به گزارش بنیاد مطالعات قفقاز به نقل از انتخاب بهروز قزل کارشناس آسیای مرکزی و قفقاز در مصاحبه ای افتتاح سفارت اسرائیل در نزدیکی مرز ایران را بررسی کرد.
بهروز قزل، کارشناس مسائل آسیای میانه می گوید: ترکمنستان جزو کشورهایی است که سفارت اسراییل در آن فعال است، اما این کشور در پیشینه مناسبات خود، خیلی جاها به صراحت اعلام کرده است که نسبت به ملاحظات ایران آگاه است و عموما نیز آنها را در نظر میگیرد. برخی کارشناسان مدعیاند که تاسیس سفارت اسراییل در بیست کیلومتری ایران خطرناک است، اما مسئله این نیست که اسراییل آنجاست، مسئله اینجاست که موقعیت مکانی پایتخت ترکمستان در حدود ۴۵-۵۰ کیلومتری مرزهای ما واقع شده است. آمریکا هم آنجا سفارت دارد. این شکل مواجهه رسانهای با قضیه، بیشتر مغالطه است.
افتتاح ساختمان جدید سفارتخانه اسرائیل در عشق آباد، سرو صداهای رسانهای بسیاری به راه انداخته است و عدهای معتقدند رسیدن این رژیم به چند کیلومتری ایران و تاسیس سفارتخانه، یک خطر است؛ بخصوص با توجه به افزایش تحرکات اسرائیل در منطقه اوراسیا و قفقاز که تضادهایی را نیز ایجاد کرده است. در این بین عدهای نیز معتقدند این مسائل جنبه خبری اغراقآمیزی یافته، اما در واقعیت اسرائیل سالهاست که در آن نقطه حضور دارد و به واسطه نزدیک بودن پایتخت ترکمنستان به ایران، اساسا راهی جز تاسیس سفارت در نزدیکی ایران نیز وجود ندارد.
بهروز قزل، کارشناس مسائل آسیای میانه، درباره نگرانیهای رسانهای نسبت به نزدیک شدن اسراییل به بیست کیلومتری ایران در ترکمنستان به گفت: چند مسئله کلی در مورد ترکمنستان وجود دارد. اساسا هر نوع نفوذ و گسترش تحرکات و ارتباطات اسراییل در نگاه ایران جدی است و نباید آن را نادیده گرفت. هر نوع افزایش تحرک و تعمیق نفوذ، به خودی خود قابل توجه است. اما باید توجه داشت ما در فضای واقعی روابط بینالملل زندگی میکنیم و گاه نمیتوانیم روابط کشورهای همسایه را آنگونه که خود میخواهیم شکل دهیم.
او گفت: آسیای مرکزی یک سری وجوه با منطقه قفقاز متفاوت است و نباید مسائل ژئوپلیتیک آسیای مرکزی را با قفقاز یکی در نظر گرفت. ترکمنستان جزو کشورهایی است که سفارت اسراییل در آن فعال است، اما این کشور در پیشینه مناسبات خود، خیلی جاها به صراحت اعلام کرده است که نسبت به ملاحظات ایران آگاه است و عموما نیز آنها را در نظر میگیرد. برخی کارشناسان مدعیاند که تاسیس سفارت اسراییل در بیست کیلومتری ایران خطرناک است، اما مسئله این نیست که اسراییل آنجاست، مسئله اینجاست که موقعیت مکانی پایتخت ترکمستان در حدود ۴۵-۵۰ کیلومتری مرزهای ما واقع شده است. آمریکا هم آنجا سفارت دارد. این شکل مواجهه رسانهای با قضیه، بیشتر مغالطه است. سفارتخانهها که نمیتوانند در شمال ترکمنستان یا مناطق دیگر این کشور مستقر شوند، قاعدتا در پایتخت راهاندازی میشوند. این صحبتها برای تحریک فضای رسانهای مطرح میشود که جالب است، آغاز گفتمان آن به توئیت وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی بازمیگردد. فضای "شبهکارشناسی" هم تحریک شده و فشار رسانهای ایجاد میکند. غافل از آنکه این فضاسازی ممکن است سیر مثبت مناسبات و روابط رو به شد ایران و ترکمنستان را تحت تاثیر قرار دهد.
وی در ادامه نسبت به خطرات حضور اسراییل در ترکمنستان برای ایران افزود: مسلم است که اسراییل در ترکمنستان به دنبال ارتقاء روابط و گسترش فعالیتهای خود است. بطور خاص، چون ترکمنستان هممرز ماست و اخیرا نیز سیر مثبتی از مناسبات بین ایران و ترکمنستان شکل گرفته است، این تحرکات اسراییل بخاطر تهدید حاشیه امن ایران در حوزه پیرامونی شمال شرقی قابل تحلیل است. از سوی دیگر احتمالا اسراییل به دنبال ایجاد بستری است که منافع خود را در تقابل با منافع ایران در ترکمنستان پیگیری کند. منافع ما مسلما در هر کجا آنها باشند تحت تاثیر قرار میگیرند. البته این اتفاق، الزاما مانند وضعیت جمهوری آذربایجان نیست. چون با وجود اینکه اسراییل دنبال منافع خود و تهدید ماست، اما بیش از آنچه که با اسراییل بخواهیم در ترکمنستان مقابله کنیم، باید روابط را با ترکمنستان قویتر کرده و توسعه ببخشیم.
قزل درباره سوابق ترکمنستان و اسراییل گفت: پیشینه روابط دیپلماتیک عشقآباد و تلاویو به سالهای نخست دهه ۱۹۹۰ بازمیگردد و سفارت اسراییل در سال ۲۰۰۹ در عشق آباد تشکیل شده بود. اما تا سال ۲۰۱۳ ترکمنستان از تایید اعتبارنامه سفرای این رژیم سربازمیزد و نمایندگان آن را نمیپذیرفت تا جایی که در آن مقطع، این ماجرا به یک بحران دیپلماتیک برای تلاویو تبدیل شده بود. از یکسو، احتمالا در کوتاه مدت اسراییل نمیتواند وضعیتی ایجاد کند که ایران در ترکمنستان نادیده گرفته شود و از سوی دیگر، این فضا رسانهای تندی که شکل گرفته است مربوط به بحث تاسیس ساختمان جدید سفارت اسراییل است وگرنه آنها پیش از این سفارت داشتند و این ساختمان جدید هم از سالها قبل در حال ساخت بود و حالا از آن بهرهبرداری میشود. اصل در ارزیابی این تحولات، پرهیز از بزرگنمایی یا کوچکنمایی کاذب و ترجیح نگاه واقعگرایانه است.
او گفت: چشمانداز واقعگرایانه نیز این است چه برای ترکمنستان و چه برای هر کشور دیگر، باید در جهت تثبیت وابستگی متقابل در تمام ابعاد ممکن، بهویژه در زمینههای اقتصادی و تجاری برآییم و بدین ترتیب، هزینه نادیده گرفتن منافع و ملاحظات ایران را در عرصه روابط بین دولتها افزایش دهیم.
بهروز قزل، کارشناس مسائل آسیای میانه می گوید: ترکمنستان جزو کشورهایی است که سفارت اسراییل در آن فعال است، اما این کشور در پیشینه مناسبات خود، خیلی جاها به صراحت اعلام کرده است که نسبت به ملاحظات ایران آگاه است و عموما نیز آنها را در نظر میگیرد. برخی کارشناسان مدعیاند که تاسیس سفارت اسراییل در بیست کیلومتری ایران خطرناک است، اما مسئله این نیست که اسراییل آنجاست، مسئله اینجاست که موقعیت مکانی پایتخت ترکمستان در حدود ۴۵-۵۰ کیلومتری مرزهای ما واقع شده است. آمریکا هم آنجا سفارت دارد. این شکل مواجهه رسانهای با قضیه، بیشتر مغالطه است.
افتتاح ساختمان جدید سفارتخانه اسرائیل در عشق آباد، سرو صداهای رسانهای بسیاری به راه انداخته است و عدهای معتقدند رسیدن این رژیم به چند کیلومتری ایران و تاسیس سفارتخانه، یک خطر است؛ بخصوص با توجه به افزایش تحرکات اسرائیل در منطقه اوراسیا و قفقاز که تضادهایی را نیز ایجاد کرده است. در این بین عدهای نیز معتقدند این مسائل جنبه خبری اغراقآمیزی یافته، اما در واقعیت اسرائیل سالهاست که در آن نقطه حضور دارد و به واسطه نزدیک بودن پایتخت ترکمنستان به ایران، اساسا راهی جز تاسیس سفارت در نزدیکی ایران نیز وجود ندارد.
بهروز قزل، کارشناس مسائل آسیای میانه، درباره نگرانیهای رسانهای نسبت به نزدیک شدن اسراییل به بیست کیلومتری ایران در ترکمنستان به گفت: چند مسئله کلی در مورد ترکمنستان وجود دارد. اساسا هر نوع نفوذ و گسترش تحرکات و ارتباطات اسراییل در نگاه ایران جدی است و نباید آن را نادیده گرفت. هر نوع افزایش تحرک و تعمیق نفوذ، به خودی خود قابل توجه است. اما باید توجه داشت ما در فضای واقعی روابط بینالملل زندگی میکنیم و گاه نمیتوانیم روابط کشورهای همسایه را آنگونه که خود میخواهیم شکل دهیم.
او گفت: آسیای مرکزی یک سری وجوه با منطقه قفقاز متفاوت است و نباید مسائل ژئوپلیتیک آسیای مرکزی را با قفقاز یکی در نظر گرفت. ترکمنستان جزو کشورهایی است که سفارت اسراییل در آن فعال است، اما این کشور در پیشینه مناسبات خود، خیلی جاها به صراحت اعلام کرده است که نسبت به ملاحظات ایران آگاه است و عموما نیز آنها را در نظر میگیرد. برخی کارشناسان مدعیاند که تاسیس سفارت اسراییل در بیست کیلومتری ایران خطرناک است، اما مسئله این نیست که اسراییل آنجاست، مسئله اینجاست که موقعیت مکانی پایتخت ترکمستان در حدود ۴۵-۵۰ کیلومتری مرزهای ما واقع شده است. آمریکا هم آنجا سفارت دارد. این شکل مواجهه رسانهای با قضیه، بیشتر مغالطه است. سفارتخانهها که نمیتوانند در شمال ترکمنستان یا مناطق دیگر این کشور مستقر شوند، قاعدتا در پایتخت راهاندازی میشوند. این صحبتها برای تحریک فضای رسانهای مطرح میشود که جالب است، آغاز گفتمان آن به توئیت وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی بازمیگردد. فضای "شبهکارشناسی" هم تحریک شده و فشار رسانهای ایجاد میکند. غافل از آنکه این فضاسازی ممکن است سیر مثبت مناسبات و روابط رو به شد ایران و ترکمنستان را تحت تاثیر قرار دهد.
وی در ادامه نسبت به خطرات حضور اسراییل در ترکمنستان برای ایران افزود: مسلم است که اسراییل در ترکمنستان به دنبال ارتقاء روابط و گسترش فعالیتهای خود است. بطور خاص، چون ترکمنستان هممرز ماست و اخیرا نیز سیر مثبتی از مناسبات بین ایران و ترکمنستان شکل گرفته است، این تحرکات اسراییل بخاطر تهدید حاشیه امن ایران در حوزه پیرامونی شمال شرقی قابل تحلیل است. از سوی دیگر احتمالا اسراییل به دنبال ایجاد بستری است که منافع خود را در تقابل با منافع ایران در ترکمنستان پیگیری کند. منافع ما مسلما در هر کجا آنها باشند تحت تاثیر قرار میگیرند. البته این اتفاق، الزاما مانند وضعیت جمهوری آذربایجان نیست. چون با وجود اینکه اسراییل دنبال منافع خود و تهدید ماست، اما بیش از آنچه که با اسراییل بخواهیم در ترکمنستان مقابله کنیم، باید روابط را با ترکمنستان قویتر کرده و توسعه ببخشیم.
قزل درباره سوابق ترکمنستان و اسراییل گفت: پیشینه روابط دیپلماتیک عشقآباد و تلاویو به سالهای نخست دهه ۱۹۹۰ بازمیگردد و سفارت اسراییل در سال ۲۰۰۹ در عشق آباد تشکیل شده بود. اما تا سال ۲۰۱۳ ترکمنستان از تایید اعتبارنامه سفرای این رژیم سربازمیزد و نمایندگان آن را نمیپذیرفت تا جایی که در آن مقطع، این ماجرا به یک بحران دیپلماتیک برای تلاویو تبدیل شده بود. از یکسو، احتمالا در کوتاه مدت اسراییل نمیتواند وضعیتی ایجاد کند که ایران در ترکمنستان نادیده گرفته شود و از سوی دیگر، این فضا رسانهای تندی که شکل گرفته است مربوط به بحث تاسیس ساختمان جدید سفارت اسراییل است وگرنه آنها پیش از این سفارت داشتند و این ساختمان جدید هم از سالها قبل در حال ساخت بود و حالا از آن بهرهبرداری میشود. اصل در ارزیابی این تحولات، پرهیز از بزرگنمایی یا کوچکنمایی کاذب و ترجیح نگاه واقعگرایانه است.
او گفت: چشمانداز واقعگرایانه نیز این است چه برای ترکمنستان و چه برای هر کشور دیگر، باید در جهت تثبیت وابستگی متقابل در تمام ابعاد ممکن، بهویژه در زمینههای اقتصادی و تجاری برآییم و بدین ترتیب، هزینه نادیده گرفتن منافع و ملاحظات ایران را در عرصه روابط بین دولتها افزایش دهیم.