قزاقستان به عنوان یک کشور ثروتمند، قدرتمند و باثبات میتواند یک شریک مهم تجاری برای استان گلستان محسوب شود. این جایگاه به لحاظ موقعیت جغرافیایی خاص گلستان مطرح است و از طرف دیگر در نتیجه تلاشهای جمعیت قزاق ساکن این استان در ارتباطات اقتصادی و تجاری با قزاقستان به مرور زمان تکامل یافته است. راهاندازی پرواز مستقیم بین گرگان و آکتائو نیز طی سالهای اخیر در پاسخ به همین نیازها صورت گرفته است. از طرف دیگر اتصال ریلی گلستان از طریق استان بالکانآباد ترکمنستان به استان مانگیستائو در قزاقستان نیز طی سالهای اخیر فرصتهای قابل توجهی را به وجود آورده است.
البته اهمیت و جایگاه راهبردی این خط ریلی بسیار فراتر از طرف ارتباط چند استان بوده و به عنوان یک کریدور مهم بینالمللی مطرح است. این کریدور امکان دسترسی کوتاه و مستقیم ریلی قزاقستان و حتی چین به آبهای آزاد جنوب و همچنین همسایگان غربی ایران، همچون ترکیه که از شرکای مهم تجاری قزاقستان محسوب میشوند را فراهم آورده است. حضور روسای جمهور وقت سه کشور شامل حسن روحانی، نورسلطان نظربایف و قربانقلی بردیمحمداف در مراسم افتتاح این کریدور ریلی به خودی خود گویای این اهمیت راهبردی است.
البته باید اشاره داشت که این مسیر ریلی با مشکلات لجستیکی مواجه است که منجر به کاهش سرعت ترانزیت بازرگانی بین چند کشور شده است. با روی کار آمدن تیم جدید در استانداری گلستان تلاشهای زیادی برای حل این مشکل آغاز شده است. یکی از طرحهایی که توسط سیدمحمد دهنوی، معاون اقتصادی استاندار گلستان نیز به آن اشاره شده است، اتصال ریلی اینچهبرون به شاهرود و سپس طبس است که میتواند تاثیر بسزایی در افزایش سرعت بازرگانی در این کریدور ریلی و مقرون به صرفهتر شدن آن برای تجارت با قزاقستان شود.
در همین حال حوزههای مکمل اقتصادی بین دو کشور به طور ویژه ظرفیتهای بیشتری را برای مبادلات دوجانبه فراهم آورده است. استان گلستان در حوزه برخی محصولات حوزه ساختمانسازی و برخی صنایع غذایی طی سالهای اخیر توانسته بازار مناسبی در قزاقستان به دست بیاورد که طبیعتا از قابلیت توسعه برخوردار است. در مقابل برخی نیازهای حوزه گوشتی و دامی و بهویژه در حوزه غلات نیز طی سالهای اخیر از طریق قزاقستان تامین شده است. به عنوان یک نمونه دیگر صنایع استراتژیک دامداری و مرغداری در گلستان نیز به خوبی میتوانند از طریق محصولات تولید شده در قزاقستان تامین شوند. امضای تفاهمنامه بین پارکهای علم و فناوری نیز که اخیرا صورت گرفت زمینه را برای مبادلات تجاری در حوزه محصولات دانشبنیان و فنی فراهم آورده است.
در حوزه سرمایهگذاریهای مشترک نیز فرصتهای بسیار زیادی بین دو کشور قرار دارد. امضای تفاهمنامه کشت فراسرزمینی بین ایران و قزاقستان زمینه بسیار مساعدی را برای همکاری های مشترک فراهم آورده است. طی سالهای اخیر برخی سرمایهگذاران گلستانی در این حوزه در قزاقستان حضور یافتهاند. از طرف دیگر شرکتهای قزاقستان نیز میتوانند در برخی حوزههای استراتژیک صنعتی و کشاورزی با هدفگذاری بازار قزاقستان و یا کشورهای دیگر در گلستان سرمایهگذاری کنند.
تمام این فرصتها اما به طور محسوسی نیازمند تسهیلگری و همراهی دولت و نمایندگان دولتی در حوزه مشوقهای صادراتی و سرمایهگذاری است. از طرف دیگر شناخت نسبت به ظرفیتها و پتانسیلهای اقتصادی و همچنین نیازهای دو طرف هم در گلستان و هم در قزاقستان نسبت به طرف دیگر بسیار پایین است. توسعه کمی و کیفی مبادلات و تعاملات تجاری نیازمند شناخت متقابل و برقراری پیوندهای ارتباطی میان بدنه کسبوکارهای خرد و متوسط در دو سوی مرزهاست. توسعه گردشگری، اعم از گردشگری طبیعی، فرهنگی، سلامت، تجاری و مذهبی بستری برای توسعه این شناخت و ارتباطات محسوب میشود.
**نویسنده: برهان حشمتی
https://ccsi.ir//vdcftcd0.w6djeagiiw.html
ccsi.ir/vdcftcd0.w6djeagiiw.html