شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه تنش روزافزون میان روسیه و آمریکا گریبان اوکراین را هم گرفته است و سیاست‌های بایدن هم به آن دامن خواهد زد، گفت: گسیل نیروهای نظامی ناتو به اطراف روسیه، این کشور را ناچار می‌کند به بهای افزایش تورم و بیکاری، هزینه‌های نظامی‌اش را افزایش دهد.

دکتر موسی عبداللهی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به سفر بلینکن به اوکراین و تشدید تقابل روسیه و آمریکا در این کشور، خاطرنشان کرد: اقدامات روسیه، موضوع اصلی همه نشست‌های بلینکن و طرف‌های اوکراینی بود. در واقع در دوره‌های روسای جمهور قبلی در آمریکا، تلاش می‌شد از تقابل با روسیه اجتناب شود؛ اما در دوره بایدن این رقابت به سمت تنش بیشتر رفته و هر روز هم نشانه‌های بیشتری از این تقابل شاهد هستیم.
وی با بیان اینکه دامنه این تقابل در چند عرصه قابل توجه است، به تنش میان دو کشور در عرصه دیپلماتیک با محدود کردن فعالیت‌های کنسولی و سازمان‌های غیردولتی مرتبط با وزارت خارجه آمریکا و همچنین جنگ تحریم‌ها و «اخراج دومینو وار» دیپلمات‌های روسیه از کشورهای اروپای شرقی و آمریکا اشاره کرد و گفت: در چنین شرایطی نمی‌توان انتظار داشت که این تقابل‌ها به اوکراین کشیده نشود.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل ادامه داد: از یک سو بزرگ‌ترین مانور ناتو در مرزهای شرقی روسیه انجام می‌شود و از سوی دیگر روسیه هم نیروهای زیادی را در مرزهای خود مستقر کرده است و تاکید کرده که جابجایی نیروها را در مرزهایش به طور جدی رصد می‌کند.
عبداللهی با تاکید بر اینکه به نظر می‌رسد این تنش روزافزون گریبان اوکراین را هم گرفته است و سیاست‌های بایدن هم به آن دامن خواهد زد، افزود: گرچه برخی تحلیلگران معتقدند که روسیه وارد حمله نظامی به بخش‌هایی از اوکراین خواهد شد، اما بعید می‌دانم که چنین تصمیمی در کرملین گرفته شود. آن‌ها بیشتر به دنبال این هستند که حائلی میان آن‌ها و نیروهای ناتو باشد و برای آن‌ها بهترین حالت، شکلی از خودمختاری و جمهوری خودخوانده است که رسما به روسیه هم وابسته نباشد.
 
روسیه خواهان ایجاد منطقه حائل میان خود و ناتو در اوکراین
این استاد دانشگاه توضیح داد: به هر حال روسیه توان اینکه بخواهد با این وضع بازار نفت و قیمت سوخت هزینه اقتصادی این مناطق ر اهم به دوش بکشد، ندارد و بعید به نظر می‌رسد بخواهد چنین چیزی را تقبل کند؛ همچنان که چنین ملاحظه‌ای را در رابطه با کریمه داشت. در واقع به جای اینکه بخواهد این منطقه را مستقیما به خاک روسیه الحاق کند، بیشتر به دنبال وجود منطقه حائل میان خود و ناتو است.
وی با اشاره به امیدواری اوکراین برای دریافت سلاح‌های جدید از آمریکا و همچنین مواضع سخت روسیه در خصوص حضور نظامی در این منطقه، در رابطه با تبعات بحران در اوکراین برای غرب گفت: غرب به رهبری آمریکا، همیشه کمک‌های نظامی به اوکراین داشته، اما همواره ملاحظاتی را در نظر می‌گرفته؛ از جمله درباره سلاح‌های خاصی که واکنش تند روسیه را به همراه دارد؛ مانند سلاح‌های ضد تانک. در مقابل همیشه از اوکراین در مسائلی که مرتبط با بحران‌ها در مرزهای روسیه بوده، به عنوان اهرم فشار به این کشور، به شکل خاصی حمایت کرده است.
عبداللهی به اظهارات رئیس جمهور اوکراین در دیدار با وزیر خارجه آمریکا مبنی بر اینکه «سال ۲۰۲۱ برای روابط اوکراین و آمریکا «اساسی» خواهد بود»، اشاره کرد و با تاکید بر اینکه آمریکا از همه ابرازهایی که دارد برای خنثی کردن توان روسیه و چین به عنوان دشمنان خود در نظام بین‌الملل استفاده می‌کند، تصریح کرد: غرب در حال تنگ کردن حلقه پایگاه‌های ناتو و حضور نیروهای نظامی آن در اطراف روسیه و به خصوص جمهوری‌های پساشوروی است و ما به صورت‌های مختلف شاهد آن هستیم.
وی گفت: زمانی که کارشناسان ناتو، افسران نظامی این کشورها را آموزش می‌دهند و آموزش‌ها منطبق بر استانداردهای ناتو می‌شود، رفته‌رفته به سمت استفاده از روش‌های نظامی غربی می‌روند و استفاده از آن روش‌ها هم نیازمند تجهیزات غربی است، بنابراین همفکری که در بدنه ساختار نظامی کشورهای پساشوروی با روسیه وجود داشت به مرور در حال از بین رفتن است و تلاش می‌کنند آن را از بین ببرند. در این راستا تقویت زبان انگلیسی و تضعیف زبان روسی، به عنوان وجه مشترک همه افرادی که در این فضا ساکن هستند، قابل توجه است.
عبداللهی ادامه داد: اگر پایگاه‌های نظامی غرب در اطراف روسیه گسترده تر شود مهار این کشور، به عنوان کشوری که تلاش می‌کند در کنار چین فضای تک قطبی دنیا را به هم بزند، راحت تر خواهد بود.
 
تلاش غرب برای افزایش هزینه‌های نظامی روسیه
این استاد دانشگاه با بیان اینکه گسیل نیروهای نظامی ناتو به اطراف روسیه، این کشور را ناچار می‌کند هزینه‌های نظامی‌اش را افزایش دهد، تاکید کرد: گرچه چشم انداز تغییر از درون در کوتاه مدت برای روسیه بعید است اما تحریمهای اقتصادی کمرشکنی که علیه روسیه در نظر گرفته اند می‌تواند به اقتصاد این کشور لطمه وارد کند، این اقتصاد ضربه خورده می‌تواند ناآرامی‌های اجتماعی را به همراه داشته باشد. غرب بر این مساله بسیار حساب کرده است تا تغییر از درون باشد و مهار روسیه با هزینه کمتری برای آمریکا انجام شود؛ همان طور که به دلیل افزایش بیکاری و تورم ناشی از همه گیری کرونا شاهد ناآرامی‌هایی بودیم.
 
بهره برداری غرب از شکاف موجود در اوکراین
وی درخصوص چشم‌انداز همکاری آمریکا و اوکراین علیه روسیه و بحران‌آفرینی‌های آمریکا در این منطقه، نیز گفت: نمی‌توان این واقعیت را انکار کرد که بخش بزرگی از جامعه اوکراین روس زبان هستند و اساسا «کیف» مرکزی بوده که امپراتوری روس از آنجا شکل گرفته است؛ اما به واسطه شکافی که در جامعه اوکراین ایجاد شده، بخش بزرگی از مردم این کشور غرب گرا هستند و تصور می‌کنند با گرایش به غرب منافع بهتری را به دست خواهند آورد و آزادیها و اقتصاد بهتری خواهند داشت. در این شرایط غرب به طور جدی در حال بهره‌برداری از این شکاف است.
عبداللهی با یادآوری اینکه روسیه هم ابزارهای خود را دارد و از آن‌ها استفاده می‌کند، افزود: اگر توافقی که میان دو طرف انجام شد و براساس آن قرار شده بود به دو استان اوکراین خودمختاری ویژه داده شود اما در چارچوب اوکراین باقی بمانند، اجرایی شود، اهداف روس‌ها محقق می‌شود، اما اوکراین تاکنون آن را عملیاتی نکرده است و در این شرایط تنش‌ها رفته‌رفته افزوده می‌شود.