طی چند سال اخیر و به دلیل مجموعهای از عوامل، ازجمله انعقاد توافق هستهای ایران و کشورهای 1+5 در سال 2015 و اجرایی شدن برجام و تقویت تعامل منطقهای روسیه با ایران بهویژه در رابطه با حل و فصل اوضاع سوریه تمایل تجار و بازرگانان ایرانی بهخصوص بخش خصوصی اقتصاد ایران برای حضور در بازار روسیه و تعاملات تجاری با این کشور افزایش یافت.
طی چند سال اخیر و به دلیل مجموعهای از عوامل، ازجمله انعقاد توافق هستهای ایران و کشورهای 1+5 در سال 2015 و اجرایی شدن برجام و تقویت تعامل منطقهای روسیه با ایران بهویژه در رابطه با حل و فصل اوضاع سوریه تمایل تجار و بازرگانان ایرانی بهخصوص بخش خصوصی اقتصاد ایران برای حضور در بازار روسیه و تعاملات تجاری با این کشور افزایش یافت. از طرفی، حل و فصل برنامه هستهای ایران و به دنبال آن برداشته شدن تحریمهای شورای امنیت از ایران و رفع بسیاری از موانع حقوقی در اجرای توافقهای قبلی دو کشور، زمینه مساعدی را برای علاقمندی بیشتر طرف روسی برای تقویت مناسبات تجاری با ایران و تعمیق و تنوعبخشی روابط فیمابین فراهم نمود.
با این حال، این روند رو به رشد به دلیل عدم آشنایی و اشراف بازرگانان دو کشور به خصوص تجار ایرانی از بازار هدف، با مشکلات و دردسرهایی هم برای آنان همراه بوده و فعالان اقتصادی ایران را در برخی موارد با خسارتهایی مواجه کرده است. از این رو، رایزنی بازرگانی ایران در روسیه ضمن هشدار در مورد مشکلات و مسائل موجود، در نظرگرفتن نکات و به کاربستن اقدامات زیر را به شرکتهای ایرانی علاقمند به حضور در بازار روسیه اکیدا توصیه کرده است.
1- مزیتیابی کالای صادراتی از طریق
* مراجعه به جداول اقلام صادراتی کشورمان به روسیه طی سالهای گذشته
* مراجعه به جداول اقلام وارداتی روسیه از جهان طی سالهای گذشته
* اخذ مشاوره از سازمان توسعه تجارت ایران، رایزن بازرگانی ایران در روسیه آقای فرهاد پرند، رایزن بازرگانی روسیه در ایران آقای آندره لوگانسکی، شورای مشترک بازرگانی ایران و روسیه به ریاست آقای تیزهوش تابان، شورای مشترک بازرگانی روسیه و ایران به ریاست آقای ولادیمیر ابیدینوف و اتاقهای بازرگانی، صنایع و معادن دو کشور
* بررسی اشکال مناسب حمل کالا با در نظرگرفتن ماهیت آن و اقلیم روسیه
* کسب اطلاع از تخفیفات گمرگی کالا ،میزان تعرفههای گمرگی، مالیاتها و عوارض متعلقه بر کالا در روسیه
* بررسی قوانین صادراتی کشورمان و روسیه برای اطلاع از ممنوعیتها و محدودیتها
* داشتن لیست قیمت براساس شرایط مختلف تحویل
2- مشترییابی از طریق
* شرکت در نمایشگاههای تخصصی و بینالمللی
* هیأتهای تجاری اعزامی به روسیه
* شرکتها و تجار خوشنام ایرانی مقیم در روسیه
* از طریق نهادهای تجاری دو کشور.
3- هشدارهای مهم در رابطه با صادرات محصولات غذایی به ویژه میوه و سبزی به روسیه
* عدم معامله و ارسال کالا جهت اشخاص و شرکتهای ناشناخته بدون دریافت تضمین لازم و استعلام از نهادهای تجاری و حقوقی و رایزنی بازرگانی
* در صورت تمایل به همکاری با تجار ایرانی مقیم روسیه ضمن تحقیق درباره خوشنامی آنها، امضای قرارداد و اخذ تضمین و وثایق در ایران در برابر ارسال کالا مد نظر قرار گیرد
* انعقاد قرارداد تأمین محصول با فروشگاههای زنجیرهای بزرگ در صورت برخورداری از قدرت عرضه
* بهکارگیری اشخاص معتمد در بازار روسیه جهت اعلام آخرین تغییرات در رویه و رفتار بازار
* توجه به زمانهای طلایی در ارسال محصولات به بازار روسیه
* شرط حضور نمایندگان خریدار و فروشنده در زمانهای بارگیری و تخلیه در مبداء و مقصد
* انجام معامله بر اساس قرارداد و طراحی مکانیزمی جهت حل و فصل اختلافات ناشی از خرابی محصولات و تقسیم مخاطرات بین فروشنده و خریدار
* استفاده از وسیله مناسب حمل با توجه به محصول، فصل و نیز کنترل سوابق دمایی دستگاههای سردکننده کامیونها
* توجه به بستهبندی،نظافت و درج اطلاعات به زبان روسی بر روی بستهها
* توجه به اصل رقابتی و قیمتمحور بودن بازار روسیه به ویژه در زمینه مواد غذایی جهت محاسبه حاشیه سود
* توجه به رفتار رقبای خارجی در بازار و نحوه عملکرد آنها.
4- استعلام مشتریان و طرفهای تجاری روسی به صورت
* درخواست کدهای سهگانه شرکت روسی(بانکی، مالیاتی و ثبتی) و استعلام وضعیت شرکت مذکور از طریق سایت اداره مالیات روسیه
* توجه به مشخصات تماس شرکت (سایت،ایمیل،تعداد شمارههای دورنگار و تلفن)
* استعلام شرکت مذکور از اتاق بازرگانی و سفارت (لیست سیاه)
* بازدید از محل ساختمان و امکانات شرکت روسی
* درخواست مدارک شرکت (اساسنامه، شرکتنامه و مجوز فعالیت)
* برگزاری جلسات مذاکره رسمی در محل سفارت در مسکو
* اجتناب از هرگونه پیشپرداخت، حق واسطهگری و رشوه تحت هر عنوان خارج از قرارداد
* عدم اعطای هرگونه وکالت، حق نمایندگی خارج از قرارداد
* شرط ثبت و ضبط نسخهای از قرارداد در سفارتخانههای دو کشور
* عدم مذاکره با شرکتها و اشخاص مجهول، ناشناس و مشکوک
5-توصیههای مهم در تنظیم مفاد قرارداد
* استفاده از مشاورههای حقوقی و تجاری از اشخاص ذیربط
* ضمیمهنمودن کپی اسناد دو شرکت به قرارداد و مهمور شدن اسناد هریک توسط دیگری
* درجِ بندی در خصوص ضرر و زیان در صورت عملینشدن قرارداد در هریک از مراحل
* درج مادهای به عنوان مکانیزم حل اختلاف در قرارداد
* ثبت و ضبط نسخهای از قرارداد در مراجع و نهادهای دولتی یا اتاقهای بازرگانی دو کشور
* درخواست تضمین بانکی از بانکهای معتبر در قبال هرگونه پیش پرداخت
* درج شرط تحویل کالا حتیالمقدور قبل از گمرک روسیه
* درخواست مدارکی مبنی بر موجود بودن کالا در انبار یا گمرک یا تاییدیه کارخانه
* تنظیم قرارداد به زبان انگلیسی و درج شرطی مبنی بر تفسیر قرارداد بر اساس زبان انگلیسی
* امضای قرارداد در مکانهای خاص مثل سفارتخانه یا با حضور اشخاص خاص نظیر دیپلماتها
* درج مشخصات کامل دو شرکت و نیز شرایط و نحوه انجام معامله در قرارداد
* استفاده از پیوستهای لازم مثل جدول زمانی تحویل کالا در قرارداد
* امضای قرارداد پس از رویت امکانات، پرسنل و محلهای فیزیکی شرکت طرف قرارداد
*دکترای مدیریت بازرگانی از دانشگاه ملی تاراس شفچنکو اوکراین و رایزن بازرگانی سفارت ج.ا.ایران در روسیه
منبع: ایراس