سید علی قائممقامی، کارشناس مسائل ترکیه، در گفتوگویی با خبرگزاري ايسنا درباره سیاست خارجی ترکیه درمنطقه گفت: حزب عدالت و توسعه در حوزه خاورمیانه، آسیای میانه و قفقاز به طور عمده غرب محور عمل میکند. یعنی به طور یکجانبه در سیاست این کشور منافع آمریکا لحاظ شده و این در حالی است که منافع ترکیه مورد توجه قرار نمیگیرد.
وی با تاکید بر اینکه همکاری استراتژیک میان ترکیه و آمریکا به نفع واشنگتن و تا حدود زیادی به ضرر آنکارا است، ادامه داد: در ناتو نیز چندان حرف ترکیه مورد توجه قرار نمی گیرد. ناتو به هیچ وجه منافع اسراییل و غرب را فدای منافع ترکیه نمیکند. به طور مثال در مسالهی مدیترانه شرقی، اسراییل با امضای انواع قراردادهای "منطقه انحصاری اقتصادی" اطلاعاتی و نظامی با قبرس و یونان از نفت و گاز این منطقه استفاده میکند؛ در حالی که منابع این منطقه متعلق به ترکیه، لبنان و سوریه و فلسطین است. اما اسراییل این منطقه را تحت تسلط خود درآورده است. زمانی که ترکیه در اینباره اعتراض کرد، ناتو و آمریکا هشدار دادند که با اسراییل وارد مقابله نشود.
این کارشناس مسائل ترکیه افزود: آنکارا در ابتدا رویکرد مثبتی نسبت به کشورهای اسلامی، عربی و آفریقایی اتخاذ کرده بود اما به دلیل فشارهای لابی صهیونیسم و غرب مجبور به تغییر محور سیاست خارجی خود شد و با پذیرش استقرار سامانه سپر دفاعی موشکی ناتو در استان مالاتیای این کشور این مساله را اثبات کرد.
قائممقامی با اشاره به روابط اقتصادی ترکیه با غرب گفت: ترکیه متحد غرب در سرمایه خارجی و بینالمللی است و تابع لیبرال کاپیتالیسم بوده و بر همین اساس حرکت میکند. بنابراین از لحاظ سیاست اقتصادی و اجتماعی کاملا غرب محور است و تمام اصلاحات انجام شده در این کشور بر اساس اصلاحات مورد نظر اتحادیه اروپا انجام میشود و به هیچ وجه رویکرد اسلامی ندارد.
وی با اشاره به مواضع ترکیه دربارهی سوریه ادامه داد: این کشور به عنوان آلت دست آمریکا، انگلیس، فرانسه و ناتو علیه مردم سوریه عمل میکند و از جنگ داخلی حمایت کرده و از گروههای تکفیری مانند النصره وابسته به القاعده و شورای ائتلاف ملی سوریه طرفداری میکند. این کشور مخالف توقف جنگ داخلی است. چنانچه اردوغان به همراه رییس شورای ائتلاف ملی سوریه در اردوگاههای پناهندگان سوری در ترکیه، وی را به عنوان رهبر رسمی این کشوراعلام کرد و گفت که به هیچ وجه اسد را به رسمیت نمیشناسد و این حکومت باید سرنگون شود.
این کارشناس مسائل ترکیه اضافه کرد: همچنین ترکیه به همراه قطر، شورای همکاری خلیج فارس بهخصوص عربستان سعودی علیه مردم عراق و سوریه متحد شده و به دنبال ایجاد جنگهای مذهبی و قومی است. به طور مثال اردوغان اعلام کرد نه دولت مرکزی بلکه بارزانی را به رسمیت میشناسد. در واقع این کشور از طریق العراقیه، طارق الهاشمی و بارزانی درصدد سرنگون کردن حکومت مالکی است.
وی در ادامه اظهاراتش افزود: ترکیه در عراق بر اساس طرح میثاق ملی مدعی است که موصل و کرکوک متعلق به ترکیه است. در همین راستا اکنون با بارزانی قراردادهای پنهانی امضا کرده است که شمال عراق را از این کشور جدا کند، یک نظام فدرالی ایجاد شود و نفت و گاز این منطقه را به نفع خود در اختیار بگیرد.
قائممقامی با تاکید بر اینکه ترکیه در عراق سیاست ایجاد تنش داخلی و تجزیه این کشور را در پیش گرفته است، گفت: در سوریه نیز ترکیه بر اساس همین سیاست حرکت میکند. اکنون در شمال شرق سوریه نیروهای کردی نفوذ کرده و حزب اتحاد دموکراتیک سوریه را ایجاد کردهاند و این حزب بخشهایی را در کنترل خود گرفته است. در واقع این گروه وابسته به پ.ک.ک است که اکنون حزب عدالت و توسعه تلاش میکند با پ.ک.ک نیز بهخصوص با اوجالان رهبر این گروه مذاکره کند که به گفته وزیر امور خارجه ترکیه از سال ۲۰۰۵ تا کنون این مذاکرات ادامه داشته است.
این کارشناس مسائل ترکیه با اشاره به روابط آنکارا و تهران خاطرنشان کرد: روابط دو کشور بسیار گسترده است اما ترکیه علیرغم اینکه از برنامه هستهیی ایران دفاع میکند، سامانه سپر دفاع موشکی را هماهنگ با کشتیهای جنگی آمریکا در خلیج فارس و دریای مدیترانه مستقر میکند که این سامانه هماهنگ با پایگاههای سپر دفاع موشکی در کشورهای اروپای شرقی عمل میکند. در واقع یک چنین صف امنیتی در منطقه به وجود آمده است که تهدیدکننده جمهوری اسلامی ایران و به نفع رژیم صهیونیستی است.
وی با اشاره به مواضع روسیه در قبال سپر دفاع موشکی ناتو در ترکیه گفت: روسیه نسبت به این مساله معترض است و معتقد است که این سامانه روسیه را در معرض خطر ناتو قرار میدهد. در واقع سیاستهای اخیر ترکیه نشان داد که سیاست تنش صفر این کشور با همسایگان کاملا نقش بر آب شده است.
قائممقامی درباره تمایلات ترکیه در جهت دستیابی به هژمونی منطقهای، تصریح کرد: ترکیه از لحاظ اقتصادی پیشرفتهایی کرده است که این پیشرفتها چشمگیر و غیر قابل انکار است اما این اقدامات را با حمایت دول غربی انجام داده و باید به این نکته توجه کرد که حجم تجارت ترکیه با آمریکا به نفع آمریکا بوده است. در واقع آمریکا از لحاظ استراتژیک و ژئوپلتیک به نفع خود، ترکیه را مورد سوءاستفاده قرار میدهد.
این کارشناس مسائل ترکیه دربارهی مواضع مخالف احزاب داخلی نسبت به عملکرد حزب عدالت و توسعه گفت: از لحاظ آماری، حزب حاکم اکثریت آرا را دارد. همچنین تعداد نمایندگان حزب صلح و دموکراسی که وابسته به گروه پ.ک.ک است درمجلس ۳۰ تا ۳۵ نفر بوده و از طرف دیگر حزب جمهوری خلق نیز نمیتواند نقشآفرین باشد و در تصمیمگیریهای دولت شرکت کند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: به هنگام استقرار موشکهای پاتریوت در خاک ترکیه، حزب عدالت و توسعه اعلام کرد که خاک این کشور به عنوان خاک ناتو تلقی میشود و لازم نیست مجلس دربارهی آن تصمیمگیری کند. در حالی که بر اساس ماده ۹۲ قانون اساسی، تنها مجلس ترکیه دربارهی اعزام نیروی این کشور به خارج یا برعکس تصمیمگیری می کند. از طرف دیگر در حالی که مجلس آلمان و هلند در کشورشان دربارهی استقرار موشکهای پاتریوت رایگیری کردند، حزب حاکم ترکیه از تصمیمگیری مجلس جلوگیری کرده و در واقع مجلس را از دور خارج کرد که این به معنای دیکتاتوری است.