به گزارش بنیاد مطالعات قفقاز، به گزارش رسانه‌های جمهوری آذربایجان ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه روز یکشنبه 28 مرداد 1403 برای یک سفر دولتی دو روزه با هدف تقویت روابط دوجانبه و بحث در مورد مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی با همتای آذربایجانی خود الهام علی‌اف وارد باکو شد. رئیس‌جمهور روسیه در فرودگاه مورد استقبال یعقوب ایوب‌اف معاون اول نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان، سمیر شریف‌اف معاون وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان و فولاد بلبل اوغلو سفیر این کشور در روسیه قرار گرفت. پس از ملاقات علی‌اف و پوتین در قالب دوجانبه و ملاقات هیئت‌های دولتی، شش سند؛ سه توافقنامه و سه تفاهم‌نامه و یک بیانیه مشترک به امضای طرفین رسید.
علی‌اف در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با پوتین با اشاره به مسائل امنیت منطقه‌ای، ثبات و امنیت کل منطقه قفقازجنوبی را وابسته به همکاری نزدیک روسیه و جمهوری آذربایجان دانست. وی همچنین اجرای پروژه کریدور شمال-جنوب را برای روابط دوجانبه و همچنین حمل و نقل منطقه‌ای حائز اهمیت دانست و از اقدامات باکو در این زمینه سخن گفت. ولادیمیر پوتین نیز با اشاره به ظرفیت‌های گسترده اقتصادی و تجاری میان دو طرف اجرای کریدور شمال-جنوب را به عنوان برنامه مشترک دو کشور برای منافع متقابل مفید و ضروری دانست. مسئله صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان بخش دیگری از سخنان پوتین در کنفرانس مشترک با علی‌اف بود. در این ارتباط پوتین بر ادامه کمک روسیه به پیشبرد عای‌سازی روابط میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان و انعقاد یک معاهده صلح براساس توافقات سه جانبه میان روسای‌جمهور روسیه، جمهوری آذربایجان و نخست‌وزیر ارمنستان در سال‌های 2022-2020 تاکید کرد. پوتین همچنین از تماس با پاشینیان و در جریان قرار وی درباره مذاکرات با علی‌اف خبر داد.
در بیانیه مشترک روسای‌جمهور دو طرف بر ادامه تحکیم روابط بین دولتی بر اساس اصول احترام متقابل به حاکمیت، استقلال، تمامیت ارضی، برابری و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر توافق کردند. این سند اهمیت توسعه بیشتر همکاری در سازمان‌های بین‌المللی و پلتفرم‌های چندجانبه را مورد توجه قرار داد. روسیه و جمهوری آذربایجان همچنین بر تعهد خود به ارتقای نظم جهانی مبتنی بر قوانین بین‌المللی، عاری از استانداردهای دوگانه تاکید کردند. طرفین همچنین بر نقش مهم سازمان همکاری شانگهای در حفظ صلح، امنیت، ثبات و توسعه پایدار اذعان کردند و روسیه از افزایش جایگاه جمهوری آذربایجان در سازمان همکاری شانگهای و علاقه این کشور به تقویت همکاری با بریکس حمایت کرد. روسیه و جمهوری آذربایجان ضمن تاکید بر اهمیت بیانیه سه جانبه نوامبر 2020، توافقات بعدی که در بالاترین سطح برای تضمین امنیت و توسعه پایدار در قفقازجنوبی حاصل شد را مورد توجه قرار دادند. علاوه بر این روسیه آمادگی خود را برای ادامه تسهیل عادی‌سازی روابط بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان اعلام کرد. تقویت بیشتر همکاری‌های صنعتی و کشاورزی دوجانبه، گسترش جریان‌های گردشگری و ترانزیتی از جمله از طریق توسعه حمل‌ونقل هوایی، حمل‌ونقل ریلی و چندوجهی بار و زیرساخت‌ها در طول کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی «شمال-جنوب» از دیگر موارد مورد توجه طرفین بود.   
لئونید اسلوتسکی رئیس کمیته روابط بین‌الملل دومای روسیه، سفر ولادیمیر پوتین به جمهوری آذربایجان را نشانه ماهیت استراتژیک همکاری مسکو و باکو دانست. به گفته وی روسیه بار دیگر خود را به عنوان میانجی موثر در روند حل و فصل در قفقازجنوبی نشان داد. اسلوتسکی ابراز اطمینان کرد قصد باکو برای پیوستن به بریکس قطعا موفقیت‌آمیز خواهد بود و اعلام چنین ابتکاری در جریان سفر رئیس‌جمهور روسیه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. توفیق آبابسف کارشناس سیاسی آذری مهمترین مسئله در روابط میان باکو و مسکو را مسائل مربوط به انرژی و بهره‌برداری از تنظیمات حمل و نقلی دانست. در این راستا وی کریدور حمل و نقلی شمال-جنوب را با توجه به مزایای زمانی و ظرفیت ترانزیتی آن برای دو طرف حائز اهمیت دانست. الخان شاهین اوغلو رئیس مرکز تحقیقات اطلس نیز سفر اخیر پوتین به باکو را نشانه اهمیت مسئله قفقازجنوبی برای کرملین، علی‌رغم درگیری روسیه در اوکراین قلمداد کرد. شاهین اوغلو صحبت‌های پوتین مبنی بر در جریان گذاشتن پاشینیان از مذاکرات خود با علی‌اف را نیز نشانه علاقه مسکو برای ایفای نقش میانجی میان دو طرف دانست. الدنیز امیروف اقتصاددان آذری 3 محور کریدور شمال-جنوب، تلاش روسیه برای صادرات انرژی خود از مسیر جمهوری آذربایجان و همچنین آینده مسیر زنگزور را از محورهای مهم دیدار علی‌اف و پوتین خواند. از دیدگاه وی فرصت‌های زیادی برای گسترش همکاری‌های اقتصادی بین آذربایجان و روسیه وجود دارد و جهت گیری‌های اقتصادی در این سفر جایگاه ویژه‌ای در بحث توسعه همکاری‌های طرفین راهبردی خواهد داشت.

تهیه و تنظیم: محمد صداقت