بنا به گزارش اسپوتنیک در تاریخ 18/5/96، گزارش کمیته آمار ازبکستان جمعیت تاجیکان این کشور را از 32 میلیون نفوس این کشور تا ابتدای ژانویه سال جاری میلادی 4.8 درصد اعلام کرد نرخی که کارشناسان مسائل آسیای مرکزی غیر واقعی می دانند.
براساس آماری که مردم شناسان در اوایل قرن 20 میلادی ارایه کرده اند، تناسب جمعیتی ازبکها به تاجیکها در بخارا، سمرقند و وادی فرغانه سه به هفت بوده است اما پس از تاسیس جمهوری سوسیالیستی ازبکستان در دوران اتحاد شوروی، مقامات دولت تاشکند اقدام به تغییر ملیت تاجیکها کرده و ترکیب قومی در این مناطق را به نفع ازبک ها تغییر داده اند.
به گزارش منابع خبری محلی جمعیت ازبکستان طی 26 سال گذشته که این کشور به استقلال رسیده یک و نیم برابر معادل 11 میلیون و 500 هزار نفر افزایش داشته است .
کمیته آمار ازبکستان همچنین ادعا کرده است که 4.8 درصد جمعیت این کشور را تاجیک ها (فارسی زبانان) تشکیل می دهند. این نرخ برای تاجیکها در 26 سال پیش ( سال 1991) هم 4.8 درصد بود.
بخش ازبکی خبرگزاری اسپوتنیک نوشت: بر اساس آمار نرخ اقوام ازبکستان در سال 1991 یعنی 26 سال پیش 72.8 درصد ازبکها، 2.1 درصد قره‌قالپاق‌ها، 7.7 درصد روسها 4.8 تاجیکان، 1.4 درصد قزاقها، دو دهم درصد تاتارها و هفت دهم درصد را هم اوکراینها تشکیل می‌دادند.
این نرخ در یکم ژانویه سال 2017 چنین است: ازبکها 83.8درصد، قره‌قالپاق‌ها 2.2 درصد روسها، 3.2 درصد، تاجیکان 4.8 درصد ، قزاقها 2.5 درصد ، تاتارها شش دهم درصد و اوکراینها دو دهم درصد .
منطقه ژئوپلتیک و پهناور آسیای مرکزی درقلب اورآسیا در ظاهر از آرامشی نسبی برخوردار است اما به اعتقاد صاحبنظران مسائل استراتژیک، اختلافات مرزی و قومی بجا مانده از اتحاد جماهیر شوروی سابق، این منطقه را به مثابه آتشفشانی خفته تبدیل کرده است که هر لحظه امکان فوران دارد.
به گزارش ایرنا ، سال 1991 اتحاد جماهیر شوروی ازهم پاشید و امپراطوری روسیه به عنوان قدرت مرکزی و کنترل کننده به کناری رفت اما اکنون این جمهوریها با کوهی از مشکلات بجا مانده از شوروی سابق از جمله اختلافات مرزی دست و پنجه نرم می کنند.
این سرزمین شامل تاجیکستان، ازبکستان، قرقیزستان، ترکمنستان و قزاقستان بخاطر مشکلات مرزی، روابطشان همواره دستخوش تغییراتی شده است و این موضوع، بهانه ای برای دخالت مغرضانه قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای در آسیای مرکزی شده است.