اجرایی شدن توطئه پیچیده دولت باکو و برگزار نشدن تجمع عظیم عاشورایی در حرم مطهر بی‌بی رحیمه نارداران که برای نخستین بار در تاریخ این منطقه روی داد، موضوع بسیار قابل تامل برای شیعیان جمهوری آذربایجان که 75 درصد جمعیت این کشور را تشکل می‌دهند و همچنین برای تمامی کشورها و مراکز شیعی در جهان تلقی می‌شود. همان زمانی که در 26 نوامبر 2015 (13 صفر 1437 / 5 آذر 1394) مجلس عزاداری حسینی برپا شده در نارداران در آستانه اربعین حسینی با خشونت تمام و با پوشش به اصطلاح مبارزه با تروریسم مورد حمله قرار گرفت، مشخص بود که حاکمیت لائیک ـ سکولار جمهوری آذربایجان که شواهد و قراین حاکی از مناسبات جدی آن با صهیونیستها است در صدد محو ریشه‌های فرهنگ عاشورایی از نارداران و دیگر نقاط جمهوری آذربایجان برآمده است. بخصوص که در کمتر از یک هفته پس از حمله به مجلس عزاداری حسینی و قبل از فرا رسیدن اربعین 1437، یعنی در ابتدای صبح روز اول دسامبر 2015 رسانه‌های باکو تصاویر ویژه‌ای از حرکت ماشین‌های نظامی قشون داخلی وزارت کشور و نیروی امنیتی جمهوری آذربایجان به سوی نارداران پخش کردند. با استقرار دست کم ده هزار نیروی نظامی در نارداران و اعمال مقررات ممنوعیت ورود و خروج به این شهرک مذهبی که میزبان حرم مطهر بی‌بی رحیمه از خواهران گرانقدر امام رضا (ع) است، نیروهای نظامی به سرعت تمامی نمادها، پرچم، شعارها و دیگر مظاهر شیعی، از پرچم‌های عزای اباعبدالله الحسین (ع) گرفته تا احادیث وآیات و شعارهای دینی ـ اخلاقی نقش بسته بر دیوارهای نارداران و آرم الله منقش بر سردر حرم امامزاده بی‌بی رحیمه (س) را برچیدند که تصاویر آنها از شبکه های رسمی تلویزیونی باکو پخش شد. این تجاوز به حریم مردم و معنویت، در واقع اوج عملیات جنگ روانی گسترده امنیتی ـ سیاسی ـ رسانه ای ـ پلیسی بود که دولت جمهوری آذربایجان پس از تجمع عظیم عاشورایی نارداران در محرم 1437 آغاز کرده بود.
درپی این حمله به نارداران که در حقیقت، حمله به یکی از مراکز مهم تشیع در قفقاز محسوب می‌شد، دولت جمهوری آذربایجان تدابیر مختلفی را در حوزه‌های امنیتی ـ پلیسی، تبلیغاتی ـ رسانه‌ای و سیاسی ـ دیپلماتیک بکار بست تا به زعم خود با دستگاه امام حسین (ع) به مقابله برخیزد و ریشه فرهنگ عاشورایی را در نارداران بخشکاند، بطور خلاصه می توان این اقدامات را به صورت زیر فهرست‌بندی کرد:
اقدامات پلیسی ـ امنیتی:
- به شهادت رساندن چهار تن از سرشناسان شیعه در نارداران در مجلس عزاداری حسینی در روز 26 نوامبر 2015 به بهانه واهی مبارزه با گروه‌های افراطی
- دستگیری گسترده روحانیون و دینداران فعال که دستگیری حجت‌الاسلام طالع باقرزاده، رهبر جنبش اتحاد مسلمانان (مشهور به شیخ نمر جمهوری آذربایجان) و ده‌ها تن از روحانیون شیعه در نارداران و لنکران و گنجه و سایر مناطق از آن جمله بوده است
- اعمال شکنجه‌های قرون وسطایی و غیر اخلاقی علیه دستگیرشدگان در بازداشتگاه «باندوتدل» (بازداشتگاه مخوف اداره مبارزه با جرایم سازمان یافته وزارت کشور جمهوری آذربایجان)
- تعقیب و آزار و ارعاب خانواده‌های دستگیرشدگان «پرونده نارداران»
- خودداری از تحویل اجساد شهدای مراسم عزاداری نارداران به خانواده‌هایشان برای دفن
- دفن اجساد شهدای نارداران توسط مأموران امنیتی و در قبرستان قدیمی نارداران و استقرار طولانی مدت مأموران امنیتی در کنار قبور برای جلوگیری از حضور و قرائت فاتحه برای شهدا
- قطع آب و گاز نارداران به مدت طولانی برای اعمال فشار و در محاصره اقتصادی نگه داشتن مردم این منطقه
- استقرار دائمی پست‌های نظامی در ورودی‌ها و خروجی‌های نارداران
- عملیات دائمی به اصطلاح جستجوی سلاح و مهمات در منازل نارداران و ترتیب دادن صحنه‌های ساختگی کشف سلاح از زیر خاک در حیاط منازل ناردارانی‌ها
- تمدید غیر قانونی و چندباره مدت بازداشت دستگیرشدگان در نارداران با اعلام تکمیل نشدن پرونده آنها برای محاکمه
- تعقیب و دستگیری فعالان در شبکه‌های اجتماعی در صورت توجه آنها به موضوع نارداران
- نهایتا آغاز محاکمه فرمایشی دستگیرشدگان در نارداران پس از ماه‌ها بازجویی تحت شکنجه‌های زیاد
- مجازات و حبس محاکمه شوندگان در سلول انفرادی به علت ایراد سخنان افشاگرانه در دفاعیات خود در دادگاه
- بازگرداندن گاه و بی‌گاه محاکمه شوندگان به بازداشتگاه «باندوتدل» به‌رغم در جریان بودن محاکمه آنها
- مراجعه گاه و بی گاه ماموران «باندوتدل» به منازل دستگیرشدگان و حفظ فضای دائمی رعب و وحشت برای اعضای خانواده‌های آنها
- تخریب حوزه علمیه صاحب الزمان (عج) نارداران تحت پوشش تعریض خیابان برای نوسازی معابر نارداران
- تعطیلی مساجد نارداران به بهانه تشکیل هیات امنای جدید و ثبت رسمی و صدور مجوز!
- تشکیل یک هیات امنای متشکل از افراد نصب شده از طرف اداره مسلمانان قفقاز برای زیارتگاه بی‌بی رحیمه (س) و اعلام اینکه این هیات، نمایندگانی نیز برای سایر مساجد نارداران نصب خواهد کرد
- گشایش نمایندگی‌های وزارت امنیت ملی، پاسگاه پلیس، وزارت حالت‌های فوق العاده و «بنیاد دانش» ریاست جمهوری آذربایجان در نارداران در یک سال اخیر
اقدامات تبلیغاتی ـ رسانه‌ای:
- تبلیغات گسترده تلویزیونی، مطبوعاتی و اینترنتی برای القای این دروغ آشکار که از پرچم‌های بیگانه و تصاویر رهبران کشورهای دیگر در تجمع عاشورای 1437 نارداران استفاده شده است.
- ادعای حاکمیت تحجر و واپس‌گرایی در نارداران
- تبلیغات گسترده برای زدن انگ «افراط‌گرایی دینی» به رعایت آداب و سنن شیعی مردم نارداران و به‌خصوص تبلیغات گسترده برای سیاه‌نمایی در مورد حجاب اسلامی و چادر مشکی زنان و دختران ناردارانی
- تبلیغات گسترده بی‌اساس برای القای تبدیل شدن نارداران به مرکز افراط‌گرایی دینی!
- تبلیغات گسترده برای تقبیح ادای احترام روحانیون جمهوری آذربایجان به مراجع عالیقدر حوزه علمیه قم
- سیاه‌نمایی علیه طلاب آذربایجانی علوم دینی در حوزه علمیه قم
- تبلیغ ادعای دروغین مسلح بودن ناردارانی‌ها و تداوم پخش اخبار ساختگی در خصوص به‌اصطلاح کشف سلاح از منازل ناردارانی‌ها
- اظهارنظرهای یکجانبه مقامات کمیته دولتی امور گروه‌های دینی و اداره مسلمانان قفقاز و مشاور امور اقوام و ادیان ریاست جمهوری آذربایجان در ارتباط با نارداران و تاکید آنها بر ضرورت مقابله با آنچه که «افراط‌گرایی دینی» در نارداران می‌خوانند.
- برگزاری دوره‌های «چندفرهنگ‌گرایی» و اردوهای تفریحی و آموزشی مشترک برای دانش‌آموزان نارداران و شهرستان «قبا» و تلاش برای اختلاط میان دانش آموزان ناردارانی که دختران‌شان مقید به داشتن حجاب هستند با دختران دانش‌آموز فاقد حجابی که از سایر مناطق به این اردوها آورده می‌شوند.
- برگزاری مسابقات هنری در وصف «چندفرهنگ‌گرایی و تساهل دینی» برای دانش آموزان نارداران
- تبلیغات گسترده در خصوص اختصاص 12 میلیون منات از طرف الهام علی‌اف برای عمران و آبادانی نارداران ( به‌رغم تخریب خیابان اصلی نارداران و میدان امام حسین(ع) و برچیدن مظاهر شیعی از این خیابان و میدان، تغییر اساسی در ساختار شهری و زیرساخت‌های نارداران صورت نگرفت.)
اقدامات سیاسی ـ دیپلماتیک:
- تلاش سازماندهی‌شده رسانه‌های باکو برای سوق دادن دستگاه دیپلماسی کشور به عدم موضع‌گیری قاطع در قبال سرکوب شیعیان در نارداران
- مانور گسترده رسانه‌ها و مقامات دولتی باکو بر روی بیانیه مطبوعاتی سفارت ایران در باکو مبنی بر بی ارتباط بودن وقایع نارداران با ایران
- تاسیس کمیسیون امور اتحادیه‌های اجتماعی و گروه‌های دینی در مجلس ملی جمهوری آذربایجان و تمرکز این کمیسیون بر موضوع نارداران و مسدود کردن راه‌های تنفسی این مرکزیت شیعه در جمهوری آذربایجان
- سفر نمایشی الهام علی‌اف به نارداران و تاکید وی بر اینکه هر شهروند ناردارانی باید «وطن‌پرست» و وفادار به اصل «دولت‌گرایی» جمهوری آذربایجان باشد
- اعزام هیات مشترک کمیته دولتی امور گروه‌های دینی و اداره مسلمانان قفقاز و مشاور رییس جمهوری در امور اقوام و ادیان به زیارتگاه بی‌بی رحیمه (س) نارداران در آستانه محرم و تاکید بر اینکه تمامی مجالس عزاداری محرم باید در چارچوب قوانین (ممنوعیت تجمع در خارج از مساجد) انجام شود.
در کنار این اقدامات ویژه که برای جلوگیری از تشکیل تجمع عاشورایی در نارداران انجام شده بود، دولت جمهوری آذربایجان در طرحی گسترده برای کل کشور نیز اعلام کرد هرگونه تجمعی در خارج از مساجد و حرکت دسته‌های عزاداری ممنوع و غیرقانونی است و به تشکیل‌دهندگان و شرکت‌کنندگان آن به شدت برخورد و مجازات شدید اعمال خواهد شد. در این راستا فعالان مراسم های عزاداری به مراکز پلیس احضار و به‌شدت مرعوب شدند.
همچنین در طول دهه اول محرم، ورود به نارداران برای غیر اهالی و زایران ممنوع شد و ورود و خروج اهالی نیز با کنترل کارت‌های هویتی امکان‌پذیر بود. به این ترتیب، برای نخستین بار در طول تاریخ نارداران، از تجمع عظیم عاشورایی که حتی رژیم کمونیستی نیز نتوانسته بود از آن ممانعت کند، جلوگیری شد و موجبات شادی و خرسندی صهیونیستها فراهم شد. گرچه ثمره این سیاست باکو آن شد که مردمی که نتوانستند در اطراف حرم بی‌بی رحیمه (س) برای عزای امام حسین (ع) جمع شوند، خود را به مسجد مشهدی داداش در مرکز باکو یا به مسجد حضرت فاطمه زهرا (س) در روستای «ینی گونشلی» در حومه باکو رساندند و تجمعاتی در اطراف این مساجد شکل گرفت که قطعا مایه نگرانی و ناراحتی طراحان حمله به نارداران شد اما نمیتوان جفایی که به شیعیان مظلوم نارداران رفت را فراموش نمود.
به هر حال، به‌اصطلاح «نمایش عضله» باکو در جلوگیری از تجمع عاشورایی نارداران، به خودی خود پدیده جدیدی است که در تحلیل اوضاع جمهوری آذربایجان نیازمند تأمل است و جای تجدید نظر در برخی رویکردها در قبال سیاستهای دینی جمهوری آذربایجان را گوشزد می‌کند. به‌ویژه که جلوگیری از تجمع عاشورایی در نارداران و به‌طور کلی سیاست محو و نابودی فرهنگ عاشورایی در جمهوری آذربایجان در شرایطی انجام گرفته است که نگاهی به اخبار و تحولات یک سال اخیر جمهوری آذربایجان نشان می‌دهد که تحت عنوان سال «چندفرهنگ گرایی» حجم زیادی فعالیتهای تبلیغی به ویژه در حوزه تکثر دینی در این کشور انجام شده و در حالیکه مذهب اکثریت جامعه تحت بدترین هجمه‌ها قرار داشته، اما از سوی دیگر گامهای بزرگی در جهت تحقق مطلوبات صهیونیستها برداشته شده است چنان‌که «فعالیتهای فکری ـ فرهنگی» صهیونیسم در این جمهوری چندین برابر شده است.
در تمامی ماه‌های این سال هیات‌هایی از سازمان های صهیونیستی آمریکا و رژیم صهیونیستی به جمهوری آذربایجان سفر کرده و با حضور نمادین در روستای یهودی‌نشین «قیرمیزی قصبه»، از شرایط فوق‌العاده‌ای که در این روستا و سراسر جمهوری آذربایجان برای یهودیان جهت حفظ ظواهر و نمادهای یهودی و توسعه آن فراهم شده است، تقدیر کرده‌اند. معرفی «قیرمیزی قصبه» به عنوان مایه افتخار جمهوری آذربایجان و اعلام «نارداران» به عنوان مرکز افراط‌گرایی و تحجر و تروریسم، از مهمترین رویدادهای «سال چندفرهنگ‌گرایی» در جمهوری آذربایجان است که در مقطع منتهی به عاشورا نیز این سیاست تکمیل شده و برای نخستین بار در تاریخ، از تجمع عظیم عاشورایی در نارداران جلوگیری شده است.
این سیاست چه نتایجی در سال های آتی به بار خواهد آورد؟ در تلاش برای یافتن پاسخ این سوال، باید توجه داشت که یکی از عوامل مهم فروپاشی شوروی، مقابله آن با خدا و مظاهر الهی و تلاش برای جایگزینی آن با الحاد و کفر و افتخار به مظاهر کمونیستی بود. گرچه این رژیم نیز ابتدا با مشت آهنین و مغزشویی توانست پایه‌های اقتدار خود را محکم کند و سال‌ها نیز بر همین پایه‌ها حکم براند، اما نهایتا با فروپاشی آن، اعتقادات مذهبی پاک مردم به سرعت جوانه زد و از زیر آوارهای رژیم کمونیستی سربرآورد. اما، این را نیز نباید از نظر دور داشت که در طول هفتاد سال حاکمیت کمونیست‌ها، ظلم های فراوانی بر علما، روحانیون و مردم جمهوری آذربایجان روا داشته شد و انتظار می رود کشورها، سازمان‌ها ، محافل و مراکز شیعی و مسلمانان و آزادیخواهان جهان با واکنش مناسب، مانع تکرار نسخه صهیونیستی تجریه تلخ دوران کمونیستی برای مردم جمهوری آذربایجان شوند.
دریافت صفحه با کد QR