تحلیل سردار صفوی از اقدام اخیر ترکیه

نقش رسانه ها در تولید قدرت نرم، تحلیل شرایط کنونی مصر و چشم انداز روابط تهران-آنکارا با توجه به اتخاذ رویکردی دوگانه از سوی ترکها نسبت به ایران از مهمترین محورهای بخش دوم گفتگوی مشروح خبرنگاران مهر با سردار صفوی است.
به گزارش مهر، سردار سرلشکر سیدیحیی صفوی ملقب به "آقا رحیم" قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و همچنین از ابتدای دفاع مقدس عهده دار مسئولیتهای مهمی در عرصه های مختلف بود تا اینکه در سال ۱۳۷۶ از سوی فرمانده معظم کل قوا به عنوان فرمانده کل سپاه منصوب شد و بعد از حضور ده ساله به عنوان فرمانده سپاه، از سال ۱۳۸۶ تاکنون عهده دار سمت دستیار و مشاور عالی فرمانده معظم کل قوا بوده است.

بخش ابتدایی این گفتگو که حول موضوعات مرتبط با دفاع مقدس صورت گرفته بود در هفته دفاع مقدس منتشر شد. بخش دوم گفتگوی سردار سرلشکر پاسدار سید یحیی صفوی دستیار و مشاور عالی فرمانده معظم کل قوا با خبرگزاری مهر در پی می آید؛

* خبرگزاری مهر: سردار! نقش رسانه ها به عنوان یکی از مولفه های اساسی در تولید قدرت نرم را چگونه ارزیابی می کنید؟

- سردار یحیی صفوی: خبرگزاری‌ها که در مجموعه رسانه‌های فضای مجازی، تعریف می‌شوند یکی از ارکان قدرت‌های بزرگ در سطح بین‌المللی به حساب می‌آیند.
هم اکنون وزنه اصلی در عرصه خبرگزاری‌ها در اختیار صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها است و در ادامه اروپایی‌ها نیز قسمتی از این امپراتوری را در دست دارند. باید بتوانیم آرمان‌ها، ارزش‌ها و منافع ملی خودمان را با تولید خبر به دنیا نشان دهیم.

* نقش رسانه ها در دوران دفاع مقدس چگونه بود؟

- معتقدم در سالهای اول جنگ نتوانستیم مظلومیت ملت خودمان را به دنیا نشان دهیم و این به دلیل این است که در پوشش اخبار ضعف زیادی داشتیم. مثلا بعد از سال ۶۱ که توانستیم در عملیات بیت‌المقدس خرمشهر را آزاد کنیم عراقی‌ها با تزویر و ریا پرچم صلح طلبی را بلند کردند، متاسفانه در این زمینه هم نتوانستیم به خوبی تاکتیک بعثی‌ها را خنثی کنیم و پیروزی‌های بزرگ خود را به جهانیان و مردم خودمان نشان دهیم.

* ارزیابی شما از عملکرد خبرگزاری مهر چیست؟

- ‌با توجه به اینکه بیداری اسلامی هم اکنون موضوع مهمی در دنیاست، خبرگزاری مهر به عنوان یک رسانه متعهد، آرمانگرا، مستقل و انقلابی باید بتواند جهان اسلام و مخاطبان آزادی خواه انقلاب اسلامی را در سراسر دنیا تحت پوشش قرار دهد و به بیداری اسلامی بپردازد.

باید با برگزاری میزگردهایی در مورد آینده بیداری اسلامی و تحلیل وضعیت بتوانیم به مردم منطقه چراغ راه را نشان دهیم چرا که آمریکایی‌ها می‌خواهند بگویند هیچ مسئله‌ای در جهان اسلام و آفریقا رخ نداده و به نوعی بیداری مردم منطقه را خاموش کنند. نمونه تلاش غرب برای سرکوب بیداری اسلامی در پوشش رسانه‌ای اجلاس اخیر بیداری اسلامی در تهران مشاهده شد، غربی‌ها و آمریکا در این اجلاس کمترین پوشش خبری را دادند و به نوعی آن را در بایکوت خبری قرار دهند.

باید سرویس‌های بین‌الملل و زبان‌های خارجی خبرگزاری‌ها از جمله خبرگزاری مهر تقویت شود چرا که خبر موثق دارم مردم مصر و بحرین خبرگزاری عربی مهر و سایر رسانه های عرب زبان کشورمان را دنبال می‌کنند. بنابراین رسانه ها بویژه خبرگزاری مهر باید در خصوص مسائل مهمی مانند شهادت برهان الدین ربانی افشاگری کند چون دستور ترور شهید برهان‌الدین ربانی از سوی قدرت‌های بزرگ داده شد و با همکاری دوستان منطقه‌ای آنها انجام شد. معتقدم بعد از احمدشاه مسعود شهید ربانی از شهیدان بزرگ افغانستان است.

خبرگزاری‌ها باید موضوعات مربوط به اقتصاد ملی و اشتغال را با دقت دنبال کنند و حقایقی را که در دل اجتماع و مردم وجود دارد منعکس کنند تا این تلقی به اشتباه در میان مردم رواج پیدا نکند که مسئولان از مصائب و مشکلات آنان باخبر نیستند.
انتخابات آینده مجلس، بسیار مهم است و خبرگزاری مهر به عنوان یک رسانه مستقل باید از هم اکنون با تبیین شاخصه‌های یک نماینده الگوهای مناسب را به مردم معرفی کند.

* سردار به عنوان یک کارشناس مسائل استراتژیک تحولات مصر را چگونه ارزیابی می کنید؟

- تمدن مصر یکی از ۵ فرهنگ و تمدن بزرگ جهان از جمله تمدن های ایران، چین، مصر، ایران، هند و یونان است. مصر در حدود ۷۶ میلیون نفر جمعیت دارد و از یک فرهنگ غنی اسلامی برخوردار است.

با اینکه مصر یک میلیون و یکصد هزار کیلومتر وسعت دارد اما ۹۶% این سرزمین را صحرا تشکیل داده است و مردم بیشتر در کنار رودخانه نیل زندگی می کنند. درآمد مردم مصربسیار پائین است چون اقتصاد مصر اقتصاد فقیری است و یکی از نقاط آسیب پذیر مصر است.

یکی از منابع درآمدی مصر داشتن صنعت گردشگری است بطوریکه سالی ۱۴ میلیون گردشگر از سرزمین مصر بازدید می کنند. البته با توجه به وضعیت فعلی گردشگران کمتر به مصر می روند. اگر به اقتصاد مصر رسیدگی نشود ممکن است این کشوردچار آسیب پذیری شود.

گروه های اسلامی بویژه گروه اخوان المسلمین از قدیمی ترین گروه های اسلامی در این سرزمین هستند. روشنفکران مصری در جهان عرب و در جهان اسلام حضوری فعال دارند.

تصورم این است که بعد از انقلاب اسلامی ایران دومین انقلاب که صحنه نه تنها خاورمیانه و شمال آفریقا بلکه صحنه جهان اسلام را می تواند تحت تاثیر قرار دهد انقلاب مصر است.

انقلابها سه شاخصه اصلی دارند. اول توده های مردم که حضور میلیونی مردم مصر در صحنه نشان داد که این یک انقلاب مردمی به معنای واقعی بوده است. دومین شاخص ایدئولوژی و سومین شاخص رهبری است. اگر انقلابها این ۳ شاخصه را داشته باشند به ثمر خواهند نشست.


* اما سردار به نظر می رسد که این انقلابها در شرایط فعلی فاقد شاخص سوم هستند.

- به نظر من با اینکه گروههای سیاسی درآنجا یک رهبری واحدی ندارند اما گروه های دیگر از یک رهبری واحد برخوردار هستند. درحال حاضر هم که به انتخابات پارلمانی مصر نزدیک می شویم رقابت شدید بین گروههای اسلامی با گروه های ملی و گروههای لائیک بوجود آمده است.

در همین مهرماه انتخابات پارلمان مصررا در پیش داریم و به نظر می رسد که خود مردم مصر باور دارند که بیش از ۵۰% کرسیهای پارلمان این کشور را گروههای اسلام گرا خواهند داشت که این برای آمریکا و صهیونیستها علامت خوبی نیست.

بعد از انتخابات پارلمان انتخابات ریاست جمهوری مصر را تقریبا در آبان ماه خواهیم داشت که آمریکایی ها تلاش می کنند آدمهای خود را بفرستند. در مصر قدرت در دست نیروهای نظامی است. نیروهای نظامی مصر در سطح بالایی به غرب وابستگی دارند ولی بدنه ارتش مصر با مردم است اما بالاخره نظامی ها هم باید سرنوشت خودشان را رقم بزنند و تکلیف خود را با مردم روشن کنند.

* پیش بینی شما از آینده تحولات مصر چیست؟

- به نظر من آمریکائیها تا اندازه ای توانستند حوادث مصر را مدیریت کنند ولی اینکه فرجام پارلمان مصرچه خواهد شد؟ امید است که اکثریت کرسیها به دست مسلمانان بیفتد واینکه چه کسی رئیس جمهور خواهد شد؟ امید است که یک چهره وابسته به غرب و آمریکا نباشد. همچنین اینکه سرنوشت روابط اسرائیل با مصرچه خواهد شد؟ به نظر من این روابط بهم خواهد خورد و مردم مصر کمپ دیوید را نخواهند پذیرفت و بدترین شرایط را رژیم صهیونیستی پیدا خواهد کرد چون از شمال توسط حزب الله لبنان و از جنوب توسط مردم مصر خصوصا در صحرای سینا محاصره خواهد شد.

صحرای سینا به جنوب سرزمینهای فلسطین اشغالی چسبیده است که یک مرز طولانی دارد و غیر از منطقه کوچکی که اسرائیلی ها غزه را کنترل می کنند بقیه آن رهاست. عربهای بادیه نشین در آنجا هستند و سکنه کمی هم دارد پس نمی توانند آن منطقه را کنترل کنند. همچنین به نظر می رسد خطوط لوله گازی که از مصر به سمت رژیم صهیونیستی کشیده شده متوقف شود. البته همه اینها پیش بینی است.

به هرجهت بدترین وضعیت بیش از اینکه متوجه آمریکا باشد متوجه صهیونیستها خواهد بود و صهیونیستها به شدت در فشار قرار دارند. امید اینکه بعد از تشکیل پارلمان جدید و ریاست جمهوری جدید در مصر روابط ایران و مصر که همواره در طول تاریخ روابط خوبی بوده است بیشتر شود. البته رسانه ها هم می توانند در این رابطه نقش به سزایی ایفا کنند. مثلا می توان سازوکاری اندیشید که مردم مصر به عنوان گردشگر به ایران بیایند و ایرانیها هم برای گردشگری به این سرزمین بروند.

به نظر می رسد که زلزله دومی برای آمریکائیها و صهیونیستها در مصر اتفاق بیفتد بطوریکه امواجش به سایر کشورها برسد. زلزله اول را پیروزی انقلاب اسلامی در ایران می دانستند چون خاطرم هست که در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی رئیس جمهور صهیونیستها گفته بود این انقلاب ایران زلزله ای است که همه منطقه و بیش از همه ما را تحت تاثیر قرار می دهد. این یک واقعیتی بود الان هم انقلاب مردم مصر یک واقعیتی است که چهره آینده و چهره جدید خاورمیانه و شمال آفریقا را ان شاء الله به نفع مردم و به نفع استقلال سیاسی و حاکمیت مردم تغییر خواهد داد.

* ارزیابی شما از رویکرد دوگانه ترکیه درقبال ایران چیست؟

- به نظر من ترکها در یک مسیر غلطی حرکت می کنند شاید هم این مسیر را آمریکائیها برایشان تعیین کرده اند. ترکها تاکنون مرتکب چند خطای استراتژیک شده اند. یکی سفر اخیر اردوغان به مصر و اینکه مدل لائیک را در آنجا مطرح کرد. این مسئله برای مردم مصر دور از انتظار وغیرقابل تصور بود چون مردم مصر مسلمان هستند.

خطای استراتژیک دیگری که ترکها مرتکب شده اند اجازه استقرار سپر موشکی آمریکا در خاکشان است که این مسئله، هم برای ایران و هم برای روسیه می تواند پیام روشنی داشته باشد البته بیش از روسیه برای ایران پیام روشنی دارد.

خطای استراتژیک دیگر ترکها این است که در راستای فشارهای سیاسی آمریکائیها، صهیونیستها و سعودیها برای بهم ریختن اوضاع سوریه تلاش می کنند. این مسائل برخلاف شعارهایی است که ترکها می دهند وعلائم دوگانگی آنهاست. بنابراین دولتمردان ترکیه ای نقش خوبی را ایفا نکردند.

در حقیقت ترکیه می خواهد در عرصه های مختلف بویژه سیاست و اقتصاد نقش بزرگی را در خاورمیانه ایفا کند و حتی می خواهد بین کشورهایی که می خواهند در منطقه انقلاب کنند این موضوع را القا کند که مدلی که شما می خواهید در حکومت بعدی خود ایجاد کنید مدل حکومت ترکیه است نه مدل حکومت کشورهای دیگری مثل ایران.

مدل حکومت ترکیه هم یک مدل لائیسیته است که به اصطلاح دارای پیشرفت و دموکراسی است و هرکسی هر طوریکه می خواهد زندگی می کند. این مدل سیاسی حرکت ترکیه مدل خوبی نیست و مردم ترکیه هم که یک مردم مسلمان و متدینی هستند با این رویکرد دولتمردانشان مخالفند. این نوع رفتارها حتی با شعارهای اسلام گرایانه حزب عدالت و توسعه ترکیه سازگاری ندارد.

* چشم انداز روابط تهران-آنکارا را چگونه ارزیابی می کنید؟

- اگر رهبران سیاسی ترکیه نتوانند سیاست خارجی و روابط خود را نسبت به ایران شفاف کنند به مشکل بر خواهند خورد چون ادعا می کنند که قصد دارند تا چند سال آینده قراردادهایشان را با ایران به میزان ۲۰ میلیارد دلار ارتقا دهند بالاخره باید از نظر سیاسی هم یک نوع همگرایی با جمهوری اسلامی ایران داشته باشند.

نوع رفتار دولتمردان ترکیه با سوریه یا با ایران اشتباه است و من تصور می کنم آنها در راستای اهداف آمریکا حرکت می کنند. اگر ترکیه از این رفتار سیاسی نابهنجار خود فاصله نگیرد هم در داخل ترکیه مردم از آنها برمی گردند هم در روابط سیاسی کشورهای پیرامونی مثل سوریه ،عراق و ایران تاثیرگذار خواهد بود.