمولا دوست ها و برادران از یکدیگر انتظاراتی دارند. جامعه آذربایجان نیز از این لحاظ مایل است ایران را در روند حل مناقشه قره باغ کوهستانی که دردناک ترین معضل این کشور می باشد، در کنار خود ببیند. این نکته نیز بر ما معلوم است که ایران همواره از تمامیت ارضی آذربایجان حمایت کرده و اعلام نموده است که حمایت خود را در روند برقراری صلح در منطقه دریغ نخواهد کرد. در بیانیه امضا شده توسط رؤسای جمهور دو کشور نیز وضعیت کنونی مناقشه قره باغ کوهستانی قابل قبول دانسته نمی شود. ایران به عنوان کشوری قدرتمند چه طرز برخوردی با حل این مناقشه دارد و چه قدرت دیپلماتیکی را می تواند در رابطه با این مسأله به نمایش بگذارد؟ از جمله، فعالیت گروه مینسک را چگونه ارزیابی می نماید؟
پاك‌آيين: کشور دیگری را نمی توان یافت که به اندازه ایران خواهان حل مناقشه قره باغ در چارچوب تمامیت ارضی جمهوري آذربایجان باشد. زیرا موجودیت این مناقشه مرزهای خود ما را نیز با ناامنی مواجه می کند. اراضی مورد مناقشه در حال حاضر با ایران هم مرز است. به دلیل این که این اراضی خطرناک می باشد، ما نمی توانیم طرح های زیرساختاری را در آن به اجرا بگذاریم. کشور ما از اولین روز آغاز این مناقشه در کنار آذربایجان قرار داشته است. موضعی نیز که در حال حاضر دکتر حسن روحانی رییس جمهور ایران اتخاذ نموده، موضعی بسیار قوی است که مورد حمایت همه مردم ایران قرار دارد. بیانیه مشترک رؤسای جمهور نیز منتشر شد که بسیار قوی بود. مسأله در این است که حل مناقشه قره باغ کوهستانی در حال حاضر برعهده گروه مینسک می باشد. در واقع، انجام فعالیتی در این زمینه جزو اختیارات این گروه است. کشورهای ریاست کننده بر گروه مینسک،برخی از اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند، لذا در وهله اول این کشورها باید خواهان اجرای قطعنامه های شورای امنیت باشند و آن را به اجرا درآورند. این کشورها، هم در شورای امنیت سازمان ملل متحد عضویت دارند و هم هدایت گروه مینسک را بر عهده دارند، لذا به دلیل داشتن مسئولیت بیشتر در این رابطه باید انتظارات بیشتری نیز از این کشورها وجود داشته باشد. ولی متأسفانه، گروه مینسک تمایل و اراده چندانی برای حل مناقشه قره باغ ندارد. آنها توانائی دارند، ولی تمایلی برای حل آن ندارند. آنها بیشتر مایل به طولانی شدن مناقشه هستند. زیرا در این صورت طرف های درگیر مناقشه محتاج اعضای گروه مینسک می شوند. آنها با طولانی کردن این مناقشه در واقع در جهت تأمین منافع خودشان عمل می کنند. بر این باوریم که اگر گروه مینسک از امکانات خود استفاده کند، قادر است این مناقشه را حل نماید.
اوچ نقطه: از قرار معلوم، امروزه در منطقه ما مناقشاتی وجود دارد که مدت مدیدی است ادامه دارد. مسأله خاورمیانه، مسأله کریمه، مناقشه قره باغ و غیره. این مناقشات روز به روز بیشتر «شعله ور می شود.» آیا وقت آن فرا نرسیده است که کشورهای بزرگ دارای منافع در منطقه ما از جمله ایران با استفاده از قدرت تاثیرگذاری و امکان فشار خود بر این جنگ های تهدید کننده جهانی از جمله مناقشه قره باغ کوهستانی دارد. کلا قدرت های بزرگ در رابطه با این مناقشات چه موضعی دارند؟
پاك‌آيين: منافع ابرقدرت ها در منطقه منافعی درازمدت است، به ویژه منافع کشورهای خارج از منطقه که در صدد تحت کنترل درآوردن بازار انرژی منطقه هستند. ایران در این رابطه انتقادات زیادی به عمل آورده و پیشنهادات زیادی مطرح نموده است. ولی کسی گوش شنوا ندارد. گمان می کنم دیگر زمان آن فرا رسیده باشد که در باره نحوه میانجیگری بار دیگر تأمل شود. باید ابتکارات و پیشنهادات جدیدی در این رابطه مطرح شود. یکی از چنین ابتکارات و پیشنهاداتی، میانجیگری کشورهای منطقه برای حل این مناقشه است. ایران به عنوان یکی از کشورهای منطقه آماده گسترش فعالیت خود می باشد. ولی این مهم بستگی به پذیرفته شدن این میانجیگری توسط ارمنستان و آذربایجان دارد. در صورت فراهم شدن چنین شرایطی، ما نیز برخی پیشنهاد و طرح هایی داریم که می توانیم مطرح کنیم. با توجه به شرایطی که در حال حاضر وجود دارد، نمی توان انتظار داشت که این مناقشه در آینده نزدیک حل و فصل شود.
اوچ نقطه: کارشناسان بر این عقیده هستند که «منطقه آزاد تجارت ارس» هسته اصلی همکاری اقتصادی بین ایران و آذربایجان را تشکیل می دهد. به نظر شما، آغاز فعالیت این منطقه چه زمانی تحقق خواهد یافت و آن چه نویدی به ما می دهد؟
پاك‌آيين: «منطقه آزاد تجارت ارس» هسته اصلی همکاری اقتصادی بین ایران و آذربایجان است و می تواند نقش بزرگی در گسترش روابط اقتصادی و تجاری بین دوکشور ایفا نماید. کلا ایجاد این منطقه آزاد تجارتی برای گسترش روابط اقتصادی با آذربایجان در نظر گرفته شده است. زیرا این منطقه تجارتی در منطقه هم مرز با جمهوری آذربایجان است و منطقه وسیعی را در برمی گیرد. سرمایه گذاران آذربایجانی می توانند با بهره مندی از امتیازاتی، در این منطقه سرمایه گذاری نمایند. به عنوان مثال، می توانند زمین به دست آورند و با شرط معافیت از پرداخت مالیات در این منطقه به کسب و کار بپردازند، می توانند تا حدودی از تعرفه های گمرکی آزاد باشند، به احداث کارخانه و مؤسسات دیگر بپردازند که همه گونه شرایط لازم برای این کار در آنجا وجود دارد. می توانند محصولات تولید شده خود را صادر نمایند. به دلیل این که منطقه آزاد تجارتی در نزدیکی ترکیه و عراق واقع شده، کارفرمایان آذربایجانی می توانند برای انتقال محصولات خود به اروپا از اراضی ترکیه استفاده کنند. علاوه بر منطقه آزاد تجارتی ارس، منطقه آزاد تجارتی ماکو نیز در نزدیکی نخجوان وجود دارد که در آنجا نیز همه این امکانات فراهم می باشد. همچنین منطقه آزاد تجارتی انزلی واقع در بندر انزلی نیز فعال است و امکانات خوبی برای حمل و نقل دریایی در آنجا فراهم می باشد. در این مناطق امکانات خوبی برای سرمایه گذاران آذربایجانی وجود دارد. سرمایه گذاران آذربایجانی در حال حاضر تا حدودی در این مناطق فعالیت می کنند، ولی در واقع باید ابعاد این فعالیت ها به مراتب بیشتر باشد.
اوچ نقطه: مسأله ایجاد کردیدور حمل و نقل «شمال - جنوب» که در بیانیه رؤسای جمهور نیز منعکس شده، برای کشورهای مان تا چه اندازه اهمیت دارد؟
پاك‌آيين: بدیهی است که در صورت گشایش این خط آهن، جمهوري آذربایجان می تواند راه ارتباطی با خلیج فارس به دست آورد. در نتیجه آن خطوط آهن روسیه از طریق آذربایجان با خطوط آهن ایران متصل خواهد شد که بدین ترتیب درانتقال کالاها به خلیج فارس تسریع خواهد شد. احداث قسمت قزوین - رشت این خط آهن در حال حاضر تقریبا به پایان رسیده است. طرف آذربایجان متعهد شده است که بخشی از این خط آهن تا مرز ایران را و نیز پل را برای اتصال این دو خط احداث نماید. هر دو طرف مصمم بر احداث این خط آهن هستند.
اوچ نقطه: در مطبوعات برخی ملاحظاتی در خصوص احداث خط آهن از ایران به ارمنستان مطرح شده بود. این اطلاعات تا چه اندازه واقعیت دارد؟
پاك‌آيين: این خبرهایی هستند که بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد. چنین برنامه ای وجود ندارد.
اوچ نقطه: جناب سفیر، حرف های زیادی درباره دوستی بین ایران و جمهوري آذربایجان می زنند. آقای حسن روحانی رییس جمهور ایران در جریان سفر خود به جمهوري آذربایجان سخنان زیبایی در این باره بیان کرد. وی همچنین گفت: «ملت های جمهوري آذربایجان و ایران یک روح در یک جان هستند.» (رییس جمهور ایران : «ملت های آذربایجان و ایران یک روح در دو کالبد هستند.» - مترجم) آقای روحانی با این حرف های خود در واقع برخورداری هر دو ملت از ارزش های بالای مشترک را مورد تأکید قرار داد. وی همچنین اعلام کرد: «دوستی ایران و آذربایجان خلل ناپذیر است و هیچ نیروی بیگانه ای قادر نیست میان این دو کشور را بر هم زند.» گمان می کنیم که این سخنان رییس جمهور محترم تصادفی نیست. با در نظر گرفتن این مهم، لطفا بگویید که امروزه کدامین دست های «بیگانه» ایجادکننده مانع بر سر راه دوستی بین آذربایجان و ایران را می توان مشاهده کرد؟
پاك‌آيين: «نیروی» ثالث همیشه وجود دارد. ولی در حال حاضر میزان تأثیر گذاری آنها بسیار ناچیز است. علتش نیز این است که مسئولان دو کشور با درایتی که دارند، «نیروهای» ثالث را شناخته اند. هر گاه این نیروها فعالیت خود را شدت می بخشند، مسئولان دو کشور موضعی اتخاذ می کنند که تبلیغات این نیروها تأثیر کمتری داشته باشد. بر این باورم که امکانات تأثیر گذاری و میزان تأثیر گذاری نیروهای ثالث به حداقل رسیده است.
اوچ نقطه: شبکه تلویزیونی «سحر» ایران اغلب با پخش خبرها و مطالب مخرب نگران کننده معروفیت یافته است. این شبکه چرا اغلب موضع تحریک آمیزی در رابطه با مناسبات بین دو کشور اتخاذ می کند؟
پاك‌آيين: شبکه تلویزیونی «سحر» نقش مهمی در گسترش روابط فرهنگی بین دو کشور دارد. من با مسئولان این شبکه ملاقات کرده و اطمینان یافته ام که آنها نیز خواهان تحکیم مناسبات دو کشور هستند. ولی رسانه ها ویژگی منحصر به فردی دارند، ممکن است موقعی در رابطه با مسأله ای چیزی بنویسند که برای هر دو طرف راضی کننده نباشد. نوشته ها و خبرهای پخش شده توسط نمایندگان رسانه ها بستگی به چگونگی مناسبات بین دو کشور دارد. اگر مناسبات خوب باشد، بدیهی است که آنها نیز چیزهای خوبی خواهند نوشت. اگر خوب نباشد، ممکن است مطالب منفی بنویسند. موقعی که روابط بین دو کشور نسبتا به سردی می گراید و عدم تفاهم بروز می کند، در رسانه های هر دو کشور مطالبی علیه یکدیگر نوشته شده است. ولی خدا را شکر که امروز مناسبات بین دو کشور بسیار خوب است و رسانه های جمعی و رادیوتلویزیون های هر دو کشور برای پخش خبرهای مثبت تلاش می کنند. من ظرف ۴-۳ ماه اخیر برنامه های شبکه تلویزیونی «سحر» را پیگیری کرده ام و می توانم بگویم که در این مدت برنامه های این شبکه جنبه مثبت داشته و در جهت تحکیم مناسبات فیمابین بوده است. این نگاه مثبت باعث شده که امروز مقامات بلندپایه آذربایجان نیز با این شبکه مصاحبه کنند. در عین حال، همه ما می دانیم که رسانه ها آزاد است و ما نمی توانیم آنها را کنترل کنیم. ولی به طور کلی من در شرایط کنونی تلاش رسانه ها برای تحکیم روابط بین دو کشور را مثبت ارزیابی می کنم.
اوچ نقطه: تشکر می کنم، جناب سفیر. مایلم چند کلمه نیز در باره موضوع های عادی و حیاتی حرف بزنیم. قبل از هر چیز لازم به ذکر می دانم که در کشور ما آذربایجان حساسیت ویژه مثبتی نسبت به ایران دارند. من قبل از این که برای انجام مصاحبه به اینجا بیایم، از یک نفر شهروند عادی که زن بود، پرسیدم که ببینم از ایران چه انتظاراتی دارد. وی گفت که مایل است فیلم های منعکس کننده موسیقی و طرز رندگی خانواده های ایرانی را در تلویزیون تماشا کند. این خانم با اظهار تأسف سؤال کرد که چرا (این قبیل فیلم ها) زیاد پخش نمی شود؟
پاك‌آيين: ما به همین دلیل برای تسهیل در رفت و آمد راحت شهروندان جمهوري آذربایجان به ایران رژیم روادید را لغو کردیم. شبکه تلویزیونی «سحر» که شما پیشتر به آن اشاره کردید، ممکن است نیم ساعت در روز اخبار سیاسی گخش کند. ولی در بقیه ۱۰ ساعت روز برنامه هایی در باره فرهنگ ایرانی پخش می نماید. در حال حاضر در استان های آذری زبان ایران، شبکه های تلویزیونی به زبان آذربایجانی فعالیت می کنند که از طریق ماهواره به راحتی می توان برنامه های این شبکه ها را تماشا نمود. ولی با این وجود، موافق هستم که لازم است همکاری بین سازمان های رادیو تلویزیونی دو کشور گسترش باید. در حال حاضر سندهایی بین شبکه تلویزیونی «آینس» و سازمان رادیو تلویزیونی ایران و نیز بین خبرگزاری «آذرتاج» و سازمان های مربوطه ایران تهیه و تدوین شده و به امضا رسیده است. امیدواریم همکاری ها در این زمینه از این به بعد بیش از پیش افزایش یابد. شما اطلاع دارید که ما سفرهای نمایندگان رسانه های آذربایجان به استان های مختلف ایران را سازماندهی می کنیم. آنها در جریان این سفرها با ایران از نزدیک آشنا می شوند، گزارش هایی در باره آداب و رسوم و فرهنگ ایران تهیه می کنند و در آذربایجان منتشر می نمایند. ما باید در این جهت بیشتر کار کنیم.
اوچ نقطه: خبرنگاران چند سال یک بار به ایران اعزام می شوند؟
پاك‌آيين: ما سعی می کنیم که هر دو ماه یک بار خبرنگاران را به ایران اعزام کنیم. در هشت ماه اخیر گروه های خبرنگاران به چهار استان ایران سفر کرده اند. ما مایلیم که این سفرها هر ماه انجام گیرد. ولی در برخی اوقات خبرنگاران وقت ندارند. به این دلیل میسر نمی شود. ما در نظر داشتیم که هر ماه یک گروه خبرنگااران را به ایران اعزام کنیم.
اوچ نقطه: جناب سفیر، موسیقی آذربایجانی را گوش می کنید؟ اگر گوش می کنید، لطفا بگویید که به ترانه های کدام خواننده ما علاقه دارید؟
پاك‌آيين: موسیقی ایران و موسیقی جمهوري آذربایجان شباهت زیادی به یکدیگر دارد. به ویژه موسیقی مقامی ما بسیار نزدیک است. حتی در برخی اوقات به سختی می توان موسیقی آذربایجانی را از موسیقی ایرانی تشخیص داد. به عنوان مثال، ترانه «جوجه لر» در ایران چنان معروفیتی یافته است که آن را به زبان فارسی نیز ترجمه کرده اند و در برنامه های کودکانه پخش می کنند و مورد علاقه زیادی نیز قرار می گیرد. می توان گفت که تقریبا همه، آن را حفظ شده اند. یا ترانه «لاله لر» با صدای رشید بهبود اف را بسیار دوست دارم. ترانه های بسیاری از خواننده های آذربایجانی را گوش می کنم، ولی الان اسامی آنها یادم نیست.
اوچ نقطه: به نظر می رسد که ریشه های تاریخی یکسان و فرهنگ های مشابه باعث می شود که مباحثه به وجودآید و بگویند که «این موسیقی مال ما است»، «آن شاعر مال ما است».
پاك‌آيين: من بعضا موقعی که در مراسمی شرکت می کنم، قطعه های موسیقی می شنوم که به نظر من آشنا می آید و آن را در ایران بارها شنیده ام. گمان می کنم که موسیقی ایرانی است. ولی بعدا مشخص می شود که موسیقی آذربایجانی می باشد. هر چند درست است که بسیاری از این قطعه ها در آذربایجان ایران سروده شده است.
اوچ نقطه: جناب سفیر، در اوقات فراغت برای گردش به کجا می روید؟
پاك‌آيين: در چارچوب سفرها به اتفاق خانواده ام به برخی مناطق آذربایجان رفته ام. هر جایی که رفته ام، رشد و توسعه سریع را مشاهده نموده ام. شهروندان نیز بسیار صمیمی هستند. من فکر نمی کنم که آن صمیمیتی که در آذربایجان نسبت به ایرانی ها نشان داده می شود، نسبت به نمایندگان سایر کشورها نیز نشان دهند. زیرا ایرانی ها را بسیار نزدیک به خود می دانند.
اوچ نقطه: کدام غذاهای ما را دوست دارید؟
پاك‌آيين: غذاهایی وجود دارد مانند لوله، تکه که غذاهای مشترک ما می باشد. یکی از خوراک های آذربایجانی مورد علاقه من آشقارای تهیه شده از شاه بلوط است. همچنین خوراک های «سبزی گوورما»، «دولما» ها ، «مانتی» (دوشبره) را نیز دوست دارم. در ایران غذاهای تهیه شده از خمیر مانند خنگل و دوشبره را تهیه نمی کنند. تهیه آشقارا با استفاده از شاه بلوط نیز در کشور ما مرسوم نیست.
اوچ نقطه: در این روزها شما نیز شاهد آن بودید که ارامنه نان لواش را نیز به خود نسبت دادند. لطفا نظرتان را در این باره بگویید.
پاك‌آيين: نان لواش را در ایران نیز مصرف می کنند، به ویژه آذربایجانی‌ها. هیچ ملتی نباید میراث فرهنگی اقوام ساکن در منطقه را به خود نسبت دهد. به عنوان مثال، در باره عید نوروز هیچ یک از اقوام و ملت های منطقه نباید بگویند که این عید صرفا متعلق به آن قوم است. ما ۱۰ کشور در راه شناخته شدن عید نوروز در سطح جهانی تلاش های مشترک نمودیم. به همین دلیل این ۱۰ کشور از عید نوروز حمایت کردند و اکنون این عید در سطح جهانی جشن گرفته می شود. حتی سازمان ملل متحد به خاطر عید نوروز روز تعطیل اعلام کرده است. سازمان یونسکو نیز مخالف آن است که قومی میراث های فرهنگی موجود در منطقه را به خود نسبت دهد. اشتراکات فرهنگی موجود باید باعث وحدت بیشتر ما گردد. در این صورت نزدیکی بیشتری بین ملت ها به وجود خواهد آمد. به این دلیل یکی از اعضای منطقه نباید لواش را از آن خود بداند.
https://ccsi.ir//vdcjavev.uqeyvzsffu.html
ccsi.ir/vdcjavev.uqeyvzsffu.html