رئیسجمهور جدید قرهباغ اعلام کرد که قرهباغ کوهستانی باید از طریق کریدور لاچین با ارمنستان ارتباط پیدا کند و روابط مستقیم داشته باشد.
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، در انتخابات روز شنبه در جمهوری قرهباغ کوهستانی، ساموئل شهرامانیان وزیر دولت سابق با جمعآوری 22 رأی از 23 رأی پارلمان بهعنوان رئیسجمهور انتخاب شد.
جیحون بایراموف وزیر امور خارجه آذربایجان گفت که انتخابات ریاستجمهوری در قرهباغ نقض فاحش قوانین آذربایجان و همچنین نقض هنجارها و اصول حقوق بینالملل است.
جیحون بایراموف که آخرین وضعیت منطقه را با یوری کیم دستیار وزیر امور خارجه آمریکا در امور اروپا و اوراسیا بررسی کرد، گفت که این اقدام ضربه جدی به تلاشهای عادیسازی و ادغام مجدد ساکنان ارمنی منطقه قرهباغ وارد کرد.
ساموئل شهرامانیان رئیسجمهور جدید قرهباغ یکی از نمایندگان جامعه ارامنه در نشست نمایندگان آذربایجان و ارامنه قرهباغ با حضور نیروهای حافظ صلح روسیه در قرهباغ بود. وی در آن زمان وزیر امنیت این جمهوری خودخوانده بود.
ساموئل شهرامانیان در سخنانی قبل از رأیگیری در پارلمان گفت که قرهباغ کوهستانی باید از طریق کریدور لاچین با ارمنستان اتصال پیدا کند و روابط مستقیم داشته باشد.
شهرامانیان گفت: راههای دیگر را میتوان باز کرد، اما هیچ چیز جای کریدور لاچین را نمیگیرد.
جیحون بایراموف وزیر امور خارجه آذربایجان از جامعه بینالمللی خواست این فعالیت غیرقانونی را که به نام انتخابات در خاک آذربایجان انجام شده است، مطابق با تعهدات ناشی از قوانین بینالمللی بهشدت محکوم کند.
اتحادیه اروپا با صدور بیانیهای انتخابات برگزارشده در قرهباغ را بهرسمیت نمیشناسد.
در بیانیه این سازمان آمده است که اتحادیه اروپا انتخابات ریاستجمهوری را که در 9 سپتامبر در خانکندی برگزار شد، در چارچوب قانون اساسی بهرسمیت نمیشناسد.
در بیانیه عنوان شده است: اتحادیه اروپا بر این باور است که برای ارامنه قرهباغ مهم است که حول رهبر عملی متحد شوند و گفتگوهای نتیجهمحور با باکو را برگزار کنند، اتحادیه اروپا به حمایت از این روند ادامه خواهد داد.
فرید شفیف، تحلیلگر سیاسی معتقد است که رویکرد باکو بدون توجه به اینکه جداییطلبان در قرهباغ رئیسجمهور خود را انتخاب کنند، تغییر نخواهد کرد.
این تحلیلگر گفت: نکته اصلی مورد توجه باکو احیای قوانین آذربایجان در تمامی حوزههای اداری است و گام به گام به این مهم دست خواهد یافت. در زمان حاضر بین جداییطلبان در مورد باز شدن یا نشدن جاده آغدام ـ خانکندی اختلافنظر وجود دارد و بحران در حال وقوع است. اما باکو همیشه اعلام کرده که برای گفتوگو آماده است و پیشنهادات خود را ارائه میدهد.
آرائیک هاروتونیان استعفا داد، اما برای ثبات و نظم عمومی قوی در قرهباغ باقی خواهد ماند
آرائیک هاروتونیان، رهبر سابق جمهوری قرهباغ کوهستانی هفته گذشته استعفای خود را تقدیم مجلس آرتساخ (قرهباغ) کرد.
هاروتونیان در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی فیسبوک نوشت: روز جمعه استعفای خود را به مردم آرتساخ (قرهباغ) و مجلس ملی تقدیم خواهم کرد. وضعیت ناپایدار ژئوپولیتیکی در جهان امروز، رویدادهای منطقهای، آنچه در آرتساخ (قرهباغ) و اطراف آن میگذرد، فضای سیاسی و اجتماعی داخلی آرتساخ (قرهباغ) نشاندهنده لزوم تغییر رویکردها و گامهای مستقیم و نشان دادن انعطاف است. برای دستیابی به موارد فوق، لازم است که چهرههای اصلی در آرتساخ (قرهباغ) را تغییر دهید و از من شروع کنید.
وی همچنین گورگن نرسیسیان وزیر دولت را از کار برکنار کرد و بهجای او، رئیس شورای امنیت، ساموئل شهرامانیان را با اختیارات گستردهتر منصوب کرد.
آرائیک هاروتونیان با تأکید بر اینکه این اقدام با هدف تأمین ثبات و نظم عمومی قوی در داخل جمهوری قرهباغ انجام میشود، اعلام کرد که پس از استعفا بههمراه خانواده خود به زندگی در آرتساخ (قرهباغ) ادامه خواهد داد.
هاروتونیان در مارس 2020 رئیسجمهور قرهباغ کوهستانی شده بود.
پس از پایان عملیات نظامی در قرهباغ کوهستانی در پاییز 2020، بسیاری از نیروهای سیاسی در قرهباغ و ارمنستان خواستار استعفای هاروتونیان شدند و ادعا کردند که او مسئول نتیجه ناموفق عملیات نظامی است.
در سال 2020، در نتیجه جنگ 44روزه، آذربایجان مناطق اطراف قرهباغ کوهستانی را به اراضی خود بازگرداند و پس از آن، طبق توافق روسیه، ارمنستان و آذربایجان، نیروهای حافظ صلح روسی برای تضمین امنیت ارامنه در منطقه مستقر هستند.
قرهباغ بعد از این چه خواهد شد؟
استعفای آرائیک هاروتونیان دومین استعفای پرسروصدا میان رهبران ارامنه قرهباغ است.
در آغاز سال میلادی، روبن واردانیان میلیاردر روسی و نخستوزیر جمهوری قرهباغ که بهطور غیرمنتظرهای در قرهباغ ظاهر شد، مجبور به استعفا شد.
واردانیان با امتناع از محکوم کردن تجاوز روسیه به اوکراین، اعلام کرد که با آذربایجان تنها بهعنوان یک کشور مستقل با حقوق برابر مذاکره میکند (آذربایجان مانند ارمنستان، جمهوری قرهباغ کوهستانی را بهرسمیت نمیشناسد)، هاروتونیان در همان موقعیت او بود.
بهسختی میتوان گفت که تغییر رهبری ارامنه قرهباغ چقدر این موضع را تغییر خواهد داد.
در ماه مارس، کارگروهی که با طرف آذربایجانی مذاکره کرد، بهریاست ساموئل شهرامانیان بود.
آذربایجان با استفاده فعالانه از برتری نظامی خود علیه ارامنه، آنها را مجبور میکند که با این واقعیت کنار بیایند که قرهباغ به یک واحد ارضی اداری عادی در آذربایجان تبدیل شده است.
روسیه در زمان حاضر نفوذ کمتری بر روندهای منطقه دارد. اخیراً ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه گفته است که وضعیت کنونی در کریدور لاچین نتیجه بهرسمیت شناختن تمامیت ارضی آذربایجان توسط ارمنستان است.
مأموریت نیروهای حافظ صلح روسیه که رهبری آنها دوباره تغییر کرده است در سال 2025 به پایان میرسد، آن سال ممکن است سالی تعیینکننده در تاریخ مناقشه قرهباغ باشد.
حال سؤال اصلی این است؛ آیا طرفین تا آن تاریخ میتوانند گامی بهسوی یکدیگر بردارند؟
آذربایجان: رژیم جعلی قرهباغ باید خودش را رها کند
حکمت حاجیاف، دستیار رئیسجمهور آذربایجان در گفتگو با خبرنگاران در شهر آغدام اعلام کرد که آذربایجان وجود هیچ منطقه خاکستری در خاک خود را نمیپذیرد.
حاجیاف ضمن بازدید از منطقهای که دو کامیون آذربایجان با 40 تن کمک آرد در ورودی جاده آغدام ـ خانکندی منتظر بودند، تأکید کرد: رژیم جعلی قرهباغ باید خود را رها کند.
گفتنی است جمهوری آذربایجان در ابتدای سال جاری از آغاز مذاکرات با نمایندگان جمعیت ارمنی در قرهباغ خبر داد، اما این روند تداوم نیافت. نمایندگان دولت جداییطلب قرهباغ اعلام کردند که در هیچ یک از جلساتی که برگزار شد، بحث ادغام مجدد با آذربایجان مطرح نشد.
ارمنستان میگوید که جاده لاچین ـ خانکندی از دسامبر گذشته مسدود شده است. آذربایجان این موضوع را رد و اعلام میکند که این کریدور برای اهداف بشردوستانه باز است.
لازم به ذکر است که آذربایجان از فروردینماه سال جاری اعلام کرده است که پاسگاهی در ابتدای جاده لاچین ـ خانکندی ایجاد شده است.
این اقدام با حمل غیرقانونی سلاح از ارمنستان به خاک آذربایجان توجیه شد و ارمنستان این اتهام را نمیپذیرد.
مقامات ارمنستان بر این باورند که ساخت پاسگاه مرزی با اعلامیه سهجانبه در تضاد است.
مناقشه قرهباغ در سالهای مختلف باعث درگیری بین آذربایجان و ارمنستان شده است. قبل از توافق آتشبس در سال 1994، آذربایجان کنترل منطقه قرهباغ و 7 منطقه اطراف آن را از دست داد.
اما در سال 2020، در نتیجه جنگ 44روزه قرهباغ، آذربایجان کنترل بخشی از قرهباغ و 7 ناحیه اطراف آن را بهدست گرفت.
با توافق مشترک سران آذربایجان، ارمنستان و روسیه، نیروهای حافظ صلح روسی در کریدور لاچین (ارتباط ارمنستان و خانکندی) و خط تماس در قرهباغ مستقر شدند.
با وجود این، هم ارمنستان و هم دولت جداییطلب در قرهباغ کوهستانی اعلام کردهاند که آذربایجان از دسامبر 2022 قرهباغ کوهستانی را محاصره کرده است و در نتیجه، کمبود غذا، دارو و انرژی بههمراه دارد.
اما باکو ادعاهایی را مبنی بر اینکه قرهباغ در محاصره قرار دارد، قاطعانه رد میکند.