به گزارش بنیاد مطالعات قفقاز به نقل از رسانههای گرجستان پارلمان این کشور روز 28 می وتوی رئیسجمهور سالومه زورابیشویلی در مورد قانون شفافیت نفوذ خارجی را رَد کرد. همچنین پارلمان به نسخه اصلی این قانون رای داد که با 84 رای موافق و 4 رای مخالف به تصویب رسید. پس از رد وتو توسط پارلمان، پیشنویس قانون شفافیت نفوذ خارجی بار دیگر برای امضای رئیسجمهور ارسال میشود. این قانون باید ظرف سه روز به رئیسجمهور ارائه شود و رئیسجمهور مهلت پنج روزه برای امضای آن دارد. در صورتی که سالومه زورابیشویلی در مهلت تعیین شده مجددا این قانون را امضا نکند، ظرف مدت 5 روز توسط رئیس پارلمان امضا و منتشر خواهد شد. سالومه زورابیشویلی رئیسجمهور گرجستان، قانون شفافیت نفوذ خارجی را در 18 می وتو کرده بود. بر اساس نسخه اصلی قانون شفافیت نفوذ خارجی اشخاص حقوقی و رسانههای غیرتجاری در داخل کشور در صورتی که بیش از 20 درصد منابع مالی خود را از خارج تأمین کنند، بایستی سالانه گزارشی درباره میزان بودجه خارجی خود و نحوه مصرف آن ارائه کنند.
واکنش دخالتگونه غرب
تصمیم پارلمان گرجستان برای نادیده گرفتن وتوی رئیسجمهور واکنش سیاستمداران اروپایی را برانگیخت. گابریلیوس لندسبرگیس وزیر امور خارجه لیتوانی این اقدام پارلمان گرجستان را روز بسیار غمانگیز برای گرجستان و اروپا خواند و افزود تصویب این قانون عملاً الحاق گرجستان به اتحادیه اروپا را به حالت تعلیق در میآورد. مایکل راث رئیس کمیته روابط خارجی پارلمان آلمان با ابراز تاسف از اقدام صورت گرفته خاطر نشان کرد: من در کنار همه گرجستانیها که به دنبال آزادی، دموکراسی و عزت هستند، ایستادهام. وزارت امورخارجه نروژ این مسئله را نشانه عدم اولویت همگرایی با اتحادیه اروپا برای دولت گرجستان دانست. وزارت خارجه دانمارک در این باره گفت: با وجود مخالفتهای مردمی و درخواستهای بینالمللی، حزب حاکم گرجستان امروز قانون شفافیت نفوذ خارجی را برای ساکت کردن مخالفان، رسانهها و سازمانهای غیردولتی تصویب کرد. تا زمانی که حزب حاکم مسیر خود را تغییر ندهد، گرجستان در مسیر عضویت در اتحادیه اروپا پیش نخواهد رفت. مارگوس تساهکنا وزیر امور خارجه استونی نوشت: ما از انتخاب پارلمان گرجستان مبنی بر عدم استفاده از فرصت تاریخی برای پیشبرد یکپارچگی اروپایی و رها کردن مردم این کشور در آینده نامعلوم نگران هستیم.
اورسولا فون در لاین رئیس کمیسیون اروپا با اشاره به لغو وتوی رئیسجمهور گرجستان خاطرنشان کرد: مردم گرجستان خواهان پیوستن به اتحادیه اروپا هستند، اما قانون شفافیت نفوذ خارجی در تضاد با اصول و ارزشهای اصلی اتحادیه اروپا است. ما همه گزینهها را بررسی میکنیم و از دولت گرجستان میخواهیم که دوباره به آرمانهای اتحادیه اروپا متعهد شود. شارل میشل رئیس شورای اروپا در شبکههای اجتماعی اظهار داشت: تصویب قانون شفافیت در پارلمان یک گام رو به عقب است و گرجستان را از مسیر اتحادیه اروپا دورتر میکند. مردم گرجستان به وضوح آینده اروپایی را انتخاب کردهاند و ما هر کاری برای حمایت از خواست آنها انجام خواهیم داد.
ماریا پژچینوویچ بوریک دبیرکل شورای اروپا با انتقاد از تصمیم پارلمان گرجستان گفت: متاسفانه مقامات گرجستان از فرصت نهایی برای پس گرفتن این لایحه صرف نظر کرده و از شرکت در گفتوگوی معنادار، بدون توجه به توصیههای صریح کمیسیون ونیز خودداری نمودند. من به شدت از تصمیم امروز پارلمان گرجستان مبنی بر رد وتوی رئیسجمهور و ادامه تصویب نهایی قانون شفافیت نفوذ خارجی به شکل کنونی متاسفم.
متیو میلر سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز رای پارلمان گرجستان درباره لغو وتوی رئیسجمهور این کشور در مورد شفافیت نفوذ خارجی را محکوم و آن را مغایر با هنجارهای اروپایی توصیف کرد. میلر مدعی شد حزب حاکم رویای گرجستان با تصویب این قانون کشور را از مسیر همگرایی اروپایی دور و خواستههای شهروندان گرجستانی را نادیده گرفته است.
حمایت حزب حاکم گرجستان از لغو وتوی رئیسجمهور
ایرکلی کوباخیدزه نخستوزیر گرجستان با اشاره به تصمیم پارلمان گرجستان در رد وتوی رئیسجمهور گفت: هیئت عالی نمایندگی کشور به عنوان منتخب مردم صرفاً در قبال مردم گرجستان پاسخگو است. روزهای اخیر دوباره نشان داد که هیچ استدلالی بر خلاف قانون وجود ندارد. قانون گرجستان در مورد شفافیت نفوذ خارجی تنها یک شرط را در نظر می گیرد: نهادهای دارای نفوذ خارجی در کشور باید سالی یک بار گزارش مالی سالانه خود را منتشر کنند. هیچ استدلالی در برابر چنین قانونی قابل قبول نیست. شهروندان گرجستان حق دارند بدانند چه کسی در این کشور عامل تأثیرات مثبت یا منفی یک قدرت خارجی است. از سال 2016 ما تنها یک سال کم و بیش صلحآمیز را در گرجستان پشت سر گذاشتهایم. ما در چهار سال گذشته شاهد دو تلاش برای انقلاب بودهایم که از طریق مخالفان رادیکال، سازمانهای غیردولتی و رسانهها انجام شده است. این کشور به جای رادیکالیزه شدن یا تلاش دائمی برای انقلاب به صلح و ثبات نیاز دارد. قانون تصویب شده توسط پارلمان گرجستان دقیقاً در خدمت این هدف مهم است. من به طور کامل علت اضطراب و نگرانی نیروهایی که قصد داشتند از این ابهام سود برده و در گرجستان انقلاب ایجاد کنند را درک میکنم. آنها میخواهند گرجستان را به اوکراینی دیگر تبدیل کنند. امیدهای آنها امروز ناکام ماند. مایلم از تک تک اعضای پارلمان که به قانون شفافیت نفوذ خارجی رأی مثبت دادند و بدین ترتیب وفاداری خود را به منافع ملی، استقلال و حاکمیت گرجستان نشان دادند، تشکر کنم.
شالوا پاپواشویلی رئیس پارلمان گرجستان نیز با اشاره به لغو وتوی رئیسجمهور و تصویب قانون شفافیت نفوذ خارجی گفت: هیچ قوم، کشور یا قدرت دیگری نمیتواند شرایط زندگی مردم گرجستان را تعیین کند. وی افزود: این دقیقاً همان چیزی است که قانون شفافیت نفوذ خارجی به آن می پردازد. پارلمان گرجستان تصمیم مهمی گرفت.
با این حال سالومه زورابیشویلی رئیسجمهور گرجستان همگام با مقامات و نهادهای غربی ضمن ابراز تاسف از این اقدام پارلمان گرجستان در واکنش به لغو وتوی خود، فراخوانی برای برگزاری همه پرسی برای تعیین آینده این کشور صادر کرد. زورابیشویلی خطاب به هوادارانش گفت که سرنوشت گرجستان در دست مردم آن است نه در اقدامات چند فرد منتخب در پارلمان. رئیسجمهور زورابیشویلی با تاکید بر اتحاد از شهروندان خواست بسیج شده و در انتخابات آتی اکتبر مشارکت فعال داشته باشند.