دکتر حسن لاسجردی کارشناس ترکیه بر این باور است که تنش در ترکیه روند افزایشی خواهد داشت.

 
پرسش: به نگاه شما علت افزایش درگیریها و تظارهرات ها کردها در مناطق کرد نشین ترکیه چیست؟ 

دکتر لاسجردی: با توجه به انجام انتخاباتی که در حزب آک پارتی انجام شد موضوع کردها مورد توجه بیشتر قرار گرفت. در این حال اگر کردها توانسته اند اقداماتی انجام دهند به سیاست های دولت مرکزی در خصوص بخش های کردنشین ترکیه برمی گردد. به این معنا بخشی از تحولاتی که در ماه های گذشته در حوزه سوریه انجام شده است به سبب همپوشانی هایی که با موضوع کردها داشته است باعث شده است تا کردها اقداماتی انجام دهند و این اقدامات هم صرفا واکنش به رویکردهای ترکیه نبوده است، بلکه کردها به دنبال آن هستند که در زمان های بحران های مختلف در ترکیه نشان دهند که می توانند با حضور در صحنه شطرنج تحولات ترکیه هم نقش آفرینی کنند و هم در راستای این نقش آفرینی جهتی به تحولات داخلی ترکیه دهند. در این حال علت اساسی حملات پ ک ک و همچنین درگیریهای مناطق کردنشین این کشور نیز آن است که کردها به دنبال آن هستند تا در فضای کنونی بحران که آک پارتی دچار تحولات کمی و بیشی شده است (یعنی این حزب با توجه به تغییرات در فضای جغرافیایی ترکیه، مدار جدید بین ایران و ترکیه و تغییرات در نگاه به مسئله سوریه) هم بتوانند خواستار ایجاد تغییر و تحولات شوند و هم اینکه با بازیگری موثر خود گرایشی به تحولات ترکیه دهند. 


پرسش: با توجه به گذشت بیش از ۵۰ روز از اعتصاب غذای زندانیان پ.ک.ک که می تواند منجر به مرگ چندین زندانی شود. آیا این امر به منزله افزایش قدرت و مانور پ ک ک در ترکیه است؟ 

دکتر لاسجردی: همانگونه که می دانید پ ک ک حزبی غیر قانونی از نگاه دولت است. به همین جهت هم رفتارهای دولت در قبال آن از موضع خصومت است. دوم اینکه کردها و پ ک ک آرمان هایی دارند و از آنجا که دولت فرصتی در اختیار آنان نمی گذارد علاقمند هستند از بحران های کنونی این اهداف را پیگیری کنند. در این حال اکنون که شرایط منطقه ای ترکیه مساعد نیست و یا حداقل دولت اردوغان برای تصمیم گیری در شرایط ایده آلی به سر نمی برد پ ک ک هم فشار خود را افزایش می دهد تا از یک سو دولت را مجاب به دادن امتیاز کند. امتیازاتی که هم می تواند مربوط به حوزه کردها و سیاسی باشد و هم به نیرو های خود. یعنی با اعتصاب غذا و ... نیرو های خود را آزاد کند. در این حال در بحرانی اینچنینی همه احزاب در تلاش هستند تا پتانسیل های خود را آزاد کنند. در این حال پ ک ک هم با زندانیانی که در ترکیه دارد می تواند فرصت و مانور خوبی را برای کردها ایجاد کند. گذشته از این با توجه رویکرد کردهای عراق و خودمختاری معناداری که سوریه به کردها داده است بخشی از آزاد شدن پتانسیل کردی که در خارج از ترکیه بوده است در داخل ترکیه نیز تاثیر گذاشته و کردهای ترکیه آزادی عمل بیشتری را احساس کرده و با این آزادی عمل در حال فشار بیشتر بر دولت هستند. 


پرسش: چرایی عدم توجه رسانه های عربی و منطقه به درگیری ها و مشکلات بخش های کردنشین ترکیه چیست؟ 

دکتر لاسجردی: اگر منظور العربیه و الجزیره است باید گفت این دو شبکه به دلیل نوع نگاهی که به مباحث واگرایانه در منطقه دارند، تلاش نمی کنند به موضوعات قومیتی و ... در کشوری همچون ترکیه بپردازند. یعنی ورود آنها به این مباحث ورودی گزینشی است و در واقع برخی از چالش ها و تنش های منطقه را انتخاب کرده و تحلیل و بحث در مورد آن ارائه می دهند. اما برای اینکه بتوانند موضوع اصلاع رسانی را اثبات کنند خبر کوتاهی را در برخی از دیگر حوزه ها اعلام می کنند و گزینشی رفتار می کنند. 


پرسش: اخیرا رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه، خطاب به سیاستمداران کرد و سران حزب صلح و دموکراسی گفته است شما فقط دو راه پیش رو دارید گزینه نخست آن است که همفکر و همگام با پ ک ک عمل کرده و به کوهستان قندیل بروید و یا به مجلس بازگردید. در این حال آیا اردوغان تلاش دارد تا فشار بر احزاب کردی را افزایش دهد؟ 

دکتر لاسجردی: به نظر من سخنان اردوغان به نوعی گروکشی برای تحولات آینده است. در این حال نگرانی که اردوغان برای انتخابات سال آینده ریاست جمهوری دارد آن است که ائتلاف فراگیر مخالفان ایجاد نشود و با این رویکرد تلاش می کند تا ائتلاف فراگیر مخالفان را خدشه دار نکند. من بر این نظرم که آک پارتی بر این عقیده است که نگذارد گروه های مخالف تبدیل به مجموعه ی بزرگی ائتلافی گردند و از این راه بخواهند در انتخابات آینده بر دولت فشار وارد کنند. 


پرسش: با توجه به تنش کنونی ترکیه و کردهای این کشور آیا این شکاف گسترده تر خواهد شد؟ 

دکتر لاسجردی: به نظر من دولت اردوغان خیلی علاقمند است موضوع اقلیت ها (یعنی چه کردها و چه علویان و ...) را در سایه خود داشته باشد. لذا دنبال آن است که شرایطی فراهم کنند تا موضوع اقلیت ها در سایه دولت آک پارتی باشد و هم رقابت نکرده و هم تا جایی که میتواند آنها را تضعیف کرده تا امکان مانور سیاسی پیدا نکنند. در این حال اگر آک پارتی بتواند به راه خود ادامه دهد باز هم مساله مهمی چون شکاف قومی پیش می آید. به علاوه تلاش شده است تا از گسست ها استقاده شود تا نگذارد گروه های اقلیت دارای قابلیت بیشتری شوند. لذا دامن زدن به اختلافات برای کاهش قدرت رقابت است. من فکر میکنم با توجه به مجموعه رخدادهایی که در حال وقوع است از جمله وعده هایی که قبلا به کردها داده شده است و تعداد نمایندگان کرد در مجلس افزایش یافته، خواسته های کردها هم افزایش یافته است. در این حال مجموعه رخدادها نشان می دهد که حتما مسئله کرد در ترکیه روند افزایشی به خود می گیرد. اما اگر بخواهیم واقعی تر نگاه کنیم باید گفت اردوغان تلاش می کند این حرکت کردها را خاموش به جلو برد و از اعتراض های قومیتی پرهیز کند و نگذارد این امر در جامعه تبدیل به مانوری برای مخالفان گردد. 

گفتگو: فرزاد رمضانی بونش
 منبع: کردپرس