در سال 2009 (1388) آمریکا از تغییر رویکرد نظامی به اقتصادی در منطقه آسیای مرکزی و مبدل کردن منطقه به چهارراه اقتصاد بینالمللی سخن گفت و طرحی تحت عنوان راه ابریشم جدید با هدف مهار تجارت خارجی چین، کاهش نفوذ روسیه در تجارت منطقه و تبدیل شدن به یک شبکه تجاری انحصاری در خدمت امریکاییها در دستور کار آنها قرار گرفت. در واکنش به این اقدام، چین طرحی تحت عنوان «یک کمربند ـ یک راه» را تهیه نمود که در سال 2013 (1392) توسط رئیسجمهور آن کشور در جریان بازدید از جمهوریهای آسیای مرکزی رونمایی شد. طرحی که در واقع بر پایه سرمایهگذاری و با هدف تحت کنترل درآوردن شبکه توزیع کالاهای تولیدی و تأمین مواد خام و انرژی توسط چینیها برنامهریزی شده بود و به ابتکار عمل موفقیتآمیزی جهت سهیم شدن چینیها در پروژهای که در اساس بر علیه آنها طراحی شده بود تبدیل شد. اکنون میتوان مدعی شد که چینیها با سرمایهگذاریهای کلانشان در منطقه و بهرهگیری موثر از عمق راهبردی فزایندهشان در آسیای مرکزی و جنوبی، راه ابریشم آمریکایی را در طرح «یک کمربند ـ یک راه» خویش مستحیل کردهاند. از فصول مشترک دو راه فوقالذکر، نادیده گرفته شدن نقش محوری طبیعی و تاریخی ایران در مسیرهای مواصلاتی شرق ـ غرب و شمال ـ جنوب و موقعیت حاشیهای کشورمان در این طرحها است.