سفر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه به جمهوری اسلامی ایران و برگزاری نشست سه‌جانبه با حضور اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه و نشست‌های دوجانبه با مقامات ایرانی که از قبل برنامه‌ریزی شده بود، به خودی خود گویای اهمیت و جایگاه ایران اسلامی در معادلات منطقه‌ای است که دیگر نه پل پیروزی، بلکه واجد وزن ژئوپلتیک بالا در هرگونه تغییر و تحول مهم به‌شمار می‌آید. ادعای مقامات امریکایی مبنی بر فروش پهپاد و موشک ایرانی به روسیه و بازدید کارشناسان روسی از یک پایگاه هوایی و آموزشی پهپاد در کاشان که در آستانه این سفر به صورت جنجالی در فضای رسانه‌ای مطرح شد، فراتر از صحت و سقم این ادعا، گویای اهمیت روابط ایران و روسیه و همچنین وجود ظرفیت‌های راهبردی جمهوری اسلامی برای ایفای نقش در معادلات و تحولاتی است که پیامد‌های سرنوشت‌سازی دارد.
علاوه بر این، خود این سفر و میزبانی تهران از نشست سه‌جانبه بین کشور‌های ایران، روسیه و ترکیه و دیدار‌ها و گفتگو‌های آقای پوتین با مقامات جمهوری اسلامی ایران، هراس و نگرانی دشمنان ما را برانگیخته و تلاش آنان را برای القا و معرفی این سفر در واکنش به سفر بایدن به منطقه موجب شده است.
حال آنکه سفر‌های در این سطح، ماه‌ها پیش برنامه‌ریزی شده و هیچ ارتباطی با سفر بایدن ندارد و این نوع ادعا‌ها به قصد انفعالی جلوه دادن و کاستن از ارزش رسانه‌ای آن صورت می‌گیرد، اما دلایل دستپاچگی و واکنش هراس‌آلود دشمنان مشترک دو کشور ایران و روسیه را می‌توان در موارد زیر جست‌و‌جو و گمانه‌زنی کرد.
۱. انجام این سفر در شرایط بحران اوکراین و تشدید فشار‌ها و تحریم‌های اقتصادی امریکا و متحدان غربی‌اش علیه روسیه، زمینه همکاری راهبردی بین روسیه و ایران را فراهم و فضای مناسبی برای تقویت روابط و مناسبات سیاسی و اقتصادی بین دو کشور به وجود آورده است.
۲. مواجه شدن دو کشور با وضعیت تحریمی و تجربه جمهوری اسلامی برای دور زدن و خنثی‌سازی تحریم‌ها، ایران را برای خنثی‌سازی تحریم‌ها مورد توجه روسیه قرار داده و زمینه‌های دسترسی به ظرفیت‌ها و امکانات مقابله با تحریم‌ها را تقویت کرده است.
۳. تقویت سطح روابط و همکاری راهبردی بین روسیه و ایران می‌تواند زمینه‌ساز شراکت راهبردی و حتی اتحاد راهبردی به حساب آید که استقبال روسیه از پیوستن ایران به پیمان شانگ‌های و مقدمه‌چینی برای حضور در مجموعه کشور‌های بریکس نمونه آن است.
۴. پیدایش زمینه اجرایی شدن برخی توافقات و قرارداد‌های همکاری قبلی که امضای قانون همکاری با کشور‌های اوراسیا و راه‌اندازی خط ریلی برای انتقال کالا از روسیه به هندوستان به عنوان نماد عملیاتی شدن دالان جابه‌جایی کالا و مسافر در شمال و جنوب توسط آقای پوتین در آستانه این سفر نمونه عینی آن به شمار می‌آید.
۵. هموار شدن مسیر همکاری‌ها و ارتباطات چندجانبه دیگر مثل استفاده از ظرفیت‌های مشترک همکاری با کشور چین یا کشور‌های حوزه قفقاز و آسیای میانه و بالاتر از آن کمک به تجارت با حذف دلار در شرایط تحریم می‌تواند گشایش‌های اقتصادی مهمی برای دو کشور فراهم کند.
بنابراین، گرچه این سفر برای اولین‌بار انجام نمی‌شود و پیش از این هم مقامات عالی دو کشور سفر‌هایی به کشور‌های یکدیگر داشته‌اند، اما این سفر در شرایط بحران اوکراین و تشدید تحریم‌های اقتصادی غرب علیه روسیه، فضای مثبت همکاری ها، به خصوص در حوزه اقتصاد را بین دو کشور تشدید کرده و تجربه تهران برای دور زدن تحریم‌ها و همچنین وجود ظرفیت‌هایی برای پاسخگویی به نیاز‌های روسیه از سوی ایران، شرایط را برای همکاری بیشتر روسیه، بهبود بخشیده است.
تلاش امریکایی‌ها برای القای استفاده ابزاری مسکو از تهران برای جنگ اوکراین و همچنین فضاسازی منفی جریان غربگرای داخلی برای ایجاد هراس از روسیه در افکار عمومی کشورمان، خود گویای اهمیت این سفر در شرایط فعلی و نتایج مثبت آن برای خنثی‌سازی خط فشار تحریم کشور‌های غربی روی ایران و روسیه و کمانه کردن این تحریم‌ها به سمت خود کشور‌های غربی است.
اما مهم‌تر از آن موقعیت و وزن ژئوپلتیک ایران اسلامی در تحولات و معادلات راهبردی منطقه است که هم برای دوستان ایران و هم برای دشمن کاملاً شناخته شده است و از این رو امریکایی‌هایی که از گرفتن یک عکس تبلیغاتی با طرف ایرانی به بهانه ادامه مذاکرات هسته‌ای مأیوس و عصبانی هستند، تلاش دارند با سایه انداختن بر ماهیت و ابعاد اقتصادی این سفر، آن را در واکنش به سفر نمایشی و التماس‌های نفتی او جلوه دهند.
حال آنکه التماس غرب به گفتگو با جمهوری اسلامی ایران و تلاش امریکایی‌ها برای گرفتن عکس با تیم ایرانی هم گویای اهمیت و جایگاه ممتاز ایران و نیاز آنان برای خروج از تنگنا‌هایی است که عنکبوت‌وار با تنیدن تار‌های غرور و طمع برای خود پدید آورده و با لجبازی به همان اشتباه ادامه داده و ر‌هایی خود از آن را سخت می‌نمایند.
نویسنده: رسول سنائی‌راد
منبع: روزنامه جوان
دریافت صفحه با کد QR