محسن پاک آیین سفیر ایران در جمهوری آذربایجان معتقد است دیدار سه جانبه روسای جمهوری ایران -روسیه و آذربایجان از جهات مختلفی ازجمله ابعاد سیاسی و امنیتی حائز اهمیت است.

در ادامه مشروح گفت و گوی محسن پاک آیین با ایسکانیوز را می خوانید:

ارزیابی شما از سفر آقای روحانی به جمهوری آذربایجان و برگزاری نشست های دو جانبه چیست؟

توسعه روابط همه جانبه با کشورهای همسایه اولویت سیاست خارجی ایران است و سفر دوجانبه به باکو در کنار اجلاس سه جانبه نشان می دهد که ایران از اراده لازم برای افزایش مناسبات با همسایگان خود برخوردار است. در این سفر هفتمین دیدار دکتر روحانی و الهام علی‌اف انجام شد . شش سند همکاری در زمینه های گردشگری،استاندارد،کریدور شمال و جنوب،همکاری بانک های مرکزی،ارتباطات سایبری و قرنطینه دام و نباتات امضا شد و مذاکرات محوری در زمینه احداث خط آهن رشت – آستارا و تعاملات بانکی صورت پذیرفت.انشاالله روند همکاری بانکی عادی خواهد شد و افتتاح حساب بانک‌های دو کشور در نزد یکدیگر صورت خواهد گرفت .در این سفر کلنگ کارخانه تولید خودرو با مشارکت ایران خودرو زده شد و برای ساخت کارخانه تولید دارو با مشارکت ایران موافقت شد. مذاکرات خوبی پیرامون کاهش آلودگی‌های دیرپای زیست محیطی در دریای خزر انجام شد و ایران از راه‌انداری هرچه سریعتر دبیرخانه کنوانسیون منطقه‌ای حفاظت از محیط زیست دریای خزر در باکو حمایت کرد.در مجموع می توان ارزیابی بسیار مثبتی از سفر دو جانبه ارائه داد.

همانطور که می دانیم از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم سطح روابط ایران و جمهوری آذربایجان در تمامی زمینه ها افزایش یافته است . دلایل این موضوع را چه می دانید؟

تاکید دولت یازدهم بر ضرورت تحکیم مناسبات با همسایگان بر مبنای تامین منافع متقابل یا دیپلماسی برد – برد دارای جذابیت فراوانی برای همسایگان است و اقدامات عملی در سیاست خارجی برای اجرای این نوع دیپلماسی و اراده ای که در روسای جمهور ایران و جمهوری آذربایجان برای توسعه مناسبات وجود دارد،را می توان دلایل عمده ایجاد روند مثبت در مناسبات فیمابین دانست.
در حالی که در روز اول سفر آقای روحانی خبری در رسانه ها مبنی بر لغو روادید میان ایران و جمهوری آذربایجان مطرح شد اما اندکی بعد اعلام شد تسهیل روادید مطرح بوده است و نه لغو روادید. از دیدگاه شما چرا لغو روداید میان ایران و آذربایجان که موضوع آن سالهاست که در دستور کار سران دو کشور قرار دارد اما انجام نمی شود؟
ایجاد تسهیلات فرودگاهی به معنای صدور روادید در فرودگاه برای اتباع ایرانی مورد توافق دو کشور قرار گرفت و قرار است بزودی مراحل اجرائی آن آغاز شود. متعاقبا پس از مدتی، در مبادی مرزی ورودی "آستارا" و "بیله سوار" ویزا برای اتباع ایرانی صادر می شودوالبته موضوع مذاکره برای لغو کامل ویزا نیز در دستور کار است اما چون آذربایجان با هیچ کشوری لغو روادید ندارد و باید برای این کار قوانینی وضع شود،باید منتظر تصویب این قانون بمانیم.

برگزاری نشست سران ایران و روسیه و جمهوری آذربایجان را چگونه ارزیابی می کنید و اهمیت این نشست چیست؟

اجلاس سه جانبه سران، یک رویکرد جدید برای همکاری های منطقه ای و یک تحول مهم در مناسبات بین المللی تلقی می شود. در این اجلاس هر سه کشور برای تحکیم و توسعه گفت‌وگوی سیاسی در سطوح مختلف و در تمامی موضوعات مورد علاقه توافق کردند.هر سه کشور حساسیت خود را نسبت بر ضرورت استفاده از فرصت های همکاری و همچنین مقابله با تهدیدهای مشترک از جمله تروریسم، افراط‌گرایی، جرایم سازمان یافته فراملی، تجارت غیرقانونی سلاح، مواد مخدر و پیش‌ساز آن، قاچاق انسان و جرائم در حوزه‌ فناوری‌های اطلاعاتی – ارتباطاتی نشان دادند.در زمینه اقتصادی نیز در مورد حمایت و تشویق سرمایه‌گذاری تاکید شد و ضرورت حمایت از شرایط مطلوب از جمله ارتقاء همکاری‌های بانکی سه کشور در جهت اجرای پروژه‌های سرمایه‌گذاری و جذب فناوری‌های جدید مورد توجه قرار گرفت و طرفین تاکید کردند که به منظور تأمین رشد اقتصادی منطقه و امنیت انرژی بین‌المللی، همکاری خود در حوزه انرژی و حمل و نقل در جهت توسعه کریدورهای انرژی و حمل و نقل منطقه‌ای و بین‌المللی را تشدید خواهند نمود.در پایان اجلاس بیانیه سه جانبه امضا شد و بر مبنای آن سه طرف تصمیم گرفتند گروه‌های کاری مناسب برای حوزه‌های مختلف همکاری مبتنی بر منافع متقابل ایجاد کنند که این امر نشان‌دهنده عزم قوی آنها برای ادامه این رویکرد نوین در منطقه است. همچنین قرار شد نشست بعدی سه جانبه به میزبانی ایران و در تهران برگزار شود که این یک پیروزی سیاسی برای کشورمان محسوب می‌شود.

آیا میان مذاکرات سران سه کشور در مورد وضعیت دریای خزر و پنجمین اجلاس سران کشورهای حاشیه این دریا مذاکراتی صورت گرفت و نتایج آن چه بود؟

همکاری مشترک در دریای خزر یکی از محورهای مذاکره سران سه کشور بود. سه کشور در باره استفاده مشترک از تاسیسات خط لوله گاز برای انتقال منابع انرژی خزر گفتگوکردند و قرار است این گفتگوها ادامه یابد. مسایل زیست محیطی در دریای خزر باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد و ایران خواستار فعال تر شدن هر چه سریع تر دبیرخانه در باکو است.در مجموع هر سه کشور خواهان تسریع در تدوین رژیم حقوقی دریای خزر بر مبنای عدالت و انصاف بودند.

ضرورت نزدیکی و گسترش روابط ایران با کشورهای اورآسیا، منطقه قفقاز و بویژه کشور جمهوری آذربایجان چیست؟

بعد از فروپاشی شورئی،توجه به همگرائی منطقه ای افزایش یافته و برای مقابله با تک قطبی شدن جهان،کشورهای بزرگ در هر منطقه اتحادیه هائی را تشکیل داده اند.ایران نیزکه در زمینه دوجانبه با کشورهای اورآسیا مناسبات خوبی دارد به دنبال آن است که با مجموع این کشورها نیز ارتباطات خود را تقویت کند.در حوزه اقتصادی تقویت مبادلات تجاری با کاهش تعرف ها و عوارض اثر مهم پیوستن به اورآسیا می تواند باشد. در همین جهت دیدار سه جانبه روسای جمهوری ایران -روسیه و آذربایجان از جهات مختلفی ازجمله ابعاد سیاسی و امنیتی حائز اهمیت است.