به گزارش بنیاد مطالعات قفقاز، خبرگزاری VERELQ ارمنستان در مصاحبهای با سرگئی ملکونیان محقق موسسه APRI ارمنستان در خصوص ارزیابی سفر نیکول پاشینیان به آمریکا؛ امکان اجرایی شدن منشور مشارکت استراتژیک توسط ترامپ که دولت جو بایدن با دولت ارمنستان امضا کرده است؛ واکنش روسیه به تصویب لایحهای در پارلمان ارمنستان درباره آغاز روند همگرایی اروپایی و اجرای منشور مشارکت استراتژیک با ایالات متحده توسط ایروان و نقطه بیبازگشت در روابط پاشینیان و مسکو انجام شده است که به شرح ذیل میباشد:
- نتایج سفر نیکول پاشینیان نخستوزیر ارمنستان به آمریکا را چگونه ارزیابی میکنید؟
- من میتوانم نتایج بازدید را رضایتبخش ارزیابی کنم، زیرا ماموریت اصلی، آنطور که درک میکنم، انجام نشده است. یعنی برای رسیدن به دیدار با دونالد ترامپ رئیسجمهور منتخب آمریکا. چه در قالب دوجانبه، همانطور که ترامپ با رهبران اسرائیل و ژاپن ملاقات کرد، یا در قالب یک رویداد به عنوان مثال در یک اجلاس بینالمللی درباره آزادی مذهبی. به طور کلی انجام این کار ممکن نبود. ثانیا، من نمیبینم که در دیدار پاشینیان و جی دی ونس (معاون رئیس جمهور آمریکا)، محتوایی در گفتگو وجود داشته باشد. زیرا اخبار اصلی حاکی از آن است که جلسهای برگزار شده و طرفین در مورد موضوعی صحبت کردهاند، فقط از طرف ارمنی در دسترس است. حداقل یک روز پس از جلسه، هیچ اطلاعاتی در شبکههای اجتماعی ونس یا در وب سایتهای رسمی وجود ندارد. این موضوع کاملا گویا است.
- آیا دولت ترامپ منشور مشارکت راهبردی را که دولت بایدن در آخرین روزهای قبل از خروج با مقامات ارمنستان امضا کرد، عملی خواهد کرد؟
- در مورد اینکه آیا ترامپ منشور را در عمل اجرا میکند، قبلا بارها گفتهام: برای من مهم است که به شاخصها نگاه کنم. فکر میکنم منشور در 14 ژانویه امضا شد. بلینکن وزیر امور خارجه وقت ایالات متحده اظهار داشته بود که افسران گمرک و حفاظت از مرزها در هفتههای آینده به ارمنستان اعزام خواهند شد. قرار است طی هفتههای آینده اعزام شوند. چند هفته گذشته است. تاکنون اطلاعاتی مبنی بر اینکه نمایندگان این سرویس به زودی وارد ارمنستان خواهند شد، وجود ندارد. به محض ورود آنها به ارمنستان، میتوان گفت که حداقل تداومی در رابطه با روابط ارمنستان و آمریکا در دوره دولت جدید وجود دارد. در غیر این صورت، خیلی زود است که در مورد آن صحبت کنیم.
- واکنش مسکو به تصویب لایحهای در پارلمان ارمنستان در مورد آغاز روند یکپارچگی اروپایی و اجرای منشور مشارکت استراتژیک با ایالات متحده، به ویژه در زمینه امنیت و انرژی هستهای، چگونه خواهد بود؟
- در مورد موضوع ادغام اروپا، موضع مسکو قبلا مشخص شده است: شما نمیتوانید همزمان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و اتحادیه اروپا باشید. شما نمیتوانید در اتحادیه اقتصادی اوراسیا باشید و در عین حال به سمت اتحادیه اروپا حرکت کنید. توجه خوانندگان خود را به آخرین گزارش منتشر شده توسط موسسه اقتصاد جهانی و روابط بین الملل آکادمی علوم روسیه جلب میکنم. بخش نسبتا جالبی در این گزارش وجود دارد که در مورد ارمنستان در صورت حذف یا خروج از اتحادیه اقتصادی اوراسیا صحبت میکند. چارچوب قانونی موجود در اتحادیه اقتصادی اوراسیا استثناء هیچ کشوری را پیشبینی نمیکند، اما همه میدانند که ترجیحات ارمنستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا عمدتا به دلیل روابط دو جانبه با روسیه است. اگر موضع روسیه در مورد نزدیک شدن ارمنستان به اتحادیه اروپا کاملا مشخص باشد و به طور کلی ارمنستان انتخاب خود را انجام دهد، طبیعتا میتوان پیامدهای مربوطه را نیز انتظار داشت.
در مورد منشور، من از طرف روسی حرف جدی مبنی بر غیرقابل قبول بودن امضای چنین اسنادی و همکاری با آمریکا و ... نشنیدهام. سوال دیگر این است که انتخاب به نفع ساخت نیروگاه هستهای یک انتخاب توجیه فنی نیست، بلکه یک انتخاب سیاسی است. کدام کشور در ارمنستان نیروگاه هستهای میسازد؟ و این احتمالا یک موضوع حساس در روابط ارمنستان و روسیه خواهد بود.
ایالات متحده هنوز بسته اسنادی را که طرف روسی مدتها پیش فرستاده است، ارائه نکرده است. اما فکر نمیکنم اگر ارمنستان، کشور ثالثی را مشروط به انتخاب خود برگزیند، عواقب سختی در پی داشته باشد. حتی اگر کره جنوبی متحد آمریکا باشد. اما اگر ایالات متحده بخواهد، بله، بدیهی است که انتقادات مربوطه از طرف مسکو وجود خواهد داشت.
به طور کلی، برای خلاصه کردن پاسخ این سوال، روسیه میتواند به بهانه حفاظت از منافع تولیدکنندگان داخلی خود، تولیدکنندگان بازار اتحادیه اقتصادی اوراسیا، اقدامات محدودکنندهای را علیه ارمنستان اعمال کند. با توجه به اینکه تولیدکنندگان ارمنی چه میزان به بازار فروش روسیه وابسته هستند، حتی نیازی به اقدامات بیشتر ندارد. منظور برخی مشاغل، میزان مالیاتهای پرداختی که در بودجه لحاظ میشود و ... است. همه اینها نه تنها بر خود تولیدکنندگان بلکه بر شاخصهای اقتصادی کل کشور نیز تاثیر میگذارد. در نظر نگرفتن این عامل، خوب، احتمالا کوتهبینانه و حداکثر خطرناک خواهد بود.
- بحران در روابط ارمنستان و روسیه تا کجا پیش میرود؟ آیا نقطه بیبازگشت در روابط پاشینیان و مسکو پشت سر گذاشته شده است؟
- روابط ارمنستان و روسیه در یک بحران نسبتا طولانی است. دو شاخص وجود دارد: سیاسی و اقتصادی.
شاخص سیاسی: مسکو در حال حاضر آشکارا در مورد این واقعیت صحبت میکند که زمان انتخاب فرا رسیده است و نشستن روی دو صندلی دشوار خواهد بود. یعنی بهرهمندی از مزایای عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا از بسته توافقات دوجانبه برای توسعه اقتصادی و در عین حال تغییر به سمت غرب.
شاخص دوم: اگر به دادههای کمیته آماری ارمنستان در مورد گردش تجاری که اخیرا در 5 فوریه منتشر شده است نگاه کنیم، میبینیم که شاخصهای دسامبر 2024 چقدر کاهش یافته است. اینها نشانههای واقعی است که چگونه وضعیت به تدریج شروع به تغییر میکند. نمیگویم نقطه بی بازگشت رد شده است، زیرا هنوز میبینیم که نخبگان در هر کشوری عملگراتر هستند. تصور اینکه 15 سال پیش معاون وزارت امور خارجه برای دیدار با تروریست دیروز و قانونی امروز که سوریه را پس از سقوط متحد اصلی روسیه رهبری کرد، به دمشق پرواز کند، دشوار بود. هنگامی که ما درک میکنیم که همه چیز بسیار عملگرایانهتر ساخته شده است، باید به این شکل عمل کنیم. از این نظر فکر نمیکنم نکاتی وجود داشته باشد که بتوان از آن گذشت. به هر حال، این یک سؤال فلسفی است: اگر نقطه بیبازگشتی وجود داشته باشد، به این معنی است که وقتی آن را پشت سر گذاشتید، نمیتوانید به عقب برگردید. در اینجا هنوز به نظر من میرسد که همیشه میتوانید به عقب برگردید. سوال این است که به چه قیمتی؟ اما به نظر من ما در حال حاضر در لبه این نقطه ایستادهایم.
تهیه و تنظیم: مرتضی مقدمی آلکامی
منبع
https://www.yerkramas.org/article/196222/armyanorossijskie-otnosheniya-v-zatyazhnom-krizise-pora-delat-vybor
- نتایج سفر نیکول پاشینیان نخستوزیر ارمنستان به آمریکا را چگونه ارزیابی میکنید؟
- من میتوانم نتایج بازدید را رضایتبخش ارزیابی کنم، زیرا ماموریت اصلی، آنطور که درک میکنم، انجام نشده است. یعنی برای رسیدن به دیدار با دونالد ترامپ رئیسجمهور منتخب آمریکا. چه در قالب دوجانبه، همانطور که ترامپ با رهبران اسرائیل و ژاپن ملاقات کرد، یا در قالب یک رویداد به عنوان مثال در یک اجلاس بینالمللی درباره آزادی مذهبی. به طور کلی انجام این کار ممکن نبود. ثانیا، من نمیبینم که در دیدار پاشینیان و جی دی ونس (معاون رئیس جمهور آمریکا)، محتوایی در گفتگو وجود داشته باشد. زیرا اخبار اصلی حاکی از آن است که جلسهای برگزار شده و طرفین در مورد موضوعی صحبت کردهاند، فقط از طرف ارمنی در دسترس است. حداقل یک روز پس از جلسه، هیچ اطلاعاتی در شبکههای اجتماعی ونس یا در وب سایتهای رسمی وجود ندارد. این موضوع کاملا گویا است.
- آیا دولت ترامپ منشور مشارکت راهبردی را که دولت بایدن در آخرین روزهای قبل از خروج با مقامات ارمنستان امضا کرد، عملی خواهد کرد؟
- در مورد اینکه آیا ترامپ منشور را در عمل اجرا میکند، قبلا بارها گفتهام: برای من مهم است که به شاخصها نگاه کنم. فکر میکنم منشور در 14 ژانویه امضا شد. بلینکن وزیر امور خارجه وقت ایالات متحده اظهار داشته بود که افسران گمرک و حفاظت از مرزها در هفتههای آینده به ارمنستان اعزام خواهند شد. قرار است طی هفتههای آینده اعزام شوند. چند هفته گذشته است. تاکنون اطلاعاتی مبنی بر اینکه نمایندگان این سرویس به زودی وارد ارمنستان خواهند شد، وجود ندارد. به محض ورود آنها به ارمنستان، میتوان گفت که حداقل تداومی در رابطه با روابط ارمنستان و آمریکا در دوره دولت جدید وجود دارد. در غیر این صورت، خیلی زود است که در مورد آن صحبت کنیم.
- واکنش مسکو به تصویب لایحهای در پارلمان ارمنستان در مورد آغاز روند یکپارچگی اروپایی و اجرای منشور مشارکت استراتژیک با ایالات متحده، به ویژه در زمینه امنیت و انرژی هستهای، چگونه خواهد بود؟
- در مورد موضوع ادغام اروپا، موضع مسکو قبلا مشخص شده است: شما نمیتوانید همزمان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و اتحادیه اروپا باشید. شما نمیتوانید در اتحادیه اقتصادی اوراسیا باشید و در عین حال به سمت اتحادیه اروپا حرکت کنید. توجه خوانندگان خود را به آخرین گزارش منتشر شده توسط موسسه اقتصاد جهانی و روابط بین الملل آکادمی علوم روسیه جلب میکنم. بخش نسبتا جالبی در این گزارش وجود دارد که در مورد ارمنستان در صورت حذف یا خروج از اتحادیه اقتصادی اوراسیا صحبت میکند. چارچوب قانونی موجود در اتحادیه اقتصادی اوراسیا استثناء هیچ کشوری را پیشبینی نمیکند، اما همه میدانند که ترجیحات ارمنستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا عمدتا به دلیل روابط دو جانبه با روسیه است. اگر موضع روسیه در مورد نزدیک شدن ارمنستان به اتحادیه اروپا کاملا مشخص باشد و به طور کلی ارمنستان انتخاب خود را انجام دهد، طبیعتا میتوان پیامدهای مربوطه را نیز انتظار داشت.
در مورد منشور، من از طرف روسی حرف جدی مبنی بر غیرقابل قبول بودن امضای چنین اسنادی و همکاری با آمریکا و ... نشنیدهام. سوال دیگر این است که انتخاب به نفع ساخت نیروگاه هستهای یک انتخاب توجیه فنی نیست، بلکه یک انتخاب سیاسی است. کدام کشور در ارمنستان نیروگاه هستهای میسازد؟ و این احتمالا یک موضوع حساس در روابط ارمنستان و روسیه خواهد بود.
ایالات متحده هنوز بسته اسنادی را که طرف روسی مدتها پیش فرستاده است، ارائه نکرده است. اما فکر نمیکنم اگر ارمنستان، کشور ثالثی را مشروط به انتخاب خود برگزیند، عواقب سختی در پی داشته باشد. حتی اگر کره جنوبی متحد آمریکا باشد. اما اگر ایالات متحده بخواهد، بله، بدیهی است که انتقادات مربوطه از طرف مسکو وجود خواهد داشت.
به طور کلی، برای خلاصه کردن پاسخ این سوال، روسیه میتواند به بهانه حفاظت از منافع تولیدکنندگان داخلی خود، تولیدکنندگان بازار اتحادیه اقتصادی اوراسیا، اقدامات محدودکنندهای را علیه ارمنستان اعمال کند. با توجه به اینکه تولیدکنندگان ارمنی چه میزان به بازار فروش روسیه وابسته هستند، حتی نیازی به اقدامات بیشتر ندارد. منظور برخی مشاغل، میزان مالیاتهای پرداختی که در بودجه لحاظ میشود و ... است. همه اینها نه تنها بر خود تولیدکنندگان بلکه بر شاخصهای اقتصادی کل کشور نیز تاثیر میگذارد. در نظر نگرفتن این عامل، خوب، احتمالا کوتهبینانه و حداکثر خطرناک خواهد بود.
- بحران در روابط ارمنستان و روسیه تا کجا پیش میرود؟ آیا نقطه بیبازگشت در روابط پاشینیان و مسکو پشت سر گذاشته شده است؟
- روابط ارمنستان و روسیه در یک بحران نسبتا طولانی است. دو شاخص وجود دارد: سیاسی و اقتصادی.
شاخص سیاسی: مسکو در حال حاضر آشکارا در مورد این واقعیت صحبت میکند که زمان انتخاب فرا رسیده است و نشستن روی دو صندلی دشوار خواهد بود. یعنی بهرهمندی از مزایای عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا از بسته توافقات دوجانبه برای توسعه اقتصادی و در عین حال تغییر به سمت غرب.
شاخص دوم: اگر به دادههای کمیته آماری ارمنستان در مورد گردش تجاری که اخیرا در 5 فوریه منتشر شده است نگاه کنیم، میبینیم که شاخصهای دسامبر 2024 چقدر کاهش یافته است. اینها نشانههای واقعی است که چگونه وضعیت به تدریج شروع به تغییر میکند. نمیگویم نقطه بی بازگشت رد شده است، زیرا هنوز میبینیم که نخبگان در هر کشوری عملگراتر هستند. تصور اینکه 15 سال پیش معاون وزارت امور خارجه برای دیدار با تروریست دیروز و قانونی امروز که سوریه را پس از سقوط متحد اصلی روسیه رهبری کرد، به دمشق پرواز کند، دشوار بود. هنگامی که ما درک میکنیم که همه چیز بسیار عملگرایانهتر ساخته شده است، باید به این شکل عمل کنیم. از این نظر فکر نمیکنم نکاتی وجود داشته باشد که بتوان از آن گذشت. به هر حال، این یک سؤال فلسفی است: اگر نقطه بیبازگشتی وجود داشته باشد، به این معنی است که وقتی آن را پشت سر گذاشتید، نمیتوانید به عقب برگردید. در اینجا هنوز به نظر من میرسد که همیشه میتوانید به عقب برگردید. سوال این است که به چه قیمتی؟ اما به نظر من ما در حال حاضر در لبه این نقطه ایستادهایم.
تهیه و تنظیم: مرتضی مقدمی آلکامی
منبع
https://www.yerkramas.org/article/196222/armyanorossijskie-otnosheniya-v-zatyazhnom-krizise-pora-delat-vybor