بعد از توافق هسته‌ای شرکت‌های متعددی از سراسر دنیا خواهان سرمایه‌گذاری در ایران هستند، اما بدیهی است همسایگان و از جمله جمهوری آذربایجان در این زمینه اولویت دارند. سفیر ایران در جمهوری آذربایجان در گفت و گو با خبرنگار ایسکانیوز می گوید جمهوری آذربایجان می‌تواند دروازه ایران برای ارتباط با منطقه قفقاز باشد و خود نیز می‌تواند از طریق ایران به خلیج فارس و دریای عمان در ارتباط با سایر مناطق دنیا قرار گیرد؛ لذا ضروری است برای استفاده از این ظرفیت، همکاری‌های خود را تقویت کنیم. در خصوص موضوعاتی از قبیل مناسبات ایران و جمهوری آذبایجان، توافق هسته ای و موضع کشورهای منطقه قفقاز و مشارکت ایران در طرح های منطقه و موضوعات دیگر با محسن پاک ایین ، سفیر جمهوری اسلامی ایران در آذربایجان به گفت و گو نشستیم که متن این گفت و گو در ادامه آورده می شود. ایسکانیوز: سطح مناسبات ایران و جمهوری آذربایجان را در وضعیت فعلی چطور ارزیابی می فرمایید؟ پاک‌آیین: تهران و باکو با دارا بودن مشترکات فرهنگی، زبانی، دینی و تاریخی، در بسیاری از بخش ها از جمله در بخش های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی از ارتباطات و مناسبات عمیقی برخوردار هستند. مردم هر دو کشور خواهان گسترش ارتباطات چه در سطح دولت ها و چه در سطح مردمی هستند. اکثر جمعیت جمهوری آذربایجان، شیعه هستند و زبان مشترک بین جمهوری آذربایجان و مناطق آذری نشین ایران وجود دارد. دلیل اصلی این تمایل همان اشترکات فرهنگی، تاریخی و زبانی بین دو کشور است . سیاست اصولی ما حُسن همجواری و برقراری روابط و تعاملات خوب سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با همسایگان به خصوص برادران آذری است. روابط جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان به رغم فراز و نشیب های مختلف در طول بیست سال گذشته، خوب و دوستانه بوده است. روابط دوستانه و شخصی میان رهبران دو کشور وجود داشته و رفت و آمدها در سطح خوبی انجام شده است .در حوزه اقتصادی، فعال شدن كمیسیون مشترك اقتصادی بین دو كشور ، همكاری های فیمابین را قانونمند ساخت و توسعه داد. در زمینه تجارت ، ترانزیت و انرژی با همدیگر همکاری داریم. حجم مبادلات رسمی بیش از 500 میلیون دلار است ،که البته با تدابیر اتخاذ شده رشد خواهد کرد.ما گاز آذربایجان را تحویل گرفته و به نخجوان سواپ می کنیم. در حوزه های ترانزیت، راه ایران امن ترین ، نزدیک ترین و اقتصادی ترین راه ترانزیتی برای کشورهای این منطقه از جمله جمهوری آذربایجان است. از خطوط ریلی، از خطوط جاده ای و دریایی ایران استفاده می شود. تجارت و انرژی بیشترین همکاری را داریم. بر اساس آمار رسمی سالانه حدود یک میلیون نفر از شهروندان جمهوری آذربایجان به ایران سفر می کنند. این مسأله در افزایش میزان مبادلات اقتصادی دو کشور تأثیر گذار است. ارتباطات بخش های خصوصی و تجار دو کشور نیز روز به روز افزایش می یابد و امیدوارم مناسبات اقتصادی بین دو کشور و حجم مبادلات تجاری افزایش چشمگیری داشته باشد. روابط دو کشور در بخش فرهنگی نیز رو به گسترش است ، در سال جاری در تهران هفته فرهنگی جمهوری آذربایجان برگزار خواهد شد. ارتباطات بین پارلمان های دو کشور را نیز در سطح خوبی می دانم و انتظار می رود اعضای گروه دوستی جمهوری آذربایجان و ایران به ایران سفر کنند. در مجامع بین المللی ایران و جمهوری آذربایجان از مواضع یکدیگر حمایت می کنند و کشورهای ما در چارچوب سازمان های بین المللی و منطقه ای همکاری خوبی دارند. ایسکانیوز: از نظر شما پس از توافق هسته ای ایران و گروه 1+ 5 روابط ایران و جمهوری آذربایجان به چه سمت و سویی پیش می رود؟ و اینکه موضع جمهوری آذربایجان در باره توافق هسته ای به چه شکل بوده است؟ پاک‌آیین: در مجموع کشورهای جهان با توافق هسته ای برخورد مثبتی داشتند و وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان نیز از برنامه جامع اقدام مشترک و توافق صورت گرفته بین گروه 1+5 و جمهوری اسلامی ایران استقبال کرد.مقامات و روشنفکران جمهوری آذربایجان معتقدند این توافق فرصتی برای توسعه صلح، امنیت و ثبات منطقه و فرامنطقه ای فراهم خواهد آورد. بعد از توافق هسته‌ای شرکت‌های متعددی از سراسر دنیا خواهان سرمایه‌گذاری در ایران هستند، اما بدیهی است همسایگان و از جمله جمهوری آذربایجان در این زمینه اولویت دارند.جمهوری آذربایجان می‌تواند دروازه ایران برای ارتباط با منطقه قفقاز باشد و خود نیز می‌تواند از طریق ایران به خلیج فارس و دریای عمان در ارتباط با سایر مناطق دنیا قرار گیرد؛ لذا ضروری است برای استفاده از این ظرفیت، همکاری‌های خود را تقویت کنیم. ایسکانیوز: جنابعالی اخیرا در مصاحبه با شبکه تلویزیونی آی تی وی جمهوری آذربایجان فرموده بودید ایران بعد از خروج از تحریم های اقتصادی خواهان پیوستن به پروژه های انتقال گاز تاپ و ناتاپ است ، حال آیا تاکنون از طرف ایران اقدامی انجام شده است؟ پاک‌آیین: در آن مصاحبه و گفتگوهای رسانه ای گفته شد که ایران، موضوع پیوستن به پروژه های انتقال گاز تاپ و ناتاپ، بعد از خروج از تحریم های اقتصادی را مورد بررسی قرار می دهد و مسئولین وزارت نفت در فرصت مناسب نظر نهائی را اعلام خواهند کرد. ایران یک کشور قدرتمند با اقتصاد قوی است و می تواند در معادلات نفتی و گازی منطقه نقش سازنده ایفا نماید.فکر میکنم با انعقاد توافق نهائی هسته ای و رفع تحریم ها، جایگاه ایران قوی تر گردد. ایسکانیوز: جناب آقای پاک آیین آیا در برنامه های سفرهای مقامات ایران و جمهوری آذربایجان قرار است سفری به دو کشور انجام بگیرید؟ و اگر این طور است کدام مقامات قرار است سفر کنند و در چه تاریخی؟ پاک‌آیین: بله سفرهائی برنامه ریزی شده، پس از قطعی شدن تاریخ، اطلاع رسانی خواهد شد. ایسکانیوز: سفر وزیر اقتصاد جمهوری آذربایجان به ایران با چه هدفی شکل گرفته است و چقدر موفقیت آمیز بود؟ پاک‌آیین: سفر آقای شاهین مصطفی یف وزیر صنعت و اقتصاد جمهوری آذربایجان به ایران در راس یک هیات 30 نفره و حضور نمایندگانی از بخش های مختلف خصوصی و دولتی، نشان از علاقه مندی دولت آذربایجان به افزایش همکاری ها با ایران دارد.بعد از توافق وین وسفر هیات اقتصادی آلمان به ایران،سفر هیات آذربایجانی،اولین سفر از یک کشور همسایه به ایران بود که اراده و آمادگی لازم در آذربایجان برای سرعت بخشیدن به توسعه روابط و استفاده از فرصت موجود،را نشان می دهد. در طی مذاکرات انجام‌شده در تهران، نتیجه گرفتیم که دو کشور می‌توانند در زمینه‌های انرژی، نفت، گاز، پتروشیمی، برق، گمرک، تجارت،ترانزیت و مبادلات بانکی ،مناسبات خود را گسترش دهند.- آن چه دو کشور را بیش از هرچیزی به هم نزدیک می کند ، داشتن منابع عظیم نفت و گاز و تجربه اکتشاف، تولید و صادرات آن است. قرار شد سرمایه‌گذاری مشترک دو کشور در دریای خزر و سرمایه‌گذاری‌های مشترک در بخش های مختلف نفت و گاز در دستور کار روابط باشد.به غیر از مشارکت ایران در توسعه میدان گازی شاه دنیز، دوکشور می توانند برای توسعه میدان های مشترک در دریای خزر و صادرات گاز نیز همکاری کنند. ایسکانیوز: نقش عوامل ثالث در روابط ایران و جمهوری آذربایجان به عنوان مثال کشورهای فرا منطقه ای را چگونه می بیند؟ پاک‌آیین: مهمترین عاملی که در مقاطعی موجب عدم توسعه مناسبات ایران و جمهوری آذربایجان بوده، دخالت های آشکار و پنهان عوامل ثالث خارجی نظیر کشورهائی همچون آمریکا و اسرائیل وعوامل ثالث داخلی مانند گروه های قومگرا بوده است که با ترفندهای خود از ایجاد اعتماد بین دو کشور جلوگیری می کردند. محافلی هستند که نه دوست ایران هستند و نه دوست جمهوری آذربایجان و به برخی شایعات دامن می زنند ، از بعضی زمینه های احساسی، عاطفی و تاریخی سوء استفاده می کنند تا روابط دو کشور دچار اضطراب و تنش شود. خوشبختانه رهبران فهیم و هشیار دو کشور تا کنون اجازه نداده اند عوامل بیرونی موفق بشوند. البته در این میان، رسانه ها به عنوان نهادی که تأثیرگذاری عام و خاص دارند ،می توانند در تحکیم روابط کشورها تاثیر بسزایی دارند. بنابراین باید ارتباط بین نمایندگان رسانه های ما بیشتر باشد، تبادل سریع خبر و افکار بین آنها انجام شود. به نظر من اگر رسانه های کشورهای ما در ارتباط بیشتر باشند و حوادث را مستقیم و بدون واسطه منعکس کنند، روند رو به رشد روابط خواهد شد. ایسکانیوز: آینده روابط دو کشور را چطور ارزیابی می کنید؟ پاک‌آیین: روند رو به رشدی را برای آینده بخصوص بعد از انعقاد توافق هسته ای پیش بینی می کنم. با توجه به گذر از مراحل اعتمادسازی و توجه به بهسازی روابط، سال ۹۴ را سال خوبی برای روابط دو کشور می دانم و آینده مناسبات دو کشور روشن است. تلاش برای برگزاری اجلاس دهم کمیسیون مشترک آقتصادی و اجرائی کردن مفاد اسناد همکاری که در سال های قبل امضا شده بخصوص در حوزه اقتصادی از مهمترین برنامه های سفارت در سال جاری است. مطمئن هستم که مناسبات صمیمی و مفید بین دو کشور در آینده بیش از پیش توسعه خواهد یافت. گفت و گو از: فاطمه سرلک