در زمینه اقتصادی ایران و ارمنستان ظرفیت‌های متعددی دارند که مهم‌تر از همه برنامه کریدور خلیج فارس ـ دریای سیاه است. این کریدور طرح ایجاد محورهای مواصلاتی برای اتصال خلیج فارس به بنادر دریای سیاه گرجستان از طریق بزرگراه شمال ـ جنوب ارمنستان و ساخت راه‌آهن ایران ـ ارمنستان را شامل می‌شود. مؤلفه دوم آن که در حوزه انرژی و در زمینه ترانزیت و تبادل گاز و برق است که در حال حاضر به طور جزئی اجرا می‌شود. پیش بینی می‌شود با تکمیل برنامه‌های ساخت سومین خط برق ولتاژ بالای ایران - ارمنستان همچنین توافق مقدماتی برای فروش گاز ایران به گرجستان با استفاده از ظرفیت لوله ایران ـ ارمنستان در آینده نزدیک توسعه چشمگیر این بخش را شاهد خواهیم بود. ایجاد
هر چه سریع‌تر کریدور خلیج فارس ـ دریای سیاه نه فقط مزیت‌های اقتصادی بسیاری برای کل منطقه خواهد داشت بلکه از اهمیت ژئو استراتژیک ویژه‌ای نیز برخوردار است. به وسیله این محور ایران می‌تواند حضور سیاسی ـ اقتصادی خود را در منطقه قفقاز جنوبی به طور محسوس و قاطعانه به ثبت رسانده وافزایش دهد همچنین کوتاه ترین و امن ترین راه را برای دسترسی به بازارهای اروپایی چه برای خود ایران و چه برای کشورهای خاورمیانه و خاور دور ایجاد و کنترل کند. در شرایط محاصره اقتصادی از طرف ترکیه و دولت باکو وجود یک چنین کریدوری برای ارمنستان نقش حیاتی دارد و برای گرجستان بسیار مهم است که با شرکت در این طرح متنوع سازی مسیر‌های مواصلاتی و ترانزیتی خود را تأمین کرده، نفوذ شدید ترکیه و جمهوری آذربایجان را در این کشور محدود کند. بدیهی است که نظر به دورنمای وسیع سیاسی ـ اقتصادی کریدور خلیج فارس ـ دریای سیاه، رئیس جمهوری ایران در چارچوب سفر رسمی به ایروان براهمیت و امکان ایجاد آن تأکید وِیژه‌ای داشتند: «ارمنستان و ایران می‌‌توانند مسیر ترانزیتی خلیج فارس و دریای سیاه را تکمیل کنند. می‌توانیم از طریق جاده و راه‌آهن، دریای سیاه را به خلیج فارس متصل کنیم و از این طریق تسهیلات تجاری و اقتصادی برای مردم این منطقه همچنین برای سایر مناطق جهان فراهم کنیم.» بنا براین محور خلیج فارس ـ دریای سیاه کریدوری است که نه تنها دارای ابعاد فوق‌العاده مهم توسعه اقتصادی منطقه‌ای است بلکه دروازه مناسبی برای بازگشت و حضور فعالانه ابر قدرتی مثل جمهوری اسلامی ایران در منطقه قفقاز جنوبی است، منطقه‌ای که قرابت تنگاتنگ تاریخی و تمدنی آن با ایران به هیچ عنوان سؤال برانگیز و قابل انکار نیست.
*رئیس کرسی ایران شناسی ـ دانشگاه دولتی ایروان، ارمنستان
منبع: روزنامه ایران، يکشنبه 5 دي 1395، شماره: 6390، ص 1.
https://ccsi.ir//vdciz5az.t1awv2bcct.html
ccsi.ir/vdciz5az.t1awv2bcct.html