به گزارش خبرگزاری «ترند» در مورخ اول آبانماه 1393، مدیرعامل شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران بيان كرد که چندین قطعه خط راه آهن در شرق و غرب دریای خزر ساخته شده و چندین پروژه نیز در دست ساخت است که نتیجه آن، ایجاد راه آهن در دور تا دور دریای خزر خواهد بود.
محسن پورسید آقایی مدیر عامل شرکت راه آهن و معاون وزیر راه و ترابری که به باکو سفر کرده است در گفتگو با خبرگزاری ترند گفت که روز سه شنبه اجلاس سه جانبه جمهوري آذربایجان، روسیه و ایران برگزار شد و محور مذاکرات بحث تسریع ساخت راه آهن قزوین - رشت - آستارا (ایران) و آستارا (آذربایجان) بود. به گفته وی، توافق «خیلی خوبی» انجام شد و امید است که ساخت قطعه قزوین - رشت تا سال ۲۰۱۵ بهره برداری شود.
پورسید آقایی در ادامه اظهار داشت که در اجلاس روز سه شنبه توافق شد که قطعه رشت - آستارا (ایران) با همکاری روسیه از محل فاینانس روسیه ای انجام شود و توافقات دولت ایران و دولت روسیه این پروژه را انجام بدهیم. ساخت قطعه آستارا - آستارا توسط آذربایجان نیز بعد از توافق ایران با روسیه بلافاصله شروع خواهد شد. «قرار است آنجا پل مهمی احداث بشود. قرار است که برای ساخت یک پل جدید جاده ای بین آستارا - آستارا، همزمان با ساخت پل ریلی هم توافق شود. سال جاری در داخل خاک آذربایجان هم هشت کیلومتر خط آهن نیاز است که آن هم با اولویت شروع خواهد شد. به موازات آن کار ساخت رشت - آستارا را ایران آغاز می کند.»
وی درباره قطعات ایرانی این مسیر گفت که کار زیرساخت های بخش های مسیر خط آهن قزوین - رشت کامل شده است. فقط یک پل بزرگ در مسیر باقی مانده است که در حال ساخت آن هستیم، بخش هایی از مسیر ریل گذاری شده و بقیه مسیر هم ریل گذاری خواهد شد.
به گفته وی، برنامه ریزی شده است که دور دریای خزر لینک کامل خط آهن کشیده شود. به گفته وی اولویت اول، خط آهن قزوین - رشت - آستارا (ایران) و آستارا - آستارا (جمهوري آذربایجان) است که باید تکمیل شود.
بخش شرقی خزر
وی درباره پروژه های خط لوله در بخش شرقی دریای خزر به خبرگزاری ترند گفت که حدود دو ماه آینده خط آهن ایران به ترکمنستان و قزاقستان افتتاح می شود. این خط آهن در حال حاضر ساخته شده است و ایران را به ترکمنستان و قزاقستان پیوند می دهد. «به زودی در ماه دسامبر (دی ماه) خط آهن مذکور افتتاح می شود.»
به گفته وی، خط آهن قزوین - رشت - آستارا در غرب دریای خزر هم در حال ساخت است و در پایین دریای خزر یک کمبود خط آهن داریم که میان رشت و ساری است که کار مطالعات آن را بعد از اجلاس آستاراخان شروع کردیم و داریم مطالعه می کنیم که مسیر و میزان ترافیکش را ارزیابی کنیم. در صورتی که گزارش فنی آن خوب باشد، ما کار ساخت خط آهن رشت - ساری را هم می توانیم آغاز کنیم و بنابراین کل حلقه دور تا دور دریای خزر در داخل ایران نیز کامل خواهد شد.
تشکیل شرکت سه جانبه
بنا به اظهار مدیرعامل شرکت راه آهن ایران، قبلا (بحث بود که) یک شرکت سه جانبه تشکیل بشود. چون تشکیل شرکت سهامی با حضور سه کشور مشکلاتی در پیش داشت، ما شش ماه پیش در اجلاسی که در آستانه بود توافق کردیم که به جای این که شرکت جدید درست کنیم ایران با همکاری روسیه قطعه رشت - آستارا را بسازد و آذربایجان هم در قسمت داخلی خودش پل احداث کند. آذربایجان موافقت کرد که قسمت داخلی راه آهن و پل مرزی (آستارا) را خودش عملیاتی کند.
کریدور شمال - جنوب
وی همچنین درباره پروژه خط آهن شمال - جنوب، گفت که هدف از آن بیشتر حمل بار است و تمرکز بر حمل بار خواهد بود. «راه آهن روسیه خیلی علاقمند است، چرا که ترانزیت بار در این مسیر به منزله یک شاهراهی برای روسیه است که کالاهای خود را از این مسیر به خلیج فارس حمل کند. به اعتقاد من این کریدور، پروژه ای است که برای حمل بار کشورهای حاشیه دریای خزر به خلیج فارس بسیار مناسب خواهد بود و مطالعات نشان می دهد که وزنه این جنبه از پروژه سنگین تر از دیگر جنبه ها است. از این مسیر همچنین می شود کالاها از خلیج فارس به روسیه و کشورهای حاشیه خزر صادر شود، اما بیشتر مسیر حمل و نقل از شمال به جنوب خواهد بود.
اتصال به افغانستان، تاجیکستان و چین
مدیرعامل شرکت راه آهن ایران در ادامه گفت که مذاکرات اولیه و موافقتنامه های کلی این مسیر میان کشورها مذاکره شده است. «در واقع جمهوری اسلامی قطعه ایران - هرات را آماده می کند که ظرف شش ماه آینده تا هرات راه اندازی می شود. ولی این خط آهن باید ادامه پیدا کند تا سمت مزار شریف و از آنجا به تاجیکستان و از تاجیکستان به چین وصل شود.»
به گفته وی، هر کشوری باید قطعه درون خاک خود را خودش بسازد. مشکل اصلی این است که در داخل خاک افغانستان ایران تا هرات را می سازد ولی نحوه تأمین مالی قطعه هرات - مزار شریف هنوز تفاهم نشده است که هزینه ساخت آن را چه کشوری بدهد.