سید محمدرضا دماوندی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی اظهار داشت: نیروهای ارتش روسیه، چهار سال پیش، زمانی که در قرهباغ مستقر شدند، مأموریتی صلحآمیز را بر عهده گرفتند. صلحبانان روس ماموریت داشتند به حفظ آرامش و جلوگیری از تنش و درگیری میان دو رقیب دیرین منطقهای در قرهباغ، یعنی ارمنستان و جمهوری آذربایجان کمک کنند و مانع شعلهور شدن جنگی دیگر در این منطقه ناآرام شوند. اما امروز
کرملین میگوید که میخواهد نیروهایش را از این منطقه خارج کند.
این کارشناس مسائل قفقاز گفت: «قفقاز جنوبی برای روسیه یک حیاط خلوت تلقی میشود، لذا کرملین به سادگی از اتفاقاتی که در این منطقه رخ میدهد عبور نمیکند. حتی گفته میشود برخی از اتفاقاتی که در قفقاز جنوبی رخ میدهد با نظر یا تایید مسکو است.»
وی افزود: «بنابراین آنچه امروز در ظاهر دیده میشود که روسیه در حال عقبنشینی از منطقه قفقاز جنوبی است، نمیتواند در بلندمدت نیز وجود داشته باشد. درواقع این برداشت، یک برداشت سطحی و زودگذر از اتفاقاتی است که رخ میدهد. »
به گفته این کارشناس، با توجه به اینکه روسیه هم اکنون در اوکراین درگیر جنگ است، برای تصمیماتی که میگیرد به نوعی نگاهی نیز به این جنگ دارد.
دماوندی با اشاره به اینکه امروز برای روسیه بحث قفقاز جنوبی به تنهایی مطرح نیست، ادامه داد: «بحث این است که اگر وضعیتی که در اوکراین به وجود آمده و شرایطی که حاکم است را منازعه و درگیری روسیه با ناتو و جهان غرب فرض کنیم، در خصوص قفقاز نیز همین نکته صادق است.»
وی افزود: «لذا تحولاتی که در قفقاز جنوبی رخ میدهد به گونهای وضعیت باثبات گذشته که کاملا تحرکات و اقدامات با نظر روسیه صورت میگرفت را دچار تغییر کرده است.»
همچنین دماوندی در پاسخ به این پرسش که آیا مسکو در قبال قفقاز جنوبی به خصوص بعد از جنگ سال 2020 بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان، به دلایل مختلف قدرت چانیزنیاش را در منطقه قفقاز جنوبی از دست داده و به تدریج در حال عقبنشینی هست، گفت: «شاید امروز این برداشت شکل گرفته باشد اما این مسئله در بلندمدت به همین صورت ادامه پیدا نخواهد کرد. زیرا به هر حال این منطقه، منطقهای است که برای روسیه بسیار حائز اهمیت است و برای آن کشور، منافع بسیار متعددی در این منطقه وجود دارد. لذا بسیار بعید است که مسکو به سادگی از این منطقه عقبنشینی کند و زمین بازی را در اختیار کشورهای دیگر به خصوص غرب قرار دهد.»
این کارشناس در واکاوی اینکه نقشه و برنامه روسیه برای آینده قفقاز چیست، تاکید کرد: «به سادگی نمیتوان ارزیابی کرد. درواقع با توجه به پیشینه تاریخی میتوان گفت روسیه اگر تصمیم به عقبنشینی کامل و واگذاری زمین به دیگران داشته باشد، در آینده تبعات سنگینی برای این کشور به همراه خواهد داشت.»
وی افزود: «بنابراین به نظر میرسد اقدامات فعلی روسیه برخلاف آنچه که دیده میشود احتمالا یک حرکت تاکتیکی است و این کشور در بلندمدت برنامههای دیگری برای خود متصور است. مگر اینکه در حوزه جنگ اوکراین شاهد آن باشیم که روسیه دچار شکستها و صدمات زیادی شود که قدرت منطقهای آن را نیز تضعیف کند. در چنین شرایطی محتمل است که روسیه در منطقه قفقاز جنوبی نیز سیاستهایش با شکست مواجه شود.»