خرید‌های نظامی عربستان و ترکیه از روسیه انگیزه‌های متفاوتی دارد

بلوک غرب ـ آمریکا و اروپا ـ دیگر مهمترین کانون خریدهای نظامی عربستان به شمار نمی‌رود. ریاض اخیرا به روسیه نیز برای انجام چنین خرید‌هایی روی آورده است. 
در آخرین تحول در این زمینه یک منبع آگاه در صنایع دفاعی روسیه (امروز چهارشنبه) اعلام کرد روسیه روند تحویل سامانه های پرتاب موشکی از نوع سولنتسپک   Solntsepek را به عربستان سعودی آغاز کرده است. 
این منبع اعلام کرد صادرات این سامانه پرتاب موشکی به عربستان سعودی آغاز و نخستین محموله از آن به این کشور منتقل شده است. 
گفتنی است روسیه و عربستان سعودی در سال 2017 بر سر تحویل سامانه دفاع هوایی اس - 400 به ریاض به توافق رسیدند. 
در پاییز سال 2017 در پی سفر ملک سلمان پادشاه عربستان به مسکو  چندین قرارداد دفاعی میان دو کشور امضا شد. دو طرف به ویژه در زمینه یادداشت تفاهمی در خصوص خرید و بومی سازی سامانه های پرتابی تاس - یک ایTOS-1A ، سامانه های موشکهای ضد تانک از نوع کورنت - ای ام Kornet-EM و نارنجک اندازهای ای جی اس - 30  AGS  مذاکره کردند. 
عربستان تنها کشوری نیست که انحصار خرید نظامی از مهمترین متحد فرامنطقه‌ای خود یعنی آمریکا را شکسته است. ترکیه نیز - با وجود عضویت در ناتو - پیمان نظامی آتلانتیک شمالی - اقدام به خرید سامانه دفاع موشکی اس چهار صد از روسیه کرده است. 
اما آنچه در این میان حائز اهمیت است اینکه انگیزه این دو کشور از رو آوردن به روسیه برای تامین برخی مایحتاج نظامی خود کاملا متفاوت است. 
ترکیه پس رخداد‌های زیر برای اعمال فشار بر آمریکا و اروپا، متوسل به نزدیک شدن به رقبای آنها - از جمله روسیه و خرید سامانه دفاع موشکی اس چهار صد از این کشور - شد.
1- بالا گرفتن اختلافات با آمریکا در زمینه نیرو‌های کرد در سوریه؛ 
2- اتهام حمایت کاخ سفید از کودتا در ترکیه؛ 
3- اجتنا آمریکا از تحویل جنگنده‌های اف 35 و سامانه پاتریوت به آنکارا؛
4- افزایش تنش با کشورهای اروپایی در زمینه مهاجران سوری و عضویت در اتحادیه اروپا.  
وزیر امور خارجه ترکیه امروز اعلام کرد چنانچه آمریکا اقدام به فروش سامانه های پاتریوت نکند آنکارا ممکن است سامانه های بیشتر اس - 400 و دیگر سامانه ها را خریداری کند. وی همچنین افزود چنانچه ترکیه جنگنده های اف - 35 را دریافت نکند مجبور خواهد بود نیاز خود را از محل دیگری تامین کند. 
استفاده از این حربه دیپلماتیک بشدت کاخ سفید را به خشم آورده است؛ تا جایی که جیم اینهاف Jim Inhofe ، جک رید Jack Reed ، جیم ریش Jim Risch و باب منندز  Bob Menendez سناتورهای آمریکایی امروز با انتشار مقاله ای مشترک در نیویورک تایمز، آنکارا را به مواجه شدن با همه نوع تحریم های اقتصادی در صورت ادامه قرارداد خرید سامانه اس - 400 خود با روسیه تهدید کردند. در این مقاله همچنین ترکیه به از بین رفتن صنعت دفاعی خود و حتی اخراج از ناتو نیز تهدید شده است.
اما انگیزه عربستان از قراردادهای نظامی و غیر نظامی با روسیه چیزی متفاوت از انگیزه ترکیه است. عربستان در پی اعمال فشار بر آمریکای کنونی نیست زیرا همگرایی بی سابقه‌ای بین دولت ترامپ و پادشاه و ولیعهد عربستان وجود دارد و ریاض برای دست یافتن به این همگرایی با واشنگتن قرارداد‌های اقتصادی، تجاری و نظامی صد‌های میلیارد دلاری منعقد کرده است.  
آنچه عربستان را به همگرایی اقتصادی و تجاری با روسیه ترغیب کرده است تنها امید داشتن به تاثیر تطمیع مسکو بر تغییر سیاست‌های خاورمیانه ای خود - از جمله در قبال سوریه، مقاومت اسلامی و ... - است. این تغییر سیاست چون در چارچوب منافع آمریکا و متحدان اروپایی این کشور است ممکن است با چراغ سبز آنها صورت گرفته باشد. 
به هر حال تحریم‌های آمریکا و اروپا بر تغییر سیاست‌های روسیه تاثیر نداشته و ممکن است آمریکا و اروپا با تشویق عربستان به توسعه مناسبات اقتصادی با مسکو در پی ازمودن شیوه تطمیع باشند.

منبع: خبرگزاری صداوسیما