به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در دو روز گذشته، باز هم شاهد افزایش نرخ دلار آمریکا در بازار ترکیه بودیم. با آنکه با تدابیر عجیب دولت اردوغان، نرخ دلار در آخرین روزهای سال گذشته، از 18.5 لیره به 11 لیره رسیده بود، اما به قول شاعر، خوش درخشید ولی دولت مستعجل بود. چرا که در همان آغازین روزهای سال جدید میلادی، اسکناس آمریکایی باز هم خیز برداشت و حالا به مرز 14 لیره نزدیک شده است.
این در حالی است که رئیس جمهور ترکیه اعلام کرده این کشور مشکل اقتصادی خاصی ندارد و بالاترین رکورد سالانه صادرات کالا را ثبت کرده است.
در همین حال، مهمت اوزحسکی معاون اردوغان در حزب عدالت و توسعه نیز گفته که ترکیه پس از چین، بیشترین میزان رشد اقتصادی جهانی را ثبت کرده است!  
اظهارات اردوغان و معاون او در حالی منتشرشده که موج جدیدی از گرانی شامل نان، برق، گاز طبیعی و انواع و اقسام کالاها و ملزومات اولیه، رمق از میلیون ها خانوار این کشور گرفته است.  
33 درصد افزایش صادرات
دیروز در آنکارا و در نشستی که با حضور رجب طیب اردوغان رئیس جمهور، مهمت موش وزیر تجارت و اسماعیل گوله رئیس مجمع صادرکنندگان ترکیه (TİM) برگزار شد، آمار صادرات دسامبر 2021 و داده های سال 2021 اعلام شد.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه روز گذشته، صادرکنندگان را قهرمانان پنهانی ترکیه نامید و از آنان تشکر و قدردانی کرد.
او آمار و ارقام تجارت خارجی این کشور در سال 2021 میلادی را شخصاً اعلام کرد. بر اساس این آمار، صادرات ترکیه در سال 2021 با 32.9 درصد افزایش نسبت به سال قبل به 225.4 میلیارد دلار رسید.
اردوغان در سخنرانی خود، با اعتماد به نفس همیشگی اش اعلام کرد که صادرات به میزان قابل توجهی به رشد اقتصادی ترکیه کمک کرده و دولت، با تکیه بر این پیروزی، هدف صادراتی خود برای سال 2022 را به 250 میلیارد دلار تغییر داده است.
همچنین کسری تجارت خارجی سالانه 7.8 درصد در سال 2021 کاهش یافت و به 45.9 میلیارد دلار رسید. نسبت صادرات به واردات نیز به 83.1 درصد رسید. به عبارتی روشن و دقیق، ترکیه در سال 2021 میلادی، 271.3 میلیارد دلار کالا وارد کرده و 225.4 میلیارد دلار صادر کرده است.
اردوغان در سخنرانی خود اعلام کرد که صادرات سهم قابل توجهی در رشد دارد.
وی با اشاره به این که اقتصاد ترکیه، با ساختار پویای خود به سطوح پیش از شیوع کرونا بازگشته، افزود:«بررسی آمار و داده های اقتصادی 2 سال گذشته به وضوح موفقیت ترکیه را ثابت می کند. ترکیه یکی از دو کشوری شد که سال 2020 را با رشد به پایان رساند. موتور محرک رشد مشاهده شده در سه ماهه سوم سال صادرات بوده است. ما هر روز تعداد کشورهایی را که با لیره ترک تجارت می کنند، افزایش می دهیم.»
بیشترین صادرات به آلمان، بیشترین افزایش به آمریکا
در سال 2021 میلادی صادرکنندگان، موفق شدند کالاهای ترکیه را به 229 کشور و منطقه برسانند و در عین حال صادرات خود را به 184 کشور افزایش دادند. رکوردهای صادرات سالانه در 112 کشور از جمله آلمان، ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، ایتالیا و اسپانیا شکسته شد.
3 کشوری که بیشترین میزان صادرات کالای ترکیه را در سال 2021 میلادی تجربه کردند، عبارتند از:
1.آلمان با 19.33 میلیارد دلار.
2.آمریکا با 14.73 میلیارد دلار.
3.انگلیس با 13.71 میلیارد دلار.
کشورهایی که برای صادرکنندگان ترکیه، مرکز بیشترین افزایش صادرات بودند، عبارتند از:
1.آمریکا با 4.54 میلیارد دلار.
2.ایتالیا با 3.4 میلیارد دلار.
3.آلمان با 3.35 میلیارد دلار.
نکته مهم اینجاست که وزارت بازرگانی ترکیه تلاش کرده که افزایش صادرات را همچون یک نهضت ملی در سراسر استان ها نیز دنبال کند و بر این اساس، 78 استان صادرات خود را افزایش دادند.
در سال 2021 میلادی، از مجموع 81 استان ترکیه، 78 استان موفق شدند که صادرات خود را افزایش دهند. در این میان 48 استان رکورد صادرات سالانه را شکستند. 3 استان اول با بیشترین صادرات در سال 2021 میلادی عبارتند از:
1.استانبول با 88.9 میلیارد دلار.
2.کوجا علی با 17.3 میلیارد دلار.
3.بورسا با 15 میلیارد دلار.
 
نکته مهم اینجاست که این سه استان، مراکز مهم ترابری دریایی هستند و صنایع کشتیرانی و تجهیزات بندرگاهی در سواحل این سه استان در طول 5 سال، رشد شگرفی را ثبت کرده است. علاوه بر این، صنایع تبدیلی و شراکت تجار این سه شهر با بازرگانان دیگر استان ها و مناطق کشور، در رشد مزبور، تاثیرگذار بوده است.
گروه های کالای صادراتی
بررسی آمارها و جداول سالانه صادرات ترکیه نشان می دهد که بر اساس یک تقسیم بندی سه فصلی، وضعیت گروه های کالای صادراتی از ترکیه به بازارهای جهان، چنین است:
1.محصولات کشاورزی، جنگلداری، دامپروری و صنایع غذایی به میزان 30 میلیارد دلار. لازم به توضیح است که صادرات محصولات صنایع مبلمان سازی ترکیه نیز به دلیل ارتباط صنایع چوب  جنگلداری در همین گروه جای گرفته است.
2.صنایع 171 میلیارد دلار. (از آهن و فولاد گرفته تا پوشاک، چرم، پوست، صنایع دفاعی، قالی، موکت، خودرو مونتاژ شده، صنایع کشتیرانی، سیمان، سرامیک، شیشه، جواهرات و ماشین آلات کشاورزی و ادوات و لوازم برقی و  خانگی.)
3.معادن و محصولات معدنی 6 میلیارد دلار.
مجموع صادرات این سه حوزه به عدد 207 میلیارد دلار رسیده و 70 میلیارد لیره صادرات لیره ای نیز انجام شده که با احتساب معادل دلاری، عدد نهایی به 225.4 میلیارد دلار رسیده است.
بخش صنایع خودرو با صادرات 29.3 میلیارد دلاری رتبه اول را به خود اختصاص داد، صنعت مواد و محصولات شیمیایی به 25.3 میلیارد دلار رسید و صنعت فولاد با 22.4 میلیارد دلار در رتبه سوم قرار گرفت. به این ترتیب، صنایع فولادی بیشترین میزان افزایش را تجربه کرد که نسبت به مدت مشابه سال قبل 9.7 میلیارد دلار افزایش صادرات داشت، مواد و محصولات شیمیایی با 7.1 میلیارد دلار و فلزات آهنی هم 4.1 میلیارد دلار افزایش یافت.
اسماعیل گوله رئیس مجمع صادرکنندگان ترکیه (TİM) گفته است:
1.ما به 229 کشور و منطقه صادرات داشتیم.
2.صادرات خود را به 184 کشور افزایش دادیم.
3.رکورد قبلی خودمان در صادرات به 123 کشور را شکستیم.
4.توانستیم به 46 کشور، بیش از یک میلیارد دلار صادر کنیم.
5.از مجموع 81 استان ما، در 21 استان ما صادرات از مرز 1 میلیارد دلار گذشت.
این اطلاعات نشان می دهد که از مجموع 229 مقصد صادراتی ترکیه، تنها 46 کشور، کانون های بالای 1 میلیارد دلار هستند و 186 کشور جهان، در لیست بازارهایی هستند که صادرات کالاهای ترکیه به آنها کمتر از 1 میلیارد دلار در سال است.
رئیس مجمع صادرکنندگان ترکیه به این اشاره کرده که گمرک هاب صادرات کالا از ترکیه به کشورهای مختلف به صورت 24 ساعته و 7 روز هفته در حال فعالیت هستند.
وی اعلام کرده که میانگین صادرات کالا از ترکیه به کشورهای جهان، در هر 1 دقیقه رقمی نزدیک به 1 میلیون 600 هزار دلار است، اما تلاش می شود تا این میزان به 2 میلیون دلار در دقیقه برسد.
اگر چه آمار موجود، رشد قابل قبول صادرات ترکیه در سال 2021 میلادی را نشان می دهد، اما تحلیل گران بر این باورند که انتقاداتی نیز به رویه اقتصادی دولت اردوغان وارد است. چرا که اولاً در حوزه صادرات، خبر چندانی از تنوع کالا و افزایش درآمد مبتنی بر فن آوری و ارزش افزوده نیست. دوم این که به موازات افزایش صادرات، ثروت برخی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان چند برابر شده اما سرانه درآمد ملی مردم ترکیه در چند سال گذشته، به طور مداوم کاهش یافته است