به گزارش خبرگزاری تسنیم از تبریز، آیت‌الله سید‌ابراهیم رئیسی و ‌الهام علی‌اف‌ رؤسای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان صبح امروز، یکشنبه، ‌با حضور در محل احداث سد مشترک قیزقلعه‌سی در نقطه صفر مرزی و به‌روی رودخانه ارس، ضمن افتتاح رسمی این سد مشترک، از بخش‌های مختلف‌‌ سد بازدید کردند و با توضیحات دست‌اندرکاران اجرای این پروژه از جزئیات احداث و مزایای بهره‌برداری از آن مطلع شدند.
سد قیزقلعه‌سی؛ نماد راستین اقتدار، صلح و دوستی
سد «قیزقلعه‌سی» به‌عنوان بزرگ‌ترین و مهمترین پروژه مرزی استان آذربایجان شرقی در نتیجه رویکرد و سیاست "تعامل همه‌جانبه با همسایگان" از سوی دولت سیزدهم، با حضور آیت‌الله "سید ابراهیم رئیسی" رئیس‌جمهور ایران و "الهام علی‌اف" رئیس‌جمهور آذربایجان ‌بهره‌برداری رسمی شد.
با افتتاح این پروژه 20ساله که با توان و دانش مهندسان ایرانی طراحی و احداث شده است هر دو کشور ایران و آذربایجان از دستاوردهای اجرای این طرح مهم منتفع می‌شوند‌. از جمله مشخصات سد قیزقلعه‌سی، می‌توان به 500 هزار مترمکعب حجم بتن‌ریزی، 42 کیلومتر طول حفاری و تزریق، و امکان تولید 80 مگاوات برق اشاره کرد.
با بهره‌برداری از سد قیزقلعه‌سی، حجم آب ذخیره‌شده در سد خداآفرین که در بالادست سد قیزقلعه‌سی قرار دارد از طریق کانال و شبکه پایاب به دشت‌های آذربایجان شرقی، اردبیل و جمهوری آذربایجان به‌میزان 2 میلیارد مترمکعب در سال تزریق خواهد شد و زمینه توسعه بخش‌های گردشگری، کشاورزی و نیز تولید انرژی برقابی فراهم می‌شود.
این سد ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که از جمله آن می‌توان به مواردی چون بزرگترین و مهمترین پروژه مرزی شمال غرب کشور، تأمین آب بزرگترین شبکه آبیاری زهکشی شمال غرب کشور، پیاده‌سازی دیپلماسی آب و حُسن همجواری، افزایش تعاملات میان ایران و جمهوری آذربایجان، تنظیم دو میلیارد مترمکعب آب در سال با تشکیل لکه آبی، توسعه و رونق کشاورزی و اقتصادی منطقه و اشتغال‌زایی بالغ بر 40 هزار نفر و توسعه فرهنگی بین دو کشور همسایه با حفاظت از پل‌های تاریخی 11 و 15 دهنه خداآفرین اشاره کرد.
در همین راستا سد «خداآفرین» نیز همزمان با افتتاح سد قیزقلعه‌سی به بهره‌برداری رسمی می‌رسد. سد خداآفرین بخش اول طرح جامع خداآفرین است که در سال 1387 افتتاح شد، اما برای بهره‌برداری حداکثری از ظرفیت آب ذخیره‌سازی‌شده در این سد، نیاز به اجرای سد قیزقلعه‌سی به‌عنوان بخش دوم این طرح جامع وجود داشت.
سد خداآفرین در بالادست و سد قیزقلعه‌سی در 12کیلومتری پایین‌دست سد خداآفرین قرار دارد و با وجود سد قیزقلعه‌سی، امکان بهره‌برداری کامل و آبگیری از سد خداآفرین فراهم می‌شود؛ به‌طوری که 74 هزار هکتار از اراضی کشاورزی از طریق کانال به‌منظور آبیاری تأمین آب می‌شود؛ این در حالی است که پیش از افتتاح سد قیزقلعه‌سی امکان تأمین آب برای این میزان زمین کشاورزی فراهم نبود.
این گزارش حاکی است فرآیند عملیات احداث سد قیزقلعه‌سی از سال 1385 آغاز شد و تا شروع دولت سیزدهم 80 درصد پیشرفت داشت، اما در دولت سیزدهم، تکمیل پروژه در اولویت قرار گرفت و طی این سال‌ها با پیشبرد اقداماتی چون خاکریزی تاج، نصب دریچه‌های سد، تکمیل عملیات حفاری و تزریق، احداث راه‌های جایگزین مستقر در مخزن این سد، تکمیل نیروگاه‌ها و پاک‌سازی مخزن در دولت سیزدهم انجام شد.
به گزارش تسنیم، 53 سال پیش، ره‌آورد این دوستی احداث سد مرزی مشترک ارس بود که حاصل آن بهره‌مندی مساوی و مشترک دو کشور از آب کشاورزی و برق تولیدی است. در امتداد این تعامل مطلوب، سد مشترک خداآفرین در 196کیلومتری پایین‌دست سد ارس به‌دست توانمند مهندسان ایرانی احداث و در سال 1387 آبگیری شد، در همان هنگام در 12کیلومتری پایین‌دست سد خداآفرین سد قیزقلعه‌سی به‌منظور تنظیم حقابه دو کشور و تولید برق مطالعه و جانمایی شد.