«صادق ملکی» کارشناس ارشد غرب آسیا در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری تسنیم، در خصوص اظهارات اردوغان مبنی بر اینکه هدف بعدی عملیات سپر فرات الباب است، با اشاره به عدم‌تغییر راهبردی سیاست ترکیه در سوریه و عراق اظهار داشت: سیاستهای ترکیه در رابطه با داعش و استفاده از عنصر ناامنی برای تنظیم معادلات قدرت در سوریه و عراق تغییر راهبردی نکرده است و در آینده نیز تغییر نخواهد کرد. ترکیه به‌عنوان عامل اصلی بحران و ناامنی در سوریه و عراق محسوب می‌شود.
وی با توجه به اظهارات اردوغان مبنی بر احتمال تکرار عملیات سپر فرات در موصل نیز یادآور شد: اظهارات اردوغان در رابطه با احتمال تکرار عملیات سپر فرات در موصل نشان می‌دهد که سکوت و عدم اعتراض کشورهای منطقه به عملیات سپر فرات توهمی را برای مقامات ترکیه ایجاد کرده که می‌توانند تجاوز خود در سوریه را در عراق نیز تکرار کنند. ترکیه در رابطه با موصل ادعای ارضی دارد. هرچند قوانین بین‌المللی مانع از طرح ادعای ارضی ترکیه در حال حاضر می‌شود؛ اما این کشور با بازی خود با عناصر قومی و مذهبی و نفوذ اقتصادی قوی در این مناطق عملاً جای پای محکمی را برای خود ایجاد کرده است.
کارشناس ارشد غرب آسیا با توصیف تنظیم معادلات قدرت از سوی آنکارا برای رسیدن به دست برتر در منطقه گفت: عراق تجزیه شده نسبت به عراقی با حاکمیت بغداد شیعی برای ترکیه مطلوبیت بیشتری دارد. یکی از دلایل ایجاد ناامنی در سوریه نیز انتقام ترکیه بابت تغییر معادلات عراق است. رقابت ترکیه با ایران به‌طور مشخص در تمام سیاستهای این کشور یک عنصر کلیدی بوده است. ترکیه همیشه به دنبال تنظیم معادلات قدرت به‌گونه‌ای است که دست برتر را در منطقه داشته باشد. در رابطه با سوریه نیز همین امر حکمفرماست.
وی دخالت ترکیه در سوریه را عاملی برای عدم تکمیل محاصره حلب از سوی نیروهای دولت دمشق ارزیابی کرد و بیان داشت: ورود ترکیه به جرابلس و گسترش آن به‌سوی منطقه الباب و ارسال تسلیحات به حلب از طریق مرزهای ترکیه عاملی برای عدم تکمیل محاصره حلب از سوی نیروهای دولتی سوریه است. شرایط سوریه کماکان در حالت مبهم همراه با ناامنی باقی مانده است.
ملکی ورود ترکیه به جرابلس و گسترش نواحی ورودی را تلاشی برای تشکیل منطقه امن دانست و افزود: ترکیه با ورود به جرابلس و گسترش نواحی ورودی خود سعی می‌کند که منطقه پرواز ممنوع را ایجاد کند. ترکیه با این اقدام می‌تواند منطقه امنی برای تروریست‌ها و تجزیه طلب‌ها شکل دهد. هرچند که آمریکایی‌ها و روس‌ها هنوز به این خواسته ترکیه مهر تأییدی نزده‌اند؛ اما ترکیه در همین شرایط توانسته نیروهایی را تحت عنوان ارتش ملی سوریه ساماندهی کند.
وی هدف از تشکیل ارتش ملی سوریه را تأمین منافع ترکیه عنوان کرد و ادامه داد: تشکیلات این ارتش تحت مدیریت آنکارا است و عوامل ترکمن و عربهای سنی هسته اصلی آن را تشکیل می‌دهند. این هسته اصلی در راستای تأمین منافع ترکیه در سوریه عمل می‌کند. اگر ترکیه بعداً این ارتش را گسترش دهد، می‌تواند از آن در راستای منافع خود در عراق استفاده کند.
کارشناس ارشد مسائل ترکیه در پاسخ به این سؤال که «آیا ترکیه در عملیات میدانی می‌تواند اهداف خود را تحقق بخشد؟» گفت: ترکیه برخلاف تصور عمومی در ایران، موقعیت بازی در سوریه و عراق را علیه ایران سازمان‌دهی کرده است. کسانی که اعتقاد دارند ترکیه در سوریه و عراق شکست خورده، باید شرایط سوریه و عراق را با 6 سال گذشته مقایسه کنند.
وی تلاش ترکیه مبنی بر تغییر شرایط سوریه و عراق علیه ایران را مورد توجه قرار داد و اظهار داشت: ترکیه به بهای کشتار مردم سوریه، آوارگی مردم این کشور، ایجاد ناامنی در عراق و حمایت از گروه‌های تروریستی توانسته با استفاده از فاکتور ناامنی و تروریسم شرایط سوریه و عراق را علیه مردم این کشورها تغییر دهد. این کشور در نگاه کلان از نظر ژئوپلیتیکی شرایط را علیه ایران نیز تغییر داده است. ترکیه اگرچه به ایده‌آل‌های خود نرسیده است؛ اما با سیاستهای تخریبی توانسته شرایط را در سوریه و عراق علیه ایران ساماندهی کند.
کارشناس ارشد غرب آسیا امنیت رژیم صهیونیستی در سایه سیاستهای ترکیه در سوریه را مورد ارزبابی قرار داد و عنوان کرد: ترکیه با سیاستهای سلبی خود سپر امنی را برای رژیم صهیونیستی ایجاد کرده است؛ چرا که سوریه با شرایط فعلی خود هیچ تهدیدی برای رژیم صهیونیستی ایجاد نمی‌کند. در مقابل سیاستهای ترکیه در سوریه تهدیدی برای امنیت جهانی و منطقه‌ای ایجاد کرده است. این تهدید مجوزی مداخله‌گرانه برای ترکیه نیز فراهم کرده است.
وی بازی ترکیه در سوریه و عراق را چندوجهی خواند و افزود: ترکیه با هماهنگی پنهان و آشکار آمریکا یک بازی پیچیده و چندوجهی در سوریه و عراق انجام می‌دهد. بازی چندگانه با کردها یکی از وجه‌های این بازی است. ترکیه از یک طرف با کردهای بارزانی در ماه عسل روابط به سر می‌برد، از طرف دیگر با کردهای سوری وارد یک ستیز و جنگ شده است. نتیجه این بازی در حال حاضر با توجه به تحولات سیال سیاسی قابل پیش‌بینی نیست.
ملکی با ذکر نمونه‌ای از زیان آور بودن بازی چندوجهی ترکیه برای این کشور گفت: ترکیه الآن کردها را هم در داخل و هم در خارج از مرزهای خود سرکوب می‌کند؛ اما به مسئله کردها در بعد جهانی یک مشروعیت می‌بخشد. این موضوع در بلندمدت می‌تواند دلیلی برای مداخله نظام بین‌الملل برای حل مسئله کردها باشد. ترکیه در این صورت با توجه به اینکه معضل کردی بزرگتر و جدی‌تری نسبت به سایر کشورها دارد، بیشتر از کشورهای دیگر زیان خواهد دید.
وی اقدامات ترکیه را برای صهیونیسم جهانی سودمند توصیف کرد و بیان داشت: گرچه ترکیه در نقش آفرینی خود خوب عمل می‌کند و توانسته ناامنی را در سوریه و عراق مدیریت کند؛ با این حال ایران معتقد به درگیری جهانی نیست. جهان اسلام با جهان مسیحیت و یهودیت درگیری ندارد. صهیونیسم جهانی که حتی خود یهودی‌ها و مسیحی‌ها را نیز هدف قرار داده است، مشکل جهان محسوب می‌شود و ترکیه آگاهانه یا ناآگاهانه در این بازی افتاده است. صهیونیسم جهانی از اقدامات ترکیه نفع می‌برد.
کارشناس ارشد مسائل ترکیه هدف جمهوری اسلامی ایران را صلح جهانی دانست و گفت: امام خمینی سالها قبل فرمودند: «امیدوارم بشر به رشدی برسد که تمام سلاح‌ها به قلم تبدیل شود.» بر این اساس نگاه جمهوری اسلامی ایران به معضلات جهان منطبق بر منطق صلح است. کشورهایی که منافع آنها در جنگ رقم می‌خورد، نیاز به ناامنی و جنگ دارند. تا زمانی که نگاه حاکم در منطقه این‌چنین باشد، بحران در منطقه بیش از این شعله ور خواهد شد؛ لذا تا زمانی که ذهنیت ترک‌ها، سعودی‌ها، قطری‌ها بر مبنای نگاه رقابتی باشد، وضعیت منطقه مطلوب رژیم صهیونیستی خواهد بود. این ذهنیتها باید تغییر پیدا کند.
وی در پایان تلاش برای ساخت پلی برای صلح را از اهداف ایران خواند و افزود: جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یکی از واقعیتهای ژئوپلیتیکی منطقه نه تنها قابل حذف نیست، بلکه باید در هر معادله‌ای به عنوان یکی از طرفها محسوب شود. نگاه اصلی جمهوری اسلامی با توجه به این جایگاه و موقعیت تاریخی و جغرافیایی خود بر منطق صلح استوار است و همچون گذشته بر این اساس حرکت خواهد کرد. ایران امیدوار است که تمام کشورهای منطقه از جمله ترکیه به‌جای حرکت در مسیر جنگ و بحران، تلاشی برای ساخت پلی برای صلح داشته باشند.
دریافت صفحه با کد QR